W Polsce statystycznie 3 osoby dziennie dowiadują się o zakażeniu. Jednak wielu Polaków uważa, że zakażenie HIV ich nie dotyczy. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH, liczba zdiagnozowanych w Polsce zakażeń HIV to blisko 16 tysięcy. Szacuje się jednak, że z wirusem żyje około 30 – 35 tys. osób. Oznacza to, że wiele osób zakażonych o tym nie wie.
Światowy Dzień AIDS jest okazją do podsumowania działań, które przez cały rok prowadzi Krajowe Centrum ds. AIDS, agenda Ministra Zdrowia oraz organizacje pozarządowe. Hasło tegorocznej konferencji prasowej brzmi „Test na HIV. Test na odpowiedzialność”.
Zobacz również
Kampanie w Polsce w latach 1994 – 2012
W 1994 roku po raz pierwszy odbyła się Międzynarodowa Konferencja Człowiek Żyjący z HIV w Rodzinie i w Społeczeństwie zorganizowana w Warszawie przez Krajowe Centrum ds. Aids. Środki na promocję w latach 1994 – 1999 wykorzystywano przede wszystkim na druk wysokonakładowych ulotek informacyjnych o HIV/AIDS, druk kalendarzy reklamowych oraz plakatów i nalepek. Dopiero od roku 2000 zaczęto prowadzić działania z wykorzystaniem różnych technik medialnych. Szczegółowe informacje o działaniach Krajowego Centrum ds. AIDS oraz kreacjach kampanii z lat 2001-2012 można znaleźć na stronie: www.aids.gov.pl.
W 2000 roku w największych polskich portalach internetowych przeprowadzono akcję banerową oraz mailingową pod hasłem „Nie żyj w niepewności! Wykonaj test na HIV!” skierowaną do osób powyżej 18-tego roku życia. Wykorzystano następujące środki przekazu: mailing, informacja w Internecie, umieszczenie informacji o akcji na tramwajach i autobusach w wojewódzkich miastach Polski, billboardy, ulotki, ogłoszenia w prasie, nagłośnienie akcji w lokalnych mediach, film „Poradnictwo przed i po teście”.
Celem kampanii „Nie daj szansy AIDS! Bądź odpowiedzialna” w 2001 roku było wylansowanie modelu kobiety, która nie podejmuje ryzykownych zachowań, zachęcenie do wykonywania testów w kierunku HIV i akceptacja osób, które decydują się na takie badanie.
#PolecajkiNM cz. 32: czego szukaliśmy w Google’u, Kryzysometr 2024/25, rynek dóbr luksusowych w Polsce
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Działania profilaktyczne w 2002 roku „HIV nie wybiera. Ty możesz” zostały skierowane do młodzieży w wieku 15-19 lat. Wykorzystanie narzędzi ATL (prasa, radio, telewizja, Internet) i BTL (kalendarze trójdzielne, ulotki, plakaty, długopisy, torby reklamowe) było podobne do poprzedniej kampanii, uwzględniało jednak preferencje grupy docelowej. Wysłana została również ulotka z konkursem polegającym na rozwiązaniu krzyżówki, zawierającej hasła związane z profilaktyką HIV.
W roku 2003 działania profilaktyczne „Porozmawiaj o AIDS. Przeszłość bywa groźna” skierowane były przede wszystkim do osób w wieku 18 – 39 lat i starszych, będących w związku heteroseksualnym. Celem kampanii było uświadomienie ryzyka zakażenia HIV dorosłym, którzy choć raz w życiu zmienili partnera seksualnego, nie stosują zasad bezpieczniejszego seksu (nie z każdym partnerem i nie zawsze używają prezerwatyw), nie zastanawiali się nad przeszłością swoją i partnera w kontekście innych niż w związku doświadczeń seksualnych.
W 2004 roku „Nie daj szansy AIDS. Zrób test na HIV” zawężona została wiekowo grupa docelowa – kampanię skierowano do młodych osób między 18 a 29 rokiem życia. Wykorzystano zarówno nośniki ATL i BTL. Spójna kreacja objęła reklamę telewizyjną i prasową, outdoor oraz inne materiały. Jednym z elementów był konkurs na sztukę na temat HIV/AIDS.
1 grudnia 2004 roku ruszyła także zainicjowana przez Fundację Komunikacji Społecznej międzynarodowa kampania społeczna „NORMALNIE TEST” wspierana przez Krajowe Centrum ds. AIDS i realizowana przy współpracy Fundacji Avante ze Lwowa, której bohaterem był plastelinowy Stefan. Dla Stefana z Plasteliny wykonanie testu na HIV to czynność równie naturalna, dosłowna i jednoznaczna jak wizyta u fryzjera.
W 2005 roku w kampanii „ABC zapobiegania AIDS. Zdecyduj sam. Wybierz ABC zapobiegania AIDS i ciesz się życiem” promowane było świadome i przemyślane podejmowanie decyzji dotyczących zachowań seksualnych i wskazanie społeczeństwu możliwość wyboru jednego z trzech sposobów ochrony przed HIV/AIDS, tzn. ABC zapobiegania: A – Abstynencja seksualna, B – Bycie wiernym, C – zabezpieCzenie prezerwatywą.
Głównym odbiorcą kampanii z 2006 roku „Rodzina razem przeciw AIDS” były rodziny z dorastającymi dziećmi, jako że właśnie w rodzinie kreowane są dojrzałe postawy młodzieży. Rodzice są natomiast najodpowiedniejszymi osobami, które mogą i powinni podjąć pierwsze i często najważniejsze działania edukacyjne. Komunikat przedstawiany w radiu i telewizji był bardzo prosty w wymowie: „Chroniąc najważniejsze wartości w swoim życiu, chronisz także siebie”
Celem kampanii „W życiu jak w tańcu, każdy krok ma znaczenie” realizowanej w 2007 roku było przypomnienie, że problem HIV/AIDS może dotyczyć każdego z nas – bez względu na wiek, status społeczny, miejsce zamieszkania, przekonania, czy też płeć. Warto więc zastanowić się nad zrobieniem testu na HIV, poznać swój status serologiczny, unikać ryzykownych zachowań – po prostu żyć bezpieczniej. W spocie telewizyjnym udział wzięły gwiazdy programu TVN „Taniec z Gwiazdami” – Ewy Szabatin i Roberta Kochanka oraz Michał Piróg.
W tym samym roku przygotowano kampanię społeczną skierowaną do kobiet w ciąży i planujących ciążę „Daj szansę swojemu dziecku. Nie daj szansy AIDS”.
Od 2007 roku L’Oréal, UNESCO i Krajowe Centrum ds. AIDS prowadzą wspólny projekt edukacyjno-prewencyjny „Fryzjerzy Świata Wobec AIDS” przygotowany w ramach walki z HIV i AIDS. Polega on na rozszerzeniu programu staży udoskonalających dla zawodowych fryzjerów o moduły pedagogiczne poświęcone zapobieganiu HIV/AIDS.
Realizowana w latach 2008-2009 kampania była skierowana do osób podróżujących w kraju i za granicę – zarówno w celach turystycznych, jak i zawodowych. Jej główne hasło „Wróć bez HIV” miało przypomnieć, że problem HIV/AIDS może dotyczyć każdego. Podobnie jak w poprzednich latach, kampania miała charakter multimedialny. Do działań wykorzystano radio, prasę, Internet oraz billboardy, plakaty, ulotki, kalendarze, pakiety edukacyjne z wklejonymi prezerwatywami i szereg innych materiałów promocyjnych. Na wszystkich materiałach widniało proste, uniwersalne logo – walizka. Celem kampanii, jak i poprzednich, było zachęcenie do wykonania testu w kierunku HIV.
W roku 2009 roku wznowiono rozpoczętą w roku 2007 kampanię „Daj szansę swojemu dziecku, nie daj szansy AIDS”. Jej głównym celem było zachęcenie kobiet planujących macierzyństwo i oczekujących dziecka do rozważenia wykonania testu w kierunku HIV. Ambasadorką kampanii była Małgorzata Glinka – znana siatkarka.
W roku 2010 pod hasłem „Prezerwatywa przedłuża przyjemność” przygotowano kampanię informacyjną z zakresu HIV/AIDS skierowaną do mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (MSM).
Celem kampanii z 2010 roku „Wiedza ratuje życie. Zrób test na HIV” było promowanie testowania w kierunku HIV. Działania reklamowe prowadzono m.in. w telewizji, radiu, Internecie i w mediach drukowanych.
W roku 2010 Zjednoczenie „Pozytywni w Tęczy” we współpracy z Agencją Kreatywną FireFly Group przygotowało kampanię społeczną „NIE DOSTANIESZ MNIE”. Twarze kampanii: Małgorzata Socha, Aleksandra Kwaśniewska, Kuba Wesołowski i Mateusz Damięcki pokazywali słynny gest Kozakiewicza.
W 2010 roku wystartował pierwszy w Polsce projekt edukacyjno-profilaktyczny „Pozytywne życie”skierowany do młodzieży gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej, zawierający wszystkie podstawowe informacje dot. HIV i AIDS. Zaangażowano 10 znanych osobistości polskiej muzyki, filmu i teatru: Afromental, Agata Buzek, Ewelina Flinta, Joanna Jabłczyńska, Natalia Kukulska, Kacper Kuszewski, Numer Raz, Michał Piróg, Maria Seweryn. Przygotowany przez Zjednoczenie „Pozytywni w tęczy” projekt został objęty honorowym patronatem przez Krajowe Centrum ds. AIDS oraz Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania.
W 2011 roku mogliśmy oglądać spot „Liczysz na cud?” objęty patronatem przez Krajowe Centrum ds. AIDS:
Także w 2011 roku Polski Czerwony Krzyż przygotował wirusową kampanię „Życie to nie Facebook”, w ramach której zwracał uwagę na ryzyko zakażenia wirusem HIV przez kontakt seksualny z przypadkowo poznaną osobą. Jej celem było przypomnienie, że nawyk zbyt łatwego zawierania znajomości w Internecie nie powinien przekładać się na prawdziwe życie.
Kampania Krajowego Centrum ds. AIDS „Zrób test na HIV” realizowana w 2011 i 2012 roku to kontynuacja dotychczasowych działań, wzmocnienie kampanii „Wiedza ratuje życie” z przełomu 2010 i 2011 roku. Skierowano ją przede wszystkim do tych, którzy podejmują ryzykowne zachowania seksualne, do wszystkich, którzy powinni odpowiedzieć sobie na pytanie „czy w moim życiu zdarzyło się coś, co mogło mnie narazić na zakażenie”. Do promocji wykorzystano reklamę telewizyjną, radiową, prasową, internetową, ulotki, kalendarze, pakiety edukacyjne z wklejoną prezerwatywą i inne materiały.
Przed rozpoczęciem finałowego turnieju 14. Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA Euro 2012, 22 maja Krajowe Centrum ds. AIDS uruchomiło kampanię społeczną „FAIR PLAY Gram fair, używam prezerwatyw”. Powtarzające się na materiałach zestawienie piłki i prezerwatywy nawiązywało do „czystej gry”, a hasło „FAIR PLAY” inspirowało do bezpiecznego i odpowiedzialnego zachowania także poza stadionami oraz po zakończeniu rozgrywek. Odwołanie się do symboli narodowych drużyn biorących udział w Euro 2012 a tym samym prawdopodobnie najszerzej reprezentowanych przez kibiców i turystów narodowości służyły szerokiemu zaadresowaniu przekazu. Kampanię promowano poprzez spoty telewizyjne, spoty radiowe, materiały informacyjne rozpowszechniane w prasie i w Internecie oraz billboardy. Przekaz wzmacniały materiały drukowane: pakiety edukacyjne zawierające prezerwatywę, ulotki, chorągiewki, dystrybuowane przez trzyosobowe grupy „kibiców” niosących flagę „FAIR PLAY” w czasie eventów organizowanych w sąsiedztwie stadionów, „stref kibica” i „stref turystycznych”. Na ulotce umieszczono informacje w języku polskim, ukraińskim, angielskim, rosyjskim, niemieckim i hiszpańskim.
Swój spot „No souvenirs from the championships” przygotował także Durex:
W sierpniu roku 2012 Krakowska Fundacja Rozwoju Edukacji Niesłyszących im. Marka Mazurka „Między Uszami” rozpoczęła kampanię „Nie zamykaj oczu na HIV”, dzięki której osoby niesłyszące będą miały lepszy dostęp do wiedzy o wirusie. W ramach projektu powstała seria klipów edukacyjnych na temat genezy i charakterystyki HIV/AIDS, a także krótki film fabularny, w którym zagrały osoby niesłyszące, posługujące się czystym PJM (Polski Język Migowy).
Niedawno rozpoczęła się ogólnopolska kampania społeczna pod hasłem „Nie mam nic do ukrycia – zrobiłem/am test na HIV!”, której celem jest zachęcenie do bezpłatnego i anonimowego testowania w kierunku HIV, bo jak pokazują badania, tylko co 10 Polak zrobił w życiu test. Ambasodorami kampanii są: Beta Lenska, Rafał Mohr, Maria Sadowska, Maria Seweryn, Leszek Stanek i Marta Wiśniewska. Organizatorem kampanii jest Zjednoczenie „Pozytywni w Tęczy”.
Światowy Dzień AIDS 2012 wspiera także marka Durex z akcją #1share1condom – każde pojedyncze udostępnienie na Facebooku postu Durex Polska związanego ze Światowym Dniem Walki z AIDS, to jedna prezerwatywa przekazana na walkę z wirusem HIV.
Więcej spotów i przykłady zagranicznych akcji można znaleźć na kanale MrPozytywni oraz w serwisie kampaniespoleczne.pl.
Poniżej zestaw kilkunastu plakatów promujących ochronę przed wirusem HIV, AIDS oraz Światowy Dzień AIDS:
