Greenpeace Polska rozpoczyna akcję #NieMarnujemy, w której namawia polityków, aby przyjęli prawo, które skutecznie ograniczy wyrzucanie żywności i sprawi, że jedzenie trafi do potrzebujących.
Święta Wielkiejnocy to czas szczególny – to okres spotkań z bliskimi, czas religijnej zadumy, ale też okres, w którym marnowane jest szczególnie dużo żywności. Wszyscy jesteśmy zalewani promocjami i zachętami do kupowania więcej, niż naprawdę potrzebujemy. Jednocześnie w całej Polsce ok. 2,5 miliona osób żyje w skrajnym ubóstwie, a setki tysięcy nie mogą sobie pozwolić na codzienny, pełnowartościowy ciepły posiłek. Już rok temu, podczas wielkanocnego spotkania w Caritas Archidiecezji Krakowskiej premier Beata Szydło zapowiedziała przygotowanie ustawy, która sprawi, że pełnowartościowa, niesprzedana żywność z dużych sieci handlowych zamiast na śmietnik, trafi do najbardziej potrzebujących. Niestety mimo tej deklaracji, po ponad roku ustawa nie weszła w życie a prace nad nią przeciągają się o kolejne miesiące.
Zobacz również
– Marnowanie żywności jest sprzeczne z polską tradycją i kulturą. Mimo to co roku marnujemy ok. 9 milionów ton żywności. Stawia to nasz kraj na niechlubnym 5. miejscu w całej Unii Europejskiej. Rok temu premier Szydło złożyła deklarację rozwiązania tego problemu. Dała nadzieję potrzebującym oraz organizacjom zajmującym się pomocą ubogim, jednak na razie skończyło się na obietnicy. Dlatego apelujemy o jak najszybsze wprowadzenie w życie Ustawy o przeciwdziałaniu marnowania żywności – powiedział Robert Cyglicki, dyrektor Greenpeace Polska.
Problem społeczny i ekologiczny
Marnowanie żywności to poważny problem nie tylko społeczny, ale i ekologiczny. Coroczne wyrzucanie 9 milionów ton żywności oznacza zmarnowanie ponad 1,72 miliardów m3 wody, które zostały wykorzystane do jej produkcji. To tak, jakby każdy Polak codziennie przez rok wylewał 100 1,5-litrowych butelek wody. To również szkodliwe emisje do atmosfery, odpowiadające łącznym emisjom dwutlenku węgla wszystkich samochodów osobowych w Polsce przez rok – 22,77 mln ton CO2!
Niezbędne zmiany systemowe
Polska ma szansę dołączyć do europejskich liderów przeciwdziałania marnowaniu żywności. Dotychczas odpowiednie regulacje wprowadzone zostały we Włoszech, Francji, Czechach i Belgii. Jednym z rozwiązań, które można szybko wprowadzić już teraz, jest doprowadzenie do przyjęcia przez parlament prawa, które zobowiąże duże sklepy i sieci handlowe do przekazywania żywności organizacjom zajmującym się jej dystrybucją do najbardziej potrzebujących.
#PolecajkiNM cz. 32: czego szukaliśmy w Google’u, Kryzysometr 2024/25, rynek dóbr luksusowych w Polsce
Aby było ono skuteczne organizacje pożytku publicznego potrzebują środków, które umożliwią im przekazywanie żywności dla najbardziej potrzebujących (np. niektóre produkty trzeba transportować samochodem chłodniczym, a nie wszystkie organizacje mogą sobie na to pozwolić). Licząc na szybkie przyjęcie ustawy przez Sejm i Senat RP, zwracamy uwagę na potrzebę rozważenia następujących zmian w dyskutowanym projekcie:
Słuchaj podcastu NowyMarketing
- podwyższenie opłaty dla sprzedawców za wytwarzanie odpadów do 20 groszy/kg. Z kolei opłata dla sprzedawców przekazujących żywność do dalszej dystrybucji powinna wynosić 10 groszy/kg,
- wprowadzenie zakazu wymuszania na dostawcach odbioru niesprzedanej żywności, tak aby sklepy sieciowe nie mogły przerzucać odpowiedzialności na dostawców.
Rozwiązania te umożliwią powstawanie realnych partnerstw pomiędzy organizacjami społecznymi a sklepami, które oprą się na prostym rachunku zysków i strat. Dzięki proponowanemu projektowi ustawy sklepy będą musiały zrewidować swoje polityki zakupowe oraz sposoby promocji oferowanych produktów, które na razie z roku na rok przyczyniały się do powiększania skali marnowania żywności. W konsekwencji wprowadzenia nowych przepisów więcej żywności trafi do osób potrzebujących.
Problemem marnowania żywności zajął się w tym tygodniu również Parlament Europejski, wzywając kraje członkowskie do ograniczenia marnowania żywności o 30% do 2025 roku i o 50% roku 2030. Greenpeace Polska wyraża poparcie dla działań na rzecz przygotowania Ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności i wychodzi z założenia, że jej przepisy powinny jak najszybciej wejść w życie w kształcie, który rzeczywiście będzie najkorzystniejszy dla osób potrzebujących. Jej głównymi celami powinno być realne zmniejszenie problemu marnowania żywności, nakarmienie biednych i pomoc potrzebującym oraz budowa kompetencji organizacji pozarządowych, które by mogły pomagać.