Ponad 100 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa nielegalnej reklamy i promocji napojów alkoholowych [WYWIAD] - NowyMarketing

Temat alkoholu to nie tylko problem, który dotyczy osób pełnoletnich. Doświadczenia z napojami alkoholowymi mają już dzieci oraz młodzież w wieku szkolnym. Alkohol spożył już niemal co piąty uczeń klas szóstych szkół podstawowych (16-18 proc.) i niemal dwie trzecie uczniów klas pierwszych szkół ponadpodstawowych (60-62 proc.). Takie wyniki dało badanie przeprowadzone w dwóch społecznościach lokalnych miast: Grudziądzu oraz Włocławku.

Problem nie jest pomijany. Przykładowo, w lipcu br., odbyła się debata, którą zorganizowała Komisja Ekspertów ds. Zdrowia przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. Rozmawiano na niej o konsekwencjach zdrowotnych, społecznych oraz rodzinnych problemu alkoholowego w kontekście polityki państwa.

Zobacz również

Kto i w jaki sposób może walczyć z reklamami alkoholu w telewizji oraz digitalu? Czy przepisy dotyczące reklamowania alkoholu online powinny zostać zaostrzone? Między innymi na te pytania odpowiada dr n. społ. Marta Zin-Sędek, główna specjalistka w Dziale Badań, Monitorowania i Współpracy Międzynarodowej z Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom.

Jak wyglądają statystyki spożywania alkoholu przez dzieci i młodzież?

Z badań Fundacji CBOS pt. „Młodzież” (uczniowie ostatnich klas szkół ponadpodstawowych), realizowanych od prawie dwudziestu lat, we współpracy z Krajowym Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, wynika, że w 2021 r., podobnie jak we wcześniejszych pomiarach, napoje alkoholowe okazały się najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną wśród młodzieży szkolnej, po którą sięgano częściej niż po papierosy czy narkotyki.

W ciągu miesiąca poprzedzającego badanie w 2021 roku, 66 proc. (w 2018 roku było to 74 proc.) uczniów przynajmniej raz piło piwo, 62 proc. (podobnie jak w 2018 roku) – wódkę i inne mocne alkohole, a 37 proc. (w 2018 roku było to 43 proc.) – wino. W porównaniu z poprzednim pomiarem nastąpił spadek wskaźników dotyczących picia piwa oraz wina.

#PolecajkiNM cz. 23: The LIONS Creativity Report 2024, „Wyprostuj spojrzenie”, NotebookLM, Open AI o1

Natomiast, według wyników ostatniej edycji europejskiego badania ESPAD (European School Survey Project on Alcohol and Other Drugs) z 2019 roku, prowadzonego na reprezentatywnej grupie młodzieży szkolnej w wieku 16 lat, odsetek uczniów w Polsce, którzy pili alkohol w ciągu ostatnich 30 dni, wyniósł 47 proc. W ostatniej edycji badania, Polska znalazła się w samym środku zestawienia, razem z Hiszpanią, Gruzją i Łotwą, w których to krajach, wartości odnotowane są takie same, jak średnia badania ESPAD, czyli 47 proc.

Słuchaj podcastu NowyMarketing

Patrząc na wskaźniki spożywania alkoholu przez młodzież w wieku szkolnym w ciągu ostatnich 30 dni, warto zauważyć pozytywną tendencję spadkową, którą obserwujemy od czasu najwyższej odnotowanej wartości, osiągniętej w 2003 roku.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć w publikacji „Raport 2023. Uzależnienia w Polsce”.

Czy jako KCPU mają Państwo w planach kampanię antyalkoholową czy antyvapingową (np. tak, jak to miało miejsce w przypadku Australii)?

W 2023 roku realizowana była Ogólnopolska kampania mająca na celu wzrost wiedzy osób dorosłych na temat negatywnego wpływu alkoholu na zdrowie człowieka (fizyczne i psychiczne), a treści dostępne są na stronie.

Ponadto, materiały edukacyjne można znaleźć na innych portalach edukacyjno-informacyjnych wspieranych przez KCPU, takich jak:

www.niebotak.pl,
www.ciazabezalkoholu.pl,
www.bezchemiinadrodze.pl,
www.madraochrona.pl,
www.dopalaczeinfo.pl,
www.krzywoweszlo.pl,
www.startegiejst.pl.

Jeśli chodzi o wyroby tytoniowe to nie znajdują się one w obszarze zadań Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom.

W jaki sposób KCPU walczy z reklamami alkoholu w TV, ale także w digitalu?

KCPU (dawniej PARPA) w ciągu ostatnich dziesięciu lat złożyła ponad 100 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa nielegalnej reklamy i promocji napojów alkoholowych. Większość z tych zawiadomień odnosiła się do reklam w Internecie (w większości na portalach społecznościowych typu Facebook i Instagram), ale także w prasie (czasopisma, dzienniki, gazety) oraz w telewizji.

Ponadto, stale edukujemy samorządy lokalne (konferencje, szkolenia, publikacje), aby również reagowały na przypadki nielegalnej reklamy w swoich społecznościach lokalnych i zgłaszały takie przypadki do organów ścigania (Policja, prokuratura).

Czy w planach jest wprowadzenie zmian przepisów dotyczących reklam online, w których promowany jest alkohol?

KCPU od lat wskazuje na konieczność zaostrzenia przepisów dotyczących reklamy i promocji napojów alkoholowych, zwracając się z tym przede wszystkim do Ministerstwa Zdrowia, jako organu nadrzędnego dla KCPU. Podnosimy przede wszystkim skuteczność całkowitego zakazu marketingu alkoholu, ale także postulujemy, np. o rozważenie możliwości wydłużenia godzin zakazu reklamy napojów alkoholowych w telewizji (z godziny 20:00 na 22:00).

O rozmówczyni:

dr n. społ. Marta Zin-Sędek

Główna specjalistka w dziale badań, analiz i współpracy międzynarodowej w Krajowym Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, wcześniej w Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zajmuje się prowadzeniem badań i analizą danych z zakresu problematyki alkoholowej, od lat jest koordynatorką badania „KCPU G1 Działalność samorządów lokalnych w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych”.

PS Jak na przestrzeni lat zmieniło się podejście Polaków do alkoholu [BADANIE]

Ponad 85 proc. Polaków uważa, że alkohol można pić odpowiedzialnie, uzasadniając, że wszystko jest dla ludzi – o ile zachowujemy umiar, jak wynika z badania „Kultura picia w Polsce – co o sobie myślimy?”, przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie Związku Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy, który zainicjował właśnie nową odsłonę kampanii edukacyjnej „Jeśli % to tylko kulturalnie”.