fot. unsplash.com
Zobacz również
1. Igor Pietrzak, UX/UI Director w IMAGINE
2. Marcin Ukleja, Senior Product Designer w K2
3. Emil Rzepiel, Senior UX Designer, Co-founder w Overlap Studio
4. Krzysztof Lewiński, Senior UX Designer w MakoLab
5. Piotr Kozłowski, Senior UX Designer, Symetria
6. Rafał Niemczynowicz, Senior UX Designer GoldenSubmarine
7. Mateusz Bober, Ekspert ds. użyteczności, Ideo Sp. z o.o.
Zobacz pozostałe odcinki cyklu Kariera w marketingu>
Igor Pietrzak #PrzeglądTygodnia [30.03-05.04]: marki na prima aprilis, prozwierzęce kampanie, moda kolejny raz spotkała się z kinem
UX/UI Director w IMAGINE
![#PrzeglądTygodnia [30.03-05.04]: marki na prima aprilis, prozwierzęce kampanie, moda kolejny raz spotkała się z kinem](https://nowymarketing.pl/wp-content/uploads/2024/04/przeglad-tygodnia-26-05-142x0-c-default.jpg)
Jak zostałeś specjalistą ds. UX? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Jeszcze do niedawna nie było kierunków studiów, które przygotowują do bycia UX-owcem. Teraz każda szanująca się uczelnia prywatna ma kierunek podyplomowy z projektowania UX. Myślę, że ma to znaczenie podczas drogi zawodowej – inaczej będzie to wyglądać u tych, którzy mają za sobą dwa semestry na uczelni, inaczej u takich typów jak ja, którzy do UX doszli drogą indywidualną.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Najpierw przez trzy lata studiowałem historię. Potem skończyłem ASP i poszedłem pracować do Imagine jako junior graphic designer (lata temu zwierzałem się na ten temat TU). Doszedłem do etapu Art Directora i zdałem sobie sprawę, że bardziej interesuje mnie proces powstawania produktu niż dbałość tylko o jego aspekt wizualny. Poza tym byłem niezły z WOSu i mam dość duży zasób empatii. Więc praca w UX – dziedzinie, która obejmuje całokształt wiedzy o zachowaniu człowieka – przyszła dość naturalnie.
Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Nie ma wyznaczonych standardów. Wiele zależy od specyfiki agencji. Poza tym dobrym UX-owcem może być osoba, która spędziła wieki nad projektowaniem graficznym i osoba, która posiada zdolności analityczne.
Co należy do obowiązków specjalisty ds. UX?
Wszystkie elementy procesu pracy nad produktem. Na pierwszy ogień idzie research w dość zróżnicowanych dziedzinach. Dalej – opracowanie tzw. person: wywiady z potencjalnymi klientami, badania i ankiety. Później następuje etap przygotowania profili zachowań potencjalnych użytkowników. Kolejne zadanie to opracowanie customer journey (mapowanie) i wire frame (szkic projektu). Następny etap: rysowanie makiet funkcjonalnych dla różnego rodzaju produktów – to mogą być aplikacje internetowe, ale też intuicyjny rozkład guzików na pralce. W zakresie obowiązków UX-owca jest też obserwowanie wyników różnego rodzaju testów oraz praca nad kolejnymi wersjami prototypów.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Umiejętności miękkie: analityczne podejście do pracy, umiejętność pedantycznego myślenia: jak poukładać elementy procesu tak, żeby można je było narysować na makiecie, dość duże pokłady empatii, zainteresowanie ludźmi i chęć do zdobywania różnych doświadczeń z nimi – i tych dobrych, i tych złych, umiejętność abstrakcyjnego myślenia o ludziach jako o gatunku mieszkającym na Ziemi.
Umiejętności twarde: w branży digital wszystkie umiejętności miękkie powinno się umieć wykorzystać w projektowaniu zachowań użytkownika w internecie, doświadczenie w projektowaniu procesów zakupowych, zachowań internetowych, kilkuletnie doświadczenie w pracy zespołowej nad aplikacją. Umiejętność obsługi programów do prototypowania, takich jak: Axure, Sketch.
Bycie dobrym UX-owcem w Polsce nie wymaga gruntownego wykształcenia i skomplikowanej drogi awansu – trzeba mieć humanistyczne zacięcie, w miarę zróżnicowane doświadczenie życiowe, znać ludzi i ich zachowania. Plus żyłkę do dedukcji.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy specjalisty ds. UX?
Interakcja z nowymi ludźmi i myślenie o projekcie w szerokim kontekście. Lubię wchodzić w cudze buty, przewidywać, jak ktoś się zachowa, tworzyć jakąś historię. Podoba mi się też tryb pracy: spotkania, warsztaty, wymyślanie, jak coś zaprojektować, żeby przewidzieć reakcje w danej grupy docelowej.
Poza tym – płacą mi za myślenie! Jego konkluzja jest produktem, który muszę dowieźć.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Plus
Praca z klientem. Przy UX jest inaczej niż przy projektowaniu graficznym: nie trzeba się mierzyć z czyimiś gustami i opiniami. Na poziomie opracowywania zachowań użytkownika i makiet nie operujemy opiniami: podoba się/nie podoba. Czasem udowadniam swoje racje twardymi danymi, a czasem argumentem jest moje doświadczenie w tej branży.
Minus
Nie zawsze to, co wymyślisz na początku opracowywania koncepcji, da się zrealizować. Projekt musi przejść przez etap rysowania i kodowania. Podczas produkcji pomysł może ulec znacznej zmianie.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Z moich obserwacji to może wyglądać tak:
- junior – startuje od pensji 2-3 tys. netto,
- specjalista: 6-14 tys. netto.
Na rozrzut w widełkach może wpływać: fakt, że UX specialist jest zawodem młodym, więc każda agencja rządzić się będzie swoimi prawami; doświadczenie i szybkość uczenia się; rodzaj, kondycja i status firmy; wielkość miejscowości.
Gdzie szukać pracy jako specjalista ds. UX?
Branżowe serwisy, takie jak Linkedin, grupy na Facebooku.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać specjalistami ds. UX?
Zanim zaczniesz szukać pracy w tym zawodzie, zrób samodzielny research: czego wymaga rynek pracy, jakie są aktualne trendy w UX, w jakich konferencjach i warsztatach możesz wziąć udział, żeby podnieść kwalifikacje. W tej chwili w zakresie UX odbywają się szkolenia i meetupy we wszystkich większych miastach w Polsce. Najciekawsze będą takie, na których pojawiają się specjaliści spoza Polski, którzy mają inne metody pracy, inny warsztat i odrobinę dłuższą historię w zawodzie. No i ostatnia rzecz: trzeba być na bieżąco ze wszystkim, czym żyją ludzie.
———————————————————–
Marcin Ukleja
Senior Product Designer w K2
Jak zostałeś projektantem UX?
UXem zostałem przede wszystkim z pasji, choć samo wykształcenie – architektura i urbanistyka – bardzo w tym pomogło, bo sam proces projektowania architektonicznego jest zbliżony do projektowania UX; dziedziny te różnią się zaledwie produktem, ale przecież w obydwu projektuje się doświadczenia użytkownika. W połączeniu z zainteresowaniami, ta ścieżka wydała mi się oczywista.
Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Szczeble kariery w zawodzie UX nie wydają się czymś nietypowym. Wraz z doświadczeniem i rozwojem zwiększają się kompetencje, nabywa się wprawy i umiejętności pracy przy coraz bardziej złożonych projektach. Na wyższych „szczeblach” wymagana jest większa samodzielność, większa odpowiedzialność biznesowa, a także proaktywność w relacjach z klientami.
Co należy do obowiązków projektanta UX?
Wydawałoby się, że odpowiedź jest oczywista: projektowanie. Samo projektowanie jednak to nie wszystko, to tylko fragment całego procesu. Do obowiązków projektanta UX nierzadko należą badania z użytkownikami, uczestniczenie przy zbieraniu wymagań, komunikacja z zespołem (np. z projektantami graficznymi, programistami), czy prezentacja projektów przed klientem.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Tutaj katalog wymaganych i przydatnych umiejętności jest dość spory. Istotne są z pewnością wszelkie umiejętności interpersonalne w komunikacji czy to z klientem, zespołem, czy użytkownikami. W tym zawodzie nie powinno również zabraknąć dokładności, konsekwencji, a i nierzadko myślenia analitycznego i technicznego. Nie bez znaczenia jest też warsztat i, o ile umiejętności plastyczne nie są wymagane, to obsługa narzędzi do projektowania (np. Sketch, czy Adobe XD) jest niezbędna.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy projektanta UX?
Bez wątpienia jest to proces łączenia funkcji, formy i technologii. To, co powstaje na styku tych 3 aspektów, przynosi satysfakcję, tym większą im trudniej te aspekty połączyć.
Bardzo fascynujący jest też wpływ na doświadczenia użytkownika, te bardziej pożądane i powszechne, ale i te najmniej oczywiste, niepowtarzalne. Nadaje to zawsze unikalności wypracowanym rozwiązaniom.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Patrząc na obecne oferty na rynku w Polsce, wynagrodzenie na stanowiskach „nie kierowniczych” waha się pomiędzy 6000 a 12000 PLN „na rękę” – oczywiście uzależnione jest przede wszystkim od doświadczenia i umiejętności pracownika.
Gdzie szukać pracy jako projektant UX?
Generalnie wybór istnieje pomiędzy pracą nad jednym produktem (najczęściej pracodawcy) i pracą nad wieloma produktami (wtedy najczęściej dla klientów pracodawcy).
Tej pierwszej pracy można szukać w startupach czy większych firmach rozwijających produkty wewnętrzne. Dla tych, którzy lubią różnorodność można polecić pracę w agencjach interaktywnych czy software house’ach.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać projektantami UX?
W Polsce oferta edukacyjna nie pozostawia wielkiego wyboru, choć jej jakość jest na wysokim poziomie. Dostępnych jest też wiele kursów online, które przybliżają zagadnienia UX. Bez wątpienia warto śledzić branżę na Medium czy nawet Twitterze. Inspirujące materiały można znaleźć na Dribbble i Behance. Warto uczestniczyć też w wielu branżowych eventach w Polsce i za granicą.
A przy obecnej dojrzałości branży (a ta dopiero się kształtuje) warto po prostu spróbować swoich sił realizując własne projekty lub wybierając staż u doświadczonego pracodawcy. Powodzenia!
———————————————————–
Emil Rzepiel
Senior UX Designer, Co-founder w Overlap Studio
Jak zostałeś specjalistą ds. UX? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Myślę, że dla wielu osób kariera w UX może wyglądać inaczej. Przede wszystkim dlatego, że UX to dosyć pojemne pojęcie, które łączy osoby pochodzące z wielu światów. W mniejszym lub większym stopniu mogą się tutaj odnaleźć, chociażby psychologowie, socjolodzy, filozofowie czy graficy. Potrzebny jest jednak wspólny mianownik: empatia. To właśnie ona pozwala budować produkty z myślą o użytkowniku. Takie podejście nazywamy User Centered Design.
Jeśli chodzi o mnie, przez lata byłem web designerem. Projektując strony, zauważyłem konieczność myślenia kategoriami ludzi, którzy będą odbiorcami moich kreacji. Jak ich poznać? Jakie mają potrzeby? Co zamieścić na każdej ze stron? W jaki sposób? Wg. jakich priorytetów? Szukając odpowiedzi na właśnie te pytania, dowiedziałem się, czym jest UX – dziedzina, która zaczynała nabierać kształtów w Polsce, choć np. w USA zdążyła się już rozwinąć. Miałem sporo szczęścia, bo właśnie w tym czasie we Wrocławiu otwierane były studia podyplomowe w tym kierunku na SWPS.
Po studiach trafiłem do działu UX w Samsung R&D w Warszawie. To właśnie tam poznałem Magdalenę Białaczewską, z którą obecnie prowadzę firmę. Efekt synergii, jaki osiągaliśmy pracując nad wspólnymi projektami, zaowocował dalszą współpracą po opuszczeniu korporacji i założeniem Overlap Studio.
Co należy do obowiązków specjalisty ds. UX?
W dużej mierze zależy to od obszaru UX, którym się zajmują. Bardzo ogólny podział, o jakim można mówić w tej dziedzinie, to badacze i projektanci. Aczkolwiek podział ten nie jest, a wręcz nie powinien być sztywny. Każdy specjalista UX potrzebuje, w jakimś zakresie, umiejętności z obydwu tych obszarów.
Założenie „kapelusza badacza” oznacza ciekawość, dociekliwość i empatię. Otwiera się myślenie dywergencyjne. Chce on dowiedzieć się jak najwięcej o użytkownikach i ich potrzebach, by móc na nie odpowiedzieć. Przeprowadza więc badania, warsztaty, wywiady pogłębione, robi research, analizuje dostępne dane. Powstają persony, scenariusze użycia, pomysły na rozwiązania.
„Kapelusz designera” to myślenie konwergencyjne. Pomaga ono zebrać pozyskaną wiedzę i przekuć na rozwiązania. Kształtuje się architektura informacji, przepływ ekranów, kolejne widoki, interakcje, powstaje prototyp. W czasie testów z użytkownikami sprawdzana jest zasadność proponowanego rozwiązania i ich użyteczność.
Tak w dużym skrócie powstaje wizja produktu. Jednak rola specjalisty UX nie kończy się tutaj. Powinien on współpracować blisko ze wszystkimi członkami zespołu. W szczególności myślę tu po pierwsze o deweloperach, którzy będą się wypowiadać na temat możliwości i wykonalności. Po drugie myślę o UI designerach, którzy tworząc warstwę wizualną, powinni być w ciągłym dialogu z UX designerami, by prawidłowo odczytać ich intencje przedstawione na makietach, dotyczące np. priorytetyzacji treści czy kwestii użyteczności.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Osoby, które dobrze sprawdzą się na tym stanowisku, powinny czuć się dobrze w kontakcie z innymi ludźmi, ponieważ w zawodzie tym kluczową rolę odgrywa komunikacja. Grup, z którymi należy umieć się komunikować, jest wiele. Myślę tu zarówno o kliencie, wszystkich interesariuszach, użytkownikach, jak i członkach zespołu.
Umiejętność słuchania i zadawania właściwych pytań pozwoli zrozumieć potrzeby każdej z tych osób i prowadzić ciągły dialog tak, by uniknąć niedomówień na każdym etapie projektu. Z drugiej strony ważna jest umiejętność przedstawiania pomysłów i argumentowania słuszności proponowanych rozwiązań. Ogromną rolę odgrywa tu również szacunek do rozmówcy. Pozwala on na otwarcie się na argumenty płynące z różnych stron, poznanie innego punktu widzenia i zapobiega zbyt mocnemu narzucaniu rozwiązań, zwłaszcza kiedy nie są one do końca uzasadnione.
Umiejętności twarde, o których należy powiedzieć to, chociażby znajomość języka angielskiego. Przydaje się on zarówno w pracy z klientami zagranicznymi, jak i chociażby do ciągłego kształcenia, ponieważ wiele źródeł na temat UX pojawia się w języku angielskim. Kolejna rzecz to znajomość technologii – wydaje mi się, że nie można pracować w tym zawodzie, nie znając, przynajmniej w pewnym zakresie, możliwości i ograniczeń platform takich jak Android, iOS czy samego internetu.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy specjalisty ds. UX?
Zdecydowanie różnorodność. Często jest tak, że następujące po sobie projekty są zupełnie z „innych bajek”. Jednego dnia projektujesz aplikację dla rolników, by za chwilę budować rozwiązanie dla banku. Jest tu odpowiednio dużo miejsca na współpracę zarówno ze startupami, jak i dużymi koncernami. Nie można się nudzić. Co więcej, zagłębianie się w każdą z tych dziedzin jest dla mnie bardzo rozwijające. Ten zawód daje szansę blisko obcować i dogłębnie poznawać specyfikę różnych gałęzi rynku.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Myślę, że największym wyzwaniem, z jakim się spotykamy, jest zbalansowanie potrzeb biznesu i użytkowników. Wciąż bowiem mamy w Polsce sytuację, w której świadomość konieczności UX w projekcie jest młoda i nie we wszystkich gałęziach rynku rozpowszechniona czy zrozumiana. Myślę, że warto tu przypomnieć znane stwierdzenie, że każdy dolar zainwestowany w UX zwraca się w kwocie od 2 do 100 dolarów. Warto też odnotować pewien fakt: otóż dzisiaj, jak nigdy wcześniej w historii, praktycznie każdy ma dostęp do nowoczesnych technologii i jest w stanie zaproponować jakiś cyfrowy produkt czy usługę. Ale tylko przedsiębiorcy, którzy wezmą pod uwagę User Experience i podejdą do tworzenia tego produktu od strony potrzeb użytkownika, uzyskają przewagę na rynku.
Jednym z dużych plusów tej pracy jest różnorodność projektów, o czym wspominałem wcześniej. Kolejna zaleta to kontakt z ludźmi. Ich bliskie poznawanie wraz z potrzebami, motywacjami bywa bardzo inspirujące. Wśród zalet można też wymienić obcowanie z technologią (w tym nowinkami technologicznymi), za pomocą której projektujemy i która staje się medium do przekazania owoców naszej pracy składanych na ręce użytkownika. Największą jednak zaletą jest – chociaż zabrzmi to może idealistycznie – satysfakcja ze stworzenia produktu, którego z zadowoleniem będą używać inni ludzie i dzięki któremu ich życie stanie się trochę łatwiejsze, przyjemniejsze.
Gdzie szukać pracy jako specjalista ds. UX?
Najlepiej w firmach specjalizujących się w UX, takich jak nasza 🙂 Dobrym kierunkiem mogą być też software house’y, które zdają sobie sprawę ze znaczenia UX w procesie tworzenia produktów cyfrowych i oferują w ten sposób swoim klientom kreacje, które pomogą im zdobyć przewagę na rynku. Zatrudnienia można również szukać np. wśród firm lub instytucji na tyle dużych, by posiadać swój dział User Experience. Myślę tutaj nie tylko o bankach czy korporacjach, ale również o startupach posiadających odpowiedni poziom świadomości zalet, które daje UX.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać specjalistami ds. UX?
Po pierwsze prawdziwe zainteresowanie tematem. UX to interdyscyplinarna dziedzina, która łączy szeroko rozumianą wiedzę o człowieku z nowoczesnymi technologiami. Jeśli pasjonuje Cię połączenie tych dwóch światów, to UX jest zdecydowanie kierunkiem dla Ciebie.
Po drugie przyda się solidne przygotowanie merytoryczne. Została wydana już tona książek, które szeroko opisują bodaj wszystkie aspekty projektowania dla użytkownika. Warto więc dużo czytać, śledzić nowe publikacje na ten temat w sieci. W Polsce świetne jest to, że mamy bardzo dobre studia podyplomowe: UX Design na SWPS, które można podjąć w Warszawie, Wrocławiu, Katowicach i Sopocie. Dają one bardzo dobry start, ponieważ, oprócz ważnej wiedzy teoretycznej, w dużej mierze są one oparte na zdobywaniu wiedzy praktycznej.
———————————————————–
Krzysztof Lewiński
Senior UX Designer w MakoLab
Jak zostałeś specjalistą ds. UX? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Zacznę od tego, że szykowałem się na medycynę, a skończyłem architekturę. Wspominam o tym, bo myślę, że będąc “UXem” dobrze jest mieć jak najszersze zainteresowania. A już konkretnie w branży zaczynałem jako grafik, od projektowania stron. Sama grafika to było za mało. Zawsze chciałem jak najlepiej zrozumieć to, co mam zaprojektować i zaprojektować to tak, żeby było łatwe w użyciu. Dlatego chciałem mieć wpływ i być odpowiedzialny za user experience w projektach, w których uczestniczę. Sformalizowane szczeble kariery to już specyfika każdej firmy, więc się nie wypowiem 🙂
Co należy do obowiązków specjalisty ds. UX?
UX ma wiele odmian – można być badaczem i przeprowadzać testy albo projektować. Najkrócej – jeśli projektujesz, to musisz umieć przeanalizować brief, zrobić przegląd i analizę istniejących rozwiązań i wypracować swoją koncepcję – najczęściej w postaci makiety – konsultując ją i współpracując blisko z klientem i testując na użytkownikach. A później wspierać swoją wiedzą zespoły, które będą realizować projekt.
Kogo poszukuje się na stanowisko specjalisty ds. UX? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
W MakoLabie szukamy ludzi, którzy potrafią widzieć UX jako coś więcej niż “projektowanie makiet”. Ważne, żeby widzieć projekt w szerszym kontekście. Trzeba umieć przedstawić i uargumentować swój pomysł: opowiedzieć, opisać, naszkicować, zrobić obrazek w Sketchu, makietę w Axure – narzędzi jest wiele, więc trzeba być elastycznym i dobierać je zależnie od etapu i specyfiki projektu. Ważne jest też, żeby umieć wyjaśnić swoją koncepcję – współpracownikom i klientom. Bardzo ważna jest dbałość o jakość i szczegóły, bo mają one duży wpływ na końcowy rezultat.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy specjalisty ds. UX?
Najciekawsze jest to, że w naszej pracy trzeba wziąć pod uwagę wszystkie elementy układanki, które wpływają na projekt – potrzeby użytkowników, cele biznesowe, technologie i urządzenia i zadbać o to, żeby rezultat miał sens.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Dla mnie największym plusem jest różnorodność projektów – strony, narzędzia webowe, apki na urządzenia mobilne, aplikacje samochodowe, augmented reality itd. Czasem robisz szare, proste “wireframe’y”, a innym razem dopracowane prototypy Hi-Fi. Można się dużo nauczyć, bo raz robisz coś dla branży motoryzacyjnej, a innym razem dla branży kosmetycznej. To też może być minusem, bo czasem chciałoby się być super specjalistą w jakiejś dziedzinie. A na to raczej nie ma co liczyć, chyba że pracujesz w firmie, która rozwija jeden produkt albo pracuje dla jednej branży.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Zarobki zależą od doświadczenia i umiejętności, więc jeśli je masz, to możesz dobrze zarabiać.
Gdzie szukać pracy jako specjalista ds. UX?
Zawsze dobrze mieć znajomych, którzy cię polecą. Najlepiej w branży. Profil na LinkedIn to już chyba oczywistość. Ważne jest doświadczenie, a jeśli dopiero startujesz, to nawet mając za sobą kilka projektów, na rozmowie z pracodawcą możesz pokazać, że wiesz na czym w praktyce polega dobry UX. Portfolio też będzie bardzo pomocne. CV powinno być czytelne i proste.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać specjalistami ds. UX?
Zdecydowanie polecam zbieranie doświadczenia podczas pracy przy różnych projektach – od małych apek po skomplikowane systemy. Trzeba ciągle szukać nowych, lepszych rozwiązań, ale, co bardzo ważne, nie przywiązywać się do nich – zachować dystans i potrafić na nie krytycznie spojrzeć. Pomaga posiadanie orientacji w wielu dziedzinach – design, marketing, psychologia – warto o tym czytać, a jeśli jest okazja to rozmawiać ze specjalistami w tych dziedzinach.
———————————————————–
Piotr Kozłowski
Senior UX Designer, Symetria
Jak zostałeś specjalistą ds. UX? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Pracując jako project manager w software house, tworzyłem specyfikacje funkcjonalne stron i aplikacji. Z jednej strony musiały odzwierciedlać potrzeby biznesowe klienta, które trzeba było wspólnie z nim określić. Z drugiej miało to stanowić materiał do prac graficznych i developerskich, więc dochodziły wizualizacje interfejsu i interakcji oraz opisy do tworzenia zarządzania treścią. Na szerszą skalę nominalne stanowisko “projektanta UX” nie istniało wówczas jeszcze, ale miałem to w zakresie obowiązków.
Szczeble są podobne jak na zdecydowanej większości stanowisk:
- junior – osoba ucząca się,
- regular – specjalista samodzielny,
- senior – doświadczony specjalista,
- team leader – doświadczony specjalista czuwający nad zespołem,
- manager – w większych strukturach nad team leaderami często jest manager działu lub opiekun kompetencji.
Często pojawiają się bardzo różne nazwy stanowisk, ale moim zdaniem to są główne poziomy specjalistów ds. UX. Dochodzą do tego stanowiska osób, których UX stanowi część zakresu kompetencji – np. wielu “produktowców” zajmuje się User Experience.
Co należy do obowiązków specjalisty ds. UX?
To może brzmieć szumnie, ale kluczowe zadanie to rozwiązywanie problemów biznesowych. Rola “UXa” to znać potrzeby klientów, wymagania interesariuszy oraz uwarunkowania rynku, aby stworzyć skuteczny produkt czy usługę. Dalej zajmujemy się dystrybucją wiedzy związaną z tym rozwiązaniem. Piszemy maile, raporty, analizy, przygotowujemy i analizujemy testy, projektujemy makiety i interakcje do nich, opisujemy taski, zdobywamy liczby i dane. Naszym zadaniem też jest szerzenie metod i narzędzi UXowych wewnątrz organizacji.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Dobrzy projektanci, których znam, cechują się empatią, wysokimi umiejętnościami interpersonalnymi, dbałością o szczegóły, samodzielnością oraz odpowiedzialnością. Godzą też kreatywność z podejściem analitycznym. Poszukiwane są osoby, które chcą się uczyć nowych rzeczy i zdobywać doświadczenia, bo umiejętności do opanowania czy wiedzy do zdobycia jest tutaj naprawdę mnóstwo. Moim zdaniem umiejętności twarde w tej pracy są bardzo istotne też, ale na początkowym etapie wystarczy dość podstawowy zakres – niemniej jednak, aby się rozwijać warto wejść w świat badań, analiz, projektowania interfejsów czy nawet podstaw developmentu nieco głębiej.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy specjalisty ds. UX?
Rozwiązywanie rzeczywistych problemów, które wpływają na setki, tysiące, a czasem miliony ludzi.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Plusy: możliwość wpłynięcia nie tylko na sam wygląd i działanie produktu, ale też często na jego pomysł i model biznesowy. Niesamowitym uczuciem jest widzieć, gdy ktoś na ulicy korzysta z aplikacji czy strony, w tworzenie której byliśmy zaangażowani.
Minusy: czasami niska świadomość, do czego i kiedy może się przydać specjalista ds. UX. Często osoby z kompetencjami UXowymi włączane do prac są za późno lub w niewystarczającym stopniu.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Zakres jest szeroki, a zależy od doświadczenia, miejsca pracy i formy zatrudnienia. Polecam zapoznać się z “Raportem UX 2017 – Cyfrowe produkty i usługi” autorstwa Igi Mościchowskiej, Joanny Rutkowskiej i Tomasz Skórskiego. Znajduje się tam mnóstwo ciekawych informacji o profilu specjalistów UX w Polsce, w tym zarobki.
Gdzie szukać pracy jako specjalista ds. UX?
To jest zajęcie, gdzie tylko praktyka pozwoli być lepszym. Polecam programy stażowe, są organizowane przez wiele firm. Poza tym warto zajrzeć na portal z ogłoszeniami o pracę w świecie UX – praca.uxlabs.pl – są też wakaty dla juniorów.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać specjalistami ds. UX?
1. Zacznijcie pracować z produktem
Poszukajcie stażu lub praktyk, często kompetencje UXowe można posiąść na różnych stanowiskach – trzeba być blisko produktu i użytkowników. Nie szukajcie firmy lub branży idealnej, cenne nauki można wynieść z wielu miejsc. Podstawowy cel to jak najlepiej zrozumieć produkt, rynek i potrzeby klientów.
2. Wybierzcie swoją specjalizację
Zweryfikujcie jaki kawałek tego dużego UXowego tortu jest Waszym ulubionym. Zdecydujcie czy bardziej odpowiada Wam charakter projektanta, badacza czy specjalisty (najczęściej łączy jedno i drugie). Mają inny charakter, a też wpływa na to dość mocno miejsce, gdzie pracujemy.
3. Wejdźcie głębiej i patrzcie szeroko
Jeżeli zaczęliście pracę to uczcie się od product ownerów, analityków, grafików, developerów czy konsultantów z infolinii i sprzedawców – wszędzie, gdzie jest “produkt” przy którym pracujecie, znajdziecie kawałek ciekawej wiedzy dla siebie. Rozwijajcie Waszą wiedzę o rynku w zakresie rozwiązań i trendów. Śledźcie rynek otaczający produkt, przy którym pracujecie. Zrozumcie podstawy teorii stojącej za badaniami, poznajcie możliwości narzędzi do analityki, kanony webdesignu czy nawet podstawy programowania – im lepiej zrozumiecie ich zasady, tym łatwiej będzie się Wam rozwijało.
———————————————————–
Rafał Niemczynowicz
Senior UX Designer GoldenSubmarine
Jak zostałeś specjalistą ds. UX? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Na pierwsze informacje na temat użyteczności w internecie trafiłem mniej więcej w 2010 roku. Wtedy, szukając pracy jeszcze jako account, poinformowano mnie, że do moich obowiązków będzie należało projektowanie makiet dla klientów. I tak, w dzień wykonywałem obowiązki accounta, a wieczorami uczyłem się obsługi Axure (wtedy było to najpopularniejsze narzędzie do projektowania makiet). Oczywiście przeszukiwałem też internet, żeby dowiedzieć się, czym tak naprawdę jest ten cały UX. W tym czasie informacje można było znaleźć głównie na zagranicznych blogach i serwisach (NN/g). To, czego się dowiedziałem, tak mi się spodobało, że analiza zachowania użytkowników i tworzenie makiet na stałe wpisały się w mój schemat pracy. Pracowałem z kilkoma agencjami jako freelancer – wtedy już jako UX Designer. W większości przypadków oczekiwania wobec mnie nie były jasne, ale powoli ucierało się przekonanie, że „UX jest w projekcie potrzebny”. Przez cały ten czas aż do dziś, staram się aktualizować swoją wiedzę, aby wynikiem tego, co robimy, był jak najlepszy produkt lub usługa i koniec końców zadowolony użytkownik.
Co należy do obowiązków specjalisty ds. UX?
To zależy. Obszar działań specjalistów ds. użyteczności jest bardzo szeroki. Tak naprawdę każdy, kto uczestniczy w procesie tworzenia jakiegoś produktu lub usługi, jest UX Designerem. Ponieważ ma wpływ na to, jak końcowy odbiorca będzie korzystał z tego, co zrobiliśmy i jak się będzie przy tym czuł. Aby jednak trochę to usystematyzować, można przyjąć na bardzo ogólnym poziomie następujący podział:
- badania z użytkownikami
- tworzenie specyfikacji wymagań funkcjonalnych
- analiza potrzeb użytkowników
- tworzenie architektury informacji
- przedstawianie idei funkcjonalnej produktów i usług.
- tworzenie makiet i prototypów. Choć często zdarza się, że na tym obowiązki UX Designera się kończą, co niestety jest złą, ale częstą praktyką.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Najważniejsze u kandydata na UXa jest chęć nauki, zapał do poznawania nowych rzeczy oraz otwartość na nowe rozwiązania. Ważna jest też komunikatywność. Branża i technologia rozwijają się dynamicznie, a zachowania ludzkie ciągle ewoluują. To wymaga stałego i często samodzielnego zgłębiania wiedzy.
Przydatne jest także analityczne spojrzenie. W tej pracy stale trzeba weryfikować i poddawać w wątpliwość założenia i proponowane rozwiązania, nawet swoje własne. Asertywność i komunikatywność też się bardzo przydadzą, ponieważ jednym z najtrudniejszych, a jednocześnie ważniejszych zadań w tej pracy jest skuteczne przekonanie do swoich pomysłów i rozwiązań innych członków zespołu oraz klientów.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy specjalisty ds. UX?
Dla mnie bez wątpienia jest to analiza zachowań użytkowników. Mogę godzinami patrzeć, w jaki sposób ludzie korzystają z technologii, a najlepiej, jeżeli odbywa się to w ich środowisku naturalnym. W tramwaju metrze, autobusie. Jak tylko widzę kogoś ze smartfonem lub tabletem od razu przyciąga moją uwagę, co na nim robi, w jaki sposób, jak sprawnie. Jest to dla mnie niesamowite i bardzo inspirujące doświadczenie.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Uważam, że w pracy UX Designera i ogólnie osób związanych z użytecznością najtrudniejsze jest zawsze przekonanie innych osób do swoich pomysłów i rozwiązań. Musimy umieć dobrze i przekonująco uargumentować to, co przedstawiamy. Tak jak wcześniej wspomniałem, uważam, że jest to najważniejsza i najtrudniejsza rzecz. Można być świetnym projektantem, robić wspaniałe rzeczy, ale jeżeli nie przekonamy do nich innych ludzi, będą one tzw. „projektami do szuflady”.
Z plusów to z całą pewnością możliwość realnego wpływu na naszych odbiorców, satysfakcja z ułatwiania im życia, możliwość obserwacji ich zachowań. To wspaniałe uczucie, kiedy usprawniasz jakiś proces, produkt, usługę i możesz obserwować, jak dzięki temu ludzie częściej z niego korzystają, robią to z uśmiechem czy po prostu chwalą konkretne rozwiązanie.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Bardzo szeroko, wszystko zależy od wymagań stawianych przed kandydatem. W Polsce niestety panuje jeszcze tendencja do poszukiwania tzw. UX Unicornów, czyli osób, które zrobią wszystko, przeprowadzą badania, zaprojektują architekturę informacji, potem stworzą projekt graficzny, zakodują go i jeszcze wymyślą strategię promocji 🙂 Wynika to przede wszystkim z braku wiedzy, czym tak naprawdę zajmują się UX Designerzy. Branża ewoluuje, nazewnictwo stanowisk się zmienia i może mieć to istotny wpływ na rozmywanie się kompetencji. Dobrze, ale do rzeczy. Zarobki zaczynają się od 2 500 zł na rękę w górę. Osoby doświadczone mogą liczyć na zarobki w okolicy 12 000 – 20 000 zł na rękę.
Gdzie szukać pracy jako specjalista ds. UX?
To pytanie można rozumieć dwojako. Gdzie? Przede wszystkim w internecie. LinkedIN, Goldenline, UXlabs to są rekomendowane przeze mnie miejsca, w których szukałbym pracy. Są też grupy UX na Facebooku, na których często pojawiają się ogłoszenia.
Natomiast, gdzie jest największa możliwość rozwoju w tej dziedzinie? Według mnie są to software house i agencja interaktywna. Od jakiegoś czasu na rynku pojawia się coraz więcej agencji o specjalizacji wyłącznie w obszarze UX. W tych miejscach szanse na rozwój wydają mi się największe.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać specjalistami ds. UX?
Aby na początku swojej drogi szukały przede wszystkim największych możliwości rozwoju i możliwości praktykowania. Praktyka jest bardzo ważna w tej dziedzinie. Im większa, tym łatwiej jest dostać upragnione stanowisko. Często spotykam się z komentarzami, że skoro bez doświadczenia nikt nie chce zatrudnić projektanta, to jak zdobyć doświadczenie. Moja odpowiedź w takich wypadkach jest następująca 🙂
W swoim portfolio mam sporo projektów, które stworzyłem tylko po to, aby mieć co pokazać podczas rozmowy. Na ich podstawie mogę pokazać mój warsztat, kulturę pracy, sposób myślenia i projektowania. A to bardzo pomaga.
———————————————————–
Mateusz Bober
Ekspert ds. użyteczności, Ideo Sp. z o.o.
Jak zostałeś specjalistą ds. UX? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Pewnego dnia zostałem poproszony o wskazanie problemów występujących w sklepie internetowym jednego z obsługiwanych wtedy klientów. Generalnie serwis miał już swoje lata, a celem było przekonanie klienta, że warto iść z duchem czasu i stworzyć coś nowego, co pozwoli efektywniej realizować cele biznesowe. Chodziło tu głównie o ergonomię, aczkolwiek nie bez znaczenia były rozwiązania wpływające na zwiększenie sprzedaży. Nie narzucono mi żadnej formy, w domyśle miał to być jednak audyt ekspercki. Chcąc podejść do tematu z należytą starannością, dokonałem niezbędnego researchu, dzięki któremu uzyskałem istotne informacje, poczynając od rodzajów metod badań, kończąc na formie przedstawiania wyników. Tak powstał mój pierwszy „raport użyteczności”. 🙂
Jeżeli chodzi o ścieżkę kariery to ciężko zamknąć ją w ściśle określony logicznie ciąg. Tak naprawdę mamy kilka obszarów, w których możemy się specjalizować np. projektowanie interakcji, ux research, architektura treści. Analogicznie jak na innych stanowiskach mamy juniorów, specjalistów i seniorów. W kolejnych etapach kariery wchodzą w grę stanowiska kierownicze, w których jest więcej zarządzania zespołem niż UX jako takiego. I to jest ten etap, na który już nie wszyscy chcą awansować. 🙂
Co należy do obowiązków specjalisty ds. UX?
W dużej części zależało to będzie od konkretnego stanowiska i stopnia jego specjalizacji. Możemy mieć do czynienia z sytuacją, kiedy w teamie UX każda osoba będzie miała ściśle określony obszar działań, na którym będzie się koncentrowała. Możemy też pracować jako samodzielny specjalista. Specjalista UX ds. researchu będzie koncentrował się na gromadzeniu informacji i danych, które stanowić będą podstawę do dalszych prac, natomiast osoba odpowiedzialna za projektowanie interakcji zadba o przygotowanie produktu pod kątem doświadczeń użytkownika.
Uogólniając jako specjalista ds. UX, w zakres naszych prac mogą wchodzić zadania polegające na rozpoznawaniu potrzeb użytkowników, badaniu użyteczności interfejsu, projektowaniu interfejsu i współpracy z członkami zespołu i klientem.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Niezbędna na pewno będzie znajomość programów do prototypowania np. Axure, UXPin, InVision, Sketch. Dodatkowym atutem będzie podstawowa znajomość HTML i CSS. Doceniona zostanie także znajomość badań UX, zarówno tych jakościowych, jak i ilościowych, a co za tym idzie także narzędzi używanych do tych celów. Pracodawcy wymagać będą również umiejętności adaptacji pozyskanych informacji w późniejszym procesie projektowania. Kreatywność będzie z kolei pomocna w niestandardowym rozwiązywaniu napotkanych problemów. Specjalista ds. UX powinien również charakteryzować się wysoką zdolnością empatii względem innych.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy specjalisty ds. UX?
Doceniam fakt, że stanowisko łączy w sobie zagadnienia z obszaru psychologii z aspektami technicznymi. Najbardziej lubię więc dostarczać rozwiązania, które są odpowiedzią na faktyczne potrzeby użytkowników.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Prawdziwe wyzwanie zaczyna się, gdy projekt, nad którym pracujemy, ma znacznie niższe środki na realizację zadań związanych z UX niż te, których rzeczywiście wymaga. Nie lada wyzwaniem jest często także przekonanie współpracowników/klientów do naszych racji. Racji, które finalnie to im mają przynieść największe korzyści.
Dla mnie zdecydowanym plusem jest satysfakcja z wykonywanej pracy. To, że przyczyniam się do ułatwiania życia użytkowników optymalizowanych przeze mnie interfejsów.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Zarobki zależne będą od miejsca wykonywania pracy, klientów, dla których pracujesz oraz doświadczenia danej osoby. Szacunkowy ogląd na sytuację daje analiza przygotowana przez serwis firma.egospodarka.pl, w której przedstawione zostały stawki na stanowisku projektanta UI/UX.
Gdzie szukać pracy jako specjalista ds. UX?
Na pewno popularne serwisy z ogłoszeniami o pracę np. pracuj.pl. Do tego należy dodać media społecznościowe, czyli grupy na Facebooku oraz Linkedin.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać specjalistami ds. UX?
Praktyka przede wszystkim, tak więc najlepiej załapać się do pracy, która pozwoli obcować z zagadnieniami z zakresu UX choćby z najniższego stanowiska lub w formie stażu.
Warto też śledzić serwisy tematyczne, które dostarczą dużej ilości informacji na temat dziedziny i samej branży.