IMM potwierdza, że najwyższy wzrost medialnego zainteresowania dezinformacją przypada na marzec 2020, w którym stwierdzono w Polsce pierwszy przypadek zakażenia koronawirusem w Zielonej Górze. Od 14 do 20 marca obowiązywał w kraju stan zagrożenia epidemicznego, a od 15 marca znacząco ograniczano ruch graniczny – dokładnie w tym okresie nastąpił najwyższy skok liczby materiałów wzmiankujących takie wyrażenia jak fake news, fałszywa prawda, postprawda, dezinformacja, czy deepfake. Od 20 marca natomiast, zgodnie z rozporządzeniem ówczesnego Ministra Zdrowia obowiązuje w Polsce stan epidemii i od tego momentu liczba wzmianek w prasie, portalach i mediach społecznościowych w badanym zakresie czasowym utrzymuje się mniej więcej na podobnym poziomie. Jednak nadal uśredniona miesięczna liczba takich przekazów to aż 28 tys. publikacji więcej niż w 2019 roku.
Zobacz również
Twitter to medium, w którym o dezinformacji mówi się najwięcej
Dane IMM wskazują, że w przeciągu ostatnich dwóch lat w mediach społecznościowych typu Facebook, Instagram, Twitter, czy YouTube najwięcej o dezinformacji pisano na Twitterze (76%), czyli w medium najchętniej wykorzystywanym przez polityków, dyplomatów i publicystów[1]. Dotarcie[2] wszystkich materiałów na temat zjawiska postprawdy, które zostały opublikowane w badanym okresie w prasie, portalach internetowych i mediach społecznościowych wynosi ponad 2,5 mld potencjalnych kontaktów z przekazem. Z roku 2019 na rok 2020 wartość dotarcia wzrosła o 35%.
Social media i portale jako najaktywniejsze media
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Informacje o szerzących się na dużą skalę fake newsach w latach 2019 – 2020 najczęściej pojawiały się w social mediach (60%), w portalach internetowych (38%) i w prasie (2%). W 2020 roku w mediach społecznościowych o dezinformacji mówiono 2,4 razy częściej niż rok wcześniej, w portalach internetowych natomiast aż 3,7 razy, jedynie w prasie zanotowano w tym okresie tylko 1,2 razy więcej materiałów na ten temat w stosunku do roku 2019.
Jak wynika z raportu „Problem fake news w Polsce”[3] organizacji fact-checkingowej Demagog we współpracy z Funduszem Inicjatyw Obywatelskich aż 66% badanych (osób 15-19 lat), zgodziło się ze stwierdzeniem, że edukacja społeczeństwa może przyczynić się do zmniejszenia liczby fałszywych informacji. Jednocześnie dane Instytutu Monitorowania Mediów – IMM jednoznacznie potwierdzają, że zainteresowanie tym tematem w 2020 roku znacznie wzrosło.
[1] https://www.swps.pl/warszawa/278-cp-import/badanie/11931-krolowie-polskiego-twittera-politycy-i-dziennikarze?dt=161521431817
[2] Dotarcie informuje o liczbie potencjalnych kontaktów z przekazem mediowym, a więc o jego szacunkowym zasięgu.
[3] https://www.krytycznyumysl.pl/raport_krytyczny_umysl.pdf