Internet, choć przywykliśmy nazywać go światem wirtualnym, jest przestrzenią jak najbardziej realną. Zgodnie z szacunkami Międzynarodowej Agencji Energetycznej, rozsiane po całym świecie centra danych odpowiadały w 2023 roku za 1-4 proc. globalnego zużycia energii elektrycznej. To wartość porównywalna z roczną konsumpcją energii przez Kanadę, czyli drugi, największy kraj świata. Świadomość takiego stanu rzeczy jest na szczęście coraz powszechniejsza i zielony zwrot staje się faktem również w branży projektowania stron www. Zwłaszcza że ekologiczny web design pozwala połączyć troskę o środowisko z pragmatycznymi korzyściami biznesowymi.
Low Carbon Web Design, czyli niskoemisyjna strona internetowa
Wspomniana transformacja nosi nazwę Low Carbon Web Design i opiera się na założeniu, że witryny www powinny być zoptymalizowane w sposób, który zapewnia maksymalną szybkość ładowania, a tym samym zmniejsza obciążenie serwerów oraz zużycie energii. Co mogą zrobić programiści, aby ten cel osiągnąć?
Ekologiczne witryny internetowe powinny wykorzystywać zwięzły kod, pozbawiony m.in. zbędnych symboli oraz elementów opóźniających pracę robotów indeksujących Google. Działanie strony przyspiesza również asynchroniczne ładowanie skryptów. W przypadku witryny zawierającej 5 skryptów po 100 KB może ono skrócić całkowity czas wczytywania z ok. 650 do nawet 300 ms. Poprawia też responsywność strony i jej wyświetlanie na różnych urządzeniach.
W podejściu Low Carbon Web Design ważne są także prostota, minimalizm graficzny i cyfrowa dostępność. Brak zbędnych ozdobników sprawia, że strona staje się bardziej funkcjonalna, a tym samym łatwiejsza w nawigacji i czytelniejsza. Ułatwia też spełnienie standardów WCAG (Web Content Accessibilty Guidelines), dzięki którym z witryny może korzystać każdy, niezależnie od swoich możliwości, potrzeb czy wykorzystywanego sprzętu.
Istotne znaczenie ma tu m.in. format wykorzystywanych obrazów. Jednym z najbardziej optymalnych rozwiązań są skalowalne grafiki wektorowe SVG, które mogą być umieszczane bezpośrednio w kodzie strony. Jeśli dołożymy do tego jeszcze lazy loading, czyli stopniowe ładowanie zdjęć, szybkość wczytywania strony może być jeszcze większa. Otwierając klasyczną witrynę z 50 obrazami zajmującymi po 100 KB, przeglądarka musi od razu pobrać 5 MB danych, podczas gdy lazy loading potrafi zmniejszyć tę wartość do zaledwie 500 KB. Dla odwiedzającego stronę oznacza to, że czas jej wczytywania może się skrócić z 4 sekund do niemal niezauważalnych 0,4 sekundy.
– Oprócz troski o środowisko, stosowanie Low Carbon Web Design poprawia także doświadczenia użytkowników strony i może przynieść firmie wymierne korzyści biznesowe. Przed przystąpieniem do prac nad nową witryną, przeprowadziliśmy audyty SXO oraz dostępności cyfrowej poprzedniej strony i precyzyjnie określiliśmy elementy wymagające zmiany. Poszczególne funkcjonalności projektowaliśmy zgodnie z wzorcami zachowań użytkowników, a następnie weryfikowaliśmy za pomocą heurystyk Nieslena. Dzięki nowej stronie nie tylko demonstrujemy nasze zaangażowanie w działania zgodne z zasadami gospodarki obiegu zamkniętego, lecz również staramy się zainteresować naszymi usługami klientów o dużej świadomości ekologicznej. Ich zaangażowanie jest dla nas ważnym elementem budowania przewagi konkurencyjnej – mówi Gabriela Chrzęściewska-Ryka, Head of Marketing w Fixit.
Low Carbon Web Design w przyszłości
Dla wielu firm przeprojektowanie strony www jest dużym wyzwaniem organizacyjnym i finansowym. Ograniczeniu internetowego śladu węglowego służyć mogą jednak nawet niewielkie optymalizacje oraz działania edukacyjne, promujące ideę Low Carbon Web Design wśród programistów. Podejście to wciąż jest bowiem stosunkowo nowe i wymaga szerszej popularyzacji.
Potencjał ekologicznego web designu jest jednak bardzo duży i znacznie wykracza poza kwestie związane z tworzeniem nieskomplikowanego kodu. Już teraz wiele firm idzie o krok dalej i stawia na centra serwerowe zasilane wyłącznie przy pomocy energii odnawialnej. W założeniu Low Carbon Web Design to one są najważniejsze i powinny stanowić pierwszy krok na drodze do stworzenia bardziej zrównoważonego internetu. Choć początkowe inwestycje w taką infrastrukturę mogą być wysokie, w dłuższej perspektywie jej koszty operacyjne są znacznie niższe niż w przypadku tradycyjnych źródeł zasilania. Dodatkowo energia słoneczna lub wiatrowa zapewnia większą niezależność od zewnętrznych dostawców.
– Wybiegając w przyszłość, można również założyć, że upowszechnieniu się praktyk Low Carbon Web Design służyć będą regulacje prawne, wymagające od firm i deweloperów przestrzegania określonych norm emisji CO2 i efektywności energetycznej. Takie standardy sprawią, że także internet stanie się przestrzenią bardziej przyjazną środowisku – kwituje Gabriela Chrzęściewska-Ryka z Fixit.
***
Zastanawiasz się, jaki ślad węglowy zostawia Twoja strona? W sieci dostępne są darmowe narzędzia, które pozwalają to sprawdzić. EcoGrader analizuje witryny internetowe pod kątem wydajności, użyteczności oraz wpływu na środowisko. Sprawdza optymalizację zasobów, szybkość ładowania strony i inne aspekty związane z Low Carbon Web Design. Website Carbon Calculator analizuje zużycie przez stronę energii i emisję CO2 w przeliczeniu na odwiedziny strony oraz sugeruje sposoby na zmniejszenie śladu węglowego.