![#NMInsights „Poverty Watch 2025”: 975 tys. osób zbyt biednych, by przeżyć – zbyt „bogatych”, by dostać pomoc [RAPORT]](https://nowymarketing.pl/wp-content/uploads/2025/10/Poverty-watch-2025-360x0-c-default.png)
>>> Więcej zestawień, topów i raportów znajdziesz w NM Insights.
Według raportu „Poverty Watch 2025” przygotowanego przez EAPN Polska, zasięg skrajnego ubóstwa w 2024 r. zmniejszył się z 6,6% (2,5 mln osób) do 5,2% (1,9 mln). To efekt wzrostu płacy minimalnej, podwyżki świadczenia wychowawczego do 800 zł oraz spadku inflacji. Jednak pozytywne dane maskują rosnące nierówności — wskaźnik ubóstwa relatywnego (wydatki poniżej 50% średniej krajowej) wzrósł z 12,2% do 13,3%, czyli dotyczy już około 5 mln Polaków.
Zobacz również
– Ten wzrost to ostrzeżenie, że ignorowanie problemu ubóstwa źle się skończy. W okresie ożywienia gospodarczego tempo wzrostu konsumpcji ubogich rodzin nie nadąża za resztą społeczeństwa – tłumaczy dr hab. Ryszard Szarfenberg, przewodniczący EAPN Polska.
Dzieci zyskały, seniorzy w stagnacji
Wzrost świadczenia 800+ szczególnie poprawił sytuację rodzin z dziećmi – skrajne ubóstwo w tej grupie spadło niemal o połowę, do 5,4%. Dla porównania, wśród osób starszych (65+) wskaźnik ubóstwa relatywnego wzrósł z 11% do 12,7%, a stagnacja w zakresie świadczeń socjalnych nie pozwala im nadążyć za rosnącymi kosztami życia.
Apps in ChatGPT: nowy krok OpenAI [OPINIE]
Słuchaj podcastu NowyMarketing
975 tys. skrajnie ubogich poza systemem
Najbardziej alarmującym zjawiskiem jest tzw. luka socjalna – różnica między liczbą osób w skrajnym ubóstwie (5,2%) a tymi, które formalnie kwalifikują się do pomocy społecznej (2,6%). Oznacza to, że 975 tys. Polaków, mimo życia poniżej minimum egzystencji, nie otrzymuje żadnego wsparcia od państwa.
– Gdy próg ubóstwa skrajnego rośnie wraz z kosztami życia, progi w pomocy społecznej pozostają bez zmian. Podwyżka kryteriów od 2025 r. to krok, ale niewystarczający – dodaje dr hab. Ryszard Szarfenberg, EAPN Polska.
Nowe wymiary wykluczenia: transport, żywność, mieszkanie
Raport identyfikuje zjawiska dotąd marginalizowane w debacie publicznej:
- ubóstwo transportowe dotyczy nawet 2,5 mln osób – mieszkańców wsi pozaaglomeracyjnych i regionów przygranicznych, gdzie brak dostępu do komunikacji publicznej ogranicza możliwości pracy, nauki i leczenia,
- ubóstwo żywnościowe może obejmować nawet 42% Polaków, jeśli przyjąć minimalny koszyk żywieniowy jako granicę przetrwania,
- bezdomność w rzeczywistości dotyczy ponad 53 tys. osób – znacznie więcej, niż wskazują oficjalne statystyki, które nie obejmują uchodźców mieszkających w ośrodkach zbiorowych.
Strategie i rekomendacje: od reakcji do reformy
EAPN Polska apeluje o przejście od działań doraźnych do stabilnej polityki opartej na prawach społecznych. Kluczowe postulaty to:
- coroczna waloryzacja progów pomocy społecznej powiązana z minimum socjalnym,
- odmrożenie zasiłków rodzinnych (niezmiennych od 2016 r.),
- opracowanie nowej strategii przeciwdziałania ubóstwu i bezdomności na lata 2028–2034,
- ratyfikacja Zrewidowanej Europejskiej Karty Społecznej, która zagwarantuje obywatelom realne prawo do godnych warunków życia.
Ubóstwo w doświadczeniu – głos z wnętrza statystyk
Raport zawiera też wyniki badań jakościowych, ukazujących codzienne strategie przetrwania osób ubogich. To obraz rodzin funkcjonujących w tzw. trylemacie opieki – między pracą, opieką i brakiem czasu.
Historie takie jak kobieta „siedząca w ciemności ze strachu przed rachunkiem za prąd” czy ojciec, który „odmawia sobie posiłków, by dołożyć dzieciom do plecaków”, przypominają, że ubóstwo to nie tylko brak pieniędzy, ale także poczucie wstydu, izolacji i bezsilności.
Wnioski: Polska na rozdrożu
Choć 2024 rok przyniósł poprawę w liczbach, „Poverty Watch 2025” ostrzega, że bez reform systemowych statystyki wkrótce odbiją w górę. Doraźne wsparcie nie wystarczy – potrzebne są decyzje, które realnie przybliżą Polskę do europejskiego celu: zakończenia ubóstwa i bezdomności do 2030 roku.
Cały raport „Poverty Watch 2025” przejrzysz poniżej.
Grafiki: raport „Poverty Watch 2025”