Każdego roku w Europie, tylko z powodu niezrozumienia dat ważności, wyrzucane jest blisko 9 milionów ton żywności[1]. By to zmienić, wystarczy wykorzystać własne zmysły – wzrok, zapach czy smak. Tylko… dlaczego jedynie 20% Polaków decyduje się na spróbowanie produktu, którego termin przydatności do spożycia minął? Z okazji Międzynarodowego Dnia Świadomości o Stratach i Marnowaniu Żywności Too Good To Go rzuca nowe światło na nawyki Polaków i przypomina, że jedzenie jest “Często Dobre Dłużej”.
Zobacz również
W Polsce aż 64% dorosłych nie rozróżnia oznaczeń “należy spożyć do” oraz “najlepiej spożyć przed”[1]. Różnica jest znacząca, ponieważ w drugim przypadku produkty są… “Często Dobre Dłużej”. Jednocześnie, 1 na 4 Polaków ma trudności z oszacowaniem czy produkt po terminie wskazanym na opakowaniu, nadal jest bezpieczny do spożycia. Badania firmy wpływu społecznego Too Good To Go pokazują, że 56% zawsze ogląda produkt po upływie terminu przydatności do spożycia. Niewiele mniej, bo 41% weryfikuje go za pomocą zmysłu węchu, ale już tylko 20% decyduje się go spróbować[2].
Często zbyt dobre, by wyrzucić
Potwierdzają to testy laboratoryjne przeprowadzone przez ekspertów ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego na grupie 10 produktów z datą minimalnej trwałości „najlepiej spożyć przed”. Eksperci zbadali mleko UHT, śmietankę UHT, dżem, koncentrat pomidorowy, fasolkę w sosie pomidorowym, majonez, makaron, kaszę jaglaną, pasztet i tuńczyka w puszce. Wyniki były zaskakujące, bo wszystkie produkty były bezpieczne do spożycia nawet 6 miesięcy po upływie wyznaczonego terminu[3].
#PolecajkiNM cz. 32: czego szukaliśmy w Google’u, Kryzysometr 2024/25, rynek dóbr luksusowych w Polsce
Produkty trwałe, prawidłowo przechowywane, mogą być spożywane po dacie umieszczonej na opakowaniu nawet po upływie trzech miesięcy. Po tym czasie badanie nie wykazało żadnych zmian chemicznych, mikrobiologicznych, sensorycznych, czyli w smaku i zapachu. Po pół roku zmiany dotyczyły głównie wyglądu. Pojawiło się rozwarstwienie, lekka zmiana koloru. Co ważne – wszystkie zbadane produkty można było bezpiecznie spożywać pół roku po dacie wskazanej na opakowaniu – mówi prof. Danuta Kołożyn-Krajewska z Katedry Technologii Gastronomicznej i Higieny Żywności Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Jak prawidłowo sprawdzać produkty?
Choć 85% Polaków uważa, że marnowanie żywności jest ogromnym problemem, mamy jeszcze sporo do poprawy w tym zakresie. Badania Too Good To Go pokazują, że aż ośmiu na dziesięciu Polaków (81%) zdarza się pozbywać jedzenia z oznaczeniem “najlepiej spożyć przed” po wskazanej dacie, zaś aż 39% badanych twierdzi, że nie kupuje przecenionych produktów z krótkim terminem. Jak rozpoznać, czy produkt po terminie oznaczony “najlepiej spożyć przed” nadaje się do spożycia? Too Good To Go zachęca: popatrz, powąchaj, posmakuj.
Zapis „najlepiej spożyć przed” wskazuje, że produkt nie zmieni swoich właściwości i zachowa najwyższą jakość. Odpowiednio przechowywany, często może być bezpiecznie spożywany po określonej dacie. “Nie zawsze potrafimy rozpoznać, kiedy produkt jest przydatny do spożycia. W konsekwencji podejmujemy pochopne decyzje o jego wyrzuceniu. Rozwiązanie jest proste – korzystajmy ze zmysłów. Popatrzmy uważnie czy nie odnotujemy zmiany koloru lub nie widzimy pleśni, sprawdźmy, czy zapach nie jest silny, nieświeży, nietypowy lub nienaturalny. Jeśli smak okaże się kwaśny, spróbowanie nam nie zaszkodzi” – mówi Anna Kurnatowska, Country Director Too Good To Go.
Nasze produkty mleczne są często dobre dłużej, niż wskazywałaby na to data przydatności. Dlaczego? Bo o ich bezpieczeństwo i wysoką jakość dbamy na wszystkich etapach wytwarzania. Korzystamy wyłącznie z surowców najwyższej jakości, pozyskanych od zaufanych dostawców. W naszym zakładzie produkcyjnym wdrożyliśmy najwyższe standardy, gwarantujące jakość i bezpieczeństwo produktów. Przed opuszczeniem fabryki produkty przechodzą wiele wymagających testów i dopiero po potwierdzeniu wyników trafiają na rynek. Jakość a szczególnie zachowanie wymaganego ciągu chłodniczego monitorujemy również w procesach transportu, magazynowania, a także na półce sklepowej – mówi Barbara Bartecka, Dyrektor ds. Jakości i Bezpieczeństwa Produktu, grupa spółek DANONE.
O kampanii “Często Dobre Dłużej”
Od 2019 r. Too Good To Go współpracuje z wiodącymi na świecie producentami żywności w celu umieszczania na produktach etykiet „Często Dobre Dłużej: Popatrz, Powąchaj, Posmakuj”. Oznaczenia mają na celu uświadomienie konsumentom, że produkty opatrzone datą “najlepiej spożyć przed” nadal mogą być bezpieczne do spożycia jeśli ich termin minął. W ten sposób firma wpływu społecznego wraz z producentami zachęca do zaufania swoim zmysłom i oceniania żywności na podstawie jej wyglądu, zapachu i smaku. Szacuje się, że w 2023 roku etykiety pojawią się na około 6 miliardach produktów w 13 krajach Europy. W Polsce do partnerów kampanii należą m.in. Danone, Frosta, Herbapol, Winiary, Kaufland, Pan Pomidor, Bezmięsny.
[1] European Commission, Market study on date marking and other information provided on food labels and food waste prevention; 2018.
[2] Badanie PROM; 2019.
[3] Badanie Epinion dla Too Good To Go przeprowadzone we Francji, Austrii, Holandii, Belgii, Hiszpanii, Włoszech, Polsce, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Portugalii, Szwecji i Szwajcarii; 2022.
[4] Projekt „Opracowanie systemu monitorowania marnowanej żywności i efektywnego programu racjonalizacji strat i ograniczania marnotrawstwa żywności” (akronim PROM), finansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu GOSPOSTRATEG