W 2018 roku Komisja Europejska opublikowała tzw. „Strategię Plastikową”, określającą działania mające doprowadzić do odpowiedzialnego zarządzania plastikiem, zwiększenia stopnia recyklingu, szukania innych niż plastikowe rozwiązań w opakowaniach w całej Europie. Realizacja ambitnych celów dla Europy ma zakończyć się w 2030 roku, dlatego już dziś we wszystkich krajach członkowskich trwają debaty i narady, jak najszybciej i najskuteczniej wdrożyć w życie zalecenia Komisji. Mając świadomość, że będzie to okres rewolucyjnych zmian dla wszystkich przedsiębiorców, także dla tych z sektora kosmetycznego, branża już dziś, jeszcze przed sformułowaniem ostatecznych zaleceń unijnych i rządowych, mierzy się z tą kwestią.
– Zdajemy sobie sprawę z odpowiedzialności, która spoczywa na nas jako przedsiębiorcach. Mimo że udział europejskiego sektora kosmetycznego w całkowitej ilości odpadów tworzyw sztucznych w Unii Europejskiej, na tle innych branż, jest niewielki, wielu przedstawicieli sektora, od międzynarodowych firm, po lokalne startupy, już̇ podjęło szereg długofalowych działań, zmierzających do spełnienia celów Strategii. Jednak aby działania te były efektywne, muszą faktycznie funkcjonować w tzw. gospodarce o obiegu zamkniętym. A tę tworzą wszyscy uczestnicy łańcucha wartości opakowań: producenci opakowań i inni przedsiębiorcy sektora tworzyw sztucznych, producenci produktów w opakowaniach wszystkich branż, ustawodawcy w Warszawie i Brukseli, organizacje zarządzające odpadami, organizacje odzysku, recyklerzy, w końcu także sami konsumenci. Jako jedni z interesariuszy, i jedna z pierwszych branż w Polsce, rozpoczynamy definiowanie naszej roli w tym procesie – mówi Wanda Stypułkowska, prezes Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego, prezes MPS International Sp. z o.o.
Zobacz również
Plastik to wyzwanie ponadsektorowe
Tworzywa sztuczne przez lata zyskiwały na popularności. Z uwagi na właściwości materiałowe i relatywnie niską cenę, były i są masowo stosowane w celu zaspokojenia potrzeb społeczeństwa w wielu dziedzinach życia. Wpływ wyrobu z plastiku na środowisko jest konsekwencją długości okresu jego użytkowania. Może on trwać kilkadziesiąt lat (np. elementy używane w budownictwie) lub sekund (kubek plastikowy jednorazowego użytku).
Problem z perspektywy środowiska powstaje wtedy, gdy dany produkt czy opakowanie plastikowe staje się odpadem. W dotychczasowym, liniowym modelu gospodarczym mały nacisk kładło się na ponowne wykorzystanie odpadów. W efekcie odpady z tworzyw sztucznych stały się̨ wyzwaniem globalnym. Komisja Europejska podjęła działania mające na celu stworzenie nowego modelu gospodarczego, w którym rola tworzyw sztucznych została zredefiniowana. W ten sposób powstał pakiet dyrektyw dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ).
Poznaj Cropink – szybko i prosto twórz reklamy produktowe. Uwolnij Twoją kreatywność
– Pakiet uzupełnia właśnie „Europejska strategia na rzecz tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym”, określana w skrócie jako „Strategia Plastikowa”. Jest to pierwszy dokument tego typu, adresowany do wszystkich interesariuszy – od konsumenta, przez przemysł na legislatorach kończąc. Sektor kosmetyczny po raz pierwszy staje przed zadaniem, którego realizacja nie zależy tylko od nas, bo celów Strategii nie da się zrealizować́ jednostkowo. Potrzebna jest realna współpraca i równoległe działania w obszarze wdrażania regulacji prawnych, tworzenia efektywnego systemu recyklingu, produkcji, ale również̇ edukacji konsumenta – mówi Blanka Chmurzyńska-Brown, dyrektor generalna Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Ile czasu daje nam Unia?
Do 2030 roku wszystkie opakowania z tworzyw sztucznych wprowadzane do obrotu na rynku UE powinny nadawać się do ponownego użycia lub recyklingu w sposób racjonalny pod względem kosztów. Do tego samego roku ponad połowa wytwarzanych w Europie odpadów z tworzyw sztucznych ma być poddawana recyklingowi.
Jak musi się zmienić poziom recyklingu wybranych materiałów opakowaniowych?
Wg raportu Circular Economy Update – Overview of Circular Economy in Europe, przygotowanego przez Ecopreneur.eu (European Sustainable Business Federation) i opublikowanego 2 września br. sytuacja w Polsce poprawia się. Jesteśmy na miejscu 22., jeżeli chodzi o poziom recyklingu odpadów opakowaniowych. To wzrost, który zdaniem autorów zestawienia wynikać może z naszych postaw jako mieszkańców, jak i dostosowywanego do tych wyzwań prawa krajowego i działań samorządów. W recyklingu odpadów komunalnych zajmujemy miejsce 15. z poziomem 35%, wyprzedzając niektóre państwa starej Unii. 9. miejsce Polska zajmuje w kategorii „Zużycie materiałów cyrkularnych”. Wskaźnik ten mierzy udział materiałów pochodzących z odpadów i wprowadzonych z powrotem do gospodarki. Z kolei 2 pozycja w UE jeżeli chodzi o ilość wytwarzanych odpadów komunalnych to najwyższe miejsce Polski w tej publikacji. To wynik bardzo pozytywny, gdyż produkujemy „jedynie” 307 kg odpadów per capita. Wśród europejskich rekordzistów (Dania – 777 kg, Cypr – 640 kg, Niemcy – 627 kg) przeważają państwa dużo bogatsze od nas, co przede wszystkim świadczy o tym, że ilość wytwarzanych odpadów ma związek z zamożnością społeczeństwa. Sukces Polski może mieć jednak związek z procederem tzw. „trzymania śmieci w chmurze”, czyli spalania ich w gospodarstwach domowych w celach grzewczych, co zmniejsza ilość odpadów odbieranych od niektórych mieszkańców.
Branża kosmetyczna wzywa do działania
W trakcie pierwszej sektorowej konferencji dot. Strategii Plastikowej, branża podeszła do tematu wielowątkowo. Nie zabrakło wystąpień ekspertów z dziedzin materiałoznawstwa, recyklingu czy ekodesignu. Wniosek jest jeden: temat jest trudny i dziś nie ma jeszcze prostego i akceptowanego przez wszystkich rozwiązania. Aktualnie kosmetyki ze względu na konieczność zachowania wysokich standardów bezpieczeństwa produktu nie mogą korzystać z większości dostępnych recyklatów. Prostym rozwiązaniem nie są także surowce biodegradowalne, gdyż w tej chwili mamy w Polsce zbyt mało przemysłowych kompostowni. Brakuje również selektywnego systemu zbierania opakowań z biotworzyw. Jednym z poruszanych wątków były również trudności z recyklingiem opakowań po kosmetykach – małe, różnorodne, czasami wielomateriałowe opakowania – są dziś niewidoczne w systemie odzysku, a recyklerom dziś po prostu nie opłaca się ich odzyskiwać.
Jednym z kluczowych punktów konferencji była premiera Raportu – „Strategia Plastikowa i Kosmetyki. Nowa era opakowań” – który Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego przygotował wraz z Deloitte Advisory. Raport pokazuje sytuację polskiego sektora na dziś, identyfikuje główne problemy. Dokument zawiera także rekomendacje dla producentów opakowań, recyklerów, a także polskiego Rządu. Wskazuje kierunek projektowania przyszłych rozwiązań legislacyjnych czy edukacyjnych w obszarze szeroko pojętej Strategii Plastikowej.
Rolę sektora kosmetycznego w polskiej gospodarce i jego wpływu dla przygotowania kraju do wyzwań związanych z GOZ i Strategią Plastikową podkreśliła także Minister Jadwiga Emilewicz. – Jesteśmy dumni z polskiego przemysłu kosmetycznego. To sektor zrzeszający cały przekrój firm – od dużych międzynarodowych po mikroprzedsiębiorstwa. Zapewnia 43 000 miejsc pracy, wytwarza 7 miliardów zł wartości dodanej i stale powiększa swoją nadwyżkę w handlu międzynarodowym. To sektor ludzi ambitnych, którzy nie boją się̨ wyzwań i nowych szans. Tam natomiast gdzie jest gotowość do inwestowania w innowacyjne rozwiązania i przekształcenia dzisiejszych wyzwań w szanse, nie zabraknie wsparcia polskiego rządu. Do takich wyzwań bez wątpienia należy biznesowe wejście w nurt gospodarki o obiegu zamkniętym. Model GOZ ma szczególne znaczenie dla innowacyjnego i przyjaznego środowisku zastosowania tworzyw sztucznych oraz ich alternatyw w sektorze kosmetycznym.
Na zakończenie spotkania przedstawiciele branży podpisali Deklarację Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego. Jest to zobowiązanie sektora do dalszych działań i potwierdzenie, że zainteresowanie branży kwestią Strategii Plastikowej nie kończy się na jednorazowym spotkaniu.
– Każdy z uczestników łańcucha wartości opakowań musi określić swoje zadania i konsekwentnie wdrażać je w celu skutecznego zamknięcia obiegu tworzyw sztucznych. Jest to szczególnie istotne w Polsce i szczególnie istotne, teraz gdy nowoczesny system gospodarowania odpadami (w tym opakowaniowymi) właśnie się u nas tworzy. Jesteśmy na początku drogi! – powiedziała Blanka Chmurzyńska-Brown, Dyrektor Generalna Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego na zakończenie wydarzenia.
Raport Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego i Deloitte Advisory do pobrania tutaj.