Pierwszy etap dziesiątego jubileuszowego plebiscytu PWN – Młodzieżowe Słowo Roku 2025 – dobiegł końca. Internauci zgłosili rekordową liczbę słów i wyrażeń, spośród których Jury wybrało finałowe piętnaście słów, które przechodzą do kolejnej rundy głosowania.
Jak podkreśla Jury, tegoroczne propozycje pokazują, że dla młodych użytkowników języka liczy się przede wszystkim ekspresja, humor i poczucie wspólnoty – często ważniejsze niż treść samego słowa.
Zobacz również
Finałowa lista 15 słów i wyrażeń (w kolejności alfabetycznej)
- 6 7 – idiom liczbowy o nieustalonym, kontekstowym znaczeniu (zapisywany także jako: 67, 6-7, six seven, sześć siedem) wywodzący się z utworu Skrilla „Doot Doot”; zyskał popularność dzięki wielokrotnie edytowanym klipom sportowym, zwłaszcza z udziałem koszykarza LaMelo Balla (wzrost 6’7”) oraz wiralowym nagraniom chłopca krzyczącego „six-seven” i poruszającego rytmicznie rękami w górę i dół (mem „6 7 Kid”); W zależności od kontekstu 6 7 może być żartem, sygnałem radości, wyrazem ekscytacji lub tylko podtrzymywać komunikacyjny kontakt,
- brainrot – określenie specyficznych treści tworzonych przez użytkowników TikToka, którzy są nieustannie „podłączeni” do mediów społecznościowych. Słowo wywodzi się z języka angielskiego, gdzie oznacza ‘gnicie mózgu’ i nazywa praktykę generowania i pochłaniania treści (obrazowych lub językowych) o charakterze wyłącznie rozrywkowym, wiralowym, memicznym, niemających określonego znaczenia i celu,
- bro – kolega, ziomek, bliski znajomy, prawie jak brat, skrót angielskiego słowa „brother”,
- fr – naprawdę (skrót od ang. for real), używane twierdząco lub ironicznie (no naprawdę?), również w znaczeniu zgadzam się, czasem w formie ‘fr fr’,
- freaky – ang. dziwaczny, osobliwy, trochę przerażający; określenie używane przez młodych ludzi do opisu czegoś dziwnego, ekscentrycznego, groteskowego lub przekraczającego normy estetyczne i społeczne. Może odnosić się do osoby, stylu, zachowania, sytuacji lub treści internetowej, która zaskakuje czymś nietypowym (por. „trochę freaky”, „freaky vibe”, „freaky girl”),
- GOAT – najlepszy/ najlepsza w jakiejś dziedzinie, ktoś niepokonany, nie do pobicia. Słowo jest skrótem ang. Greatest Of All Time, czyli mistrz wszech czasów. Początkowo występowało w kontekstach sportowych, dziś często jest po prostu określeniem kogoś wyjątkowego, bardzo dobrego w jakiejś dziedzinie. Zapisywane czasem jako G.O.A.T., występuje także w angielskiej przymiotnikowej formie „goated” w analogicznym znaczeniu oraz w polskim zdrobnieniu „goacik”, a nawet wraz z emoji kozy (ang. goat oznacza właśnie kozę),
- klasa – wyraz aprobaty i pozytywnej oceny; występuje przede wszystkim w tytule filmików „Klasa czy obciach” zamieszczanych w mediach społecznościowych. Wartościowanie pozytywne wyrazu klasa nie jest nowe, wywodzi się prawdopodobnie od wyrażenia „pierwsza klasa”,
- lowkey – trochę, subtelnie, po cichu, do pewnego stopnia, stonowany’. Zapożyczenie z angielskiego, gdzie oprócz low-key istnieje także potoczne high-key ‘intensywny’. Używany do wyrażania powściągliwych, stonowanych opinii. Oba połączenia angielskie pochodzą z terminologii fotograficznej i muzycznej,
- OKPA – trwałe połączenie międzynarodowego wyrazu aprobaty OK oraz polskiego pożegnania pa, wymawiane jako okpa/ okejpa/ okipa lub z dodatkiem łącznika to [okejtopa/ okitopa]; Wyrażenie to jest zapisywane często bez spacji,
- skibidi – słowo pozbawione znaczenia, wyrażające jedynie emocje mówiącego. Używane, by zasygnalizować – w zależności od kontekstu – że coś jest atrakcyjne, ciekawe, śmieszne, dziwne, pokręcone, ogólnie super,
- slay – (z ang. slay – niszczyć, gromić) świetnie, znakomicie, doskonale; określenie czegoś, co robi wrażenie albo wyrażenie podziwu dla kogoś, kto wyróżnia się atrakcyjnym wyglądem lub jakąś umiejętnością. Czasem bywa też pochwałą sposobu wykonania czegoś,
- szacun – skrót od słowa szacunek, używany wyłącznie w mianowniku jako samodzielna wypowiedź wyrażająca podziw i uznanie,
- szponcić / szpont – słowo używane albo z dezaprobatą: robić coś niewłaściwego, złego, szkodliwego, igrać z czymś, wygłupiać się, cwaniaczyć, albo z podziwem: robić coś ciekawego, szalonego, organizować coś, flirtować. Występowało niegdyś także w gwarach miejskich i języku przestępczym ze znaczeniem ‘kombinować, intrygować, powodować nieporozumienia’. Rzeczownik szpont odnosi się w zależności od kontekstu do m.in. ‘zamieszania, wydarzenia, błędu lub triku’.
- tuff – trudny, ciężki (ang. tough), dziś częściej ‘atrakcyjny, imponujący, fajny’, szczególnie na TikToku. Występuje w kontekstach modowych (np. ‘tuff spodnie’, ‘megatufiaste spodnie’), ale nie tylko (np. ‘giga tuff’ o nowej płycie Dawida Podsiadły). Słowo jest używane czasem także ironicznie,
- twin – osoba, z którą czujemy silną więź i podzielamy upodobania; idealnie dopasowany partner, najlepszy przyjaciel / przyjaciółka’. Wyraz zapożyczony z języka angielskiego, gdzie oznacza ‘bliźniaka’. Może być żartobliwym synonimem slangowych określeń, takich jak „bestie”, „BBF”, „bro” czy „braciak”.
Powyższe wyrazy i wyrażenia zostały wyłonione spośród najczęściej zgłaszanych propozycji, spełniających wszystkie kryteria regulaminowe.
W skład Jury plebiscytu wchodzą językoznawcy specjalizujący się w młodzieżowej polszczyźnie: prof. dr hab. Anna Wileczek (przewodnicząca, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), prof. dr hab. Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), prof. dr hab. Ewa Kołodziejek (Uniwersytet Szczeciński) oraz Bartek Chaciński, zastępca redaktora naczelnego „Polityki”. Jurorów wspiera doradczy zespół młodzieżowy z Obserwatorium Języka i Kultury Młodzieży oraz przedstawiciele PWN.
Komentarze Jury: o sensie, stylu i słowotwórczej fantazji młodych
Jak zauważa przewodnicząca Jury, współczesny język młodych coraz częściej odchodzi od przekazywania konkretnych treści na rzecz ekspresji emocji i wspólnotowego doświadczenia.
Jak zatrzymać pseudowiedzę? [OPINIE]
– W epoce nadmiaru informacji to emocje są walutą komunikacyjną. Młodzi nie potrzebują narracji – wystarczy wspólny vibe, rytm, gest lub słowo-klucz – mówi prof. Anna Wileczek.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Profesor Łaziński zwraca uwagę, że w tegorocznym zestawieniu znalazło się kilka słów o długiej tradycji w języku polskim: „Wśród słów finałowych plebiscytu 2025 są słowa polskie (poza OK); klasa, szacun, szpont/szponcić oraz OK i pa (w złożeniu OKPA), co jest szczególnie istotne w zalewie slangowej angielszczyzny”.
Zdaniem Bartka Chacińskiego, w języku młodych wciąż silna jest estetyka mody i stylu (tuff, outfit, swag), język TikToka coraz bardziej skupia się na wyrażaniu estetyki, nastroju i autoekspresji, a nie na precyzyjnym opisie rzeczywistości.
Profesor Ewa Kołodziejek zwraca uwagę na wyjątkową kreatywność młodych użytkowników języka: „Szponcić bądź szpącić może być użyte z dezaprobatą: ‘robić coś niewłaściwego, złego, szkodliwego, igrać z czymś, wygłupiać się, cwaniaczyć’. Ale może być też wyrazem podziwu: ‘robić coś ciekawego, szalonego, organizować, flirtować’”.
Zachęcamy do zapoznania się z wszystkimi komentarzami Jury Plebiscytu.
Na ulubione słowo roku można głosować do 30 listopada 2025 r. (do godz. 23:00) na stronie
sjp.pwn.pl/msr. Wyniki jubileuszowej, dziesiątej edycji plebiscytu PWN poznamy w grudniu 2025 roku.