W swoim wyroku TSUE zaznacza, że informacja handlowa może być ograniczana, np. przez kodeksy etyki zawodowej, ale niezgodne z prawem jest wykluczanie reklamowania działalności apteki w ogóle. Dotychczasowy całkowity zakaz promocji aptek, który obowiązuje w Polsce, jest więc sprzeczny z dyrektywą o handlu elektronicznym.
Ponadto TSUE zwrócił uwagę na naruszenie podstawowych swobód Unii Europejskiej, w tym swobody przedsiębiorczości oraz swobody świadczenia usług. W odpowiedzi Polska próbowała bronić zakazu reklamy aptek, wskazując na interes publiczny w dwóch obszarach: ochrony zdrowia publicznego oraz niezależności zawodu farmaceuty.
Dotychczasowe przepisy pozwalały aptekom na publiczne udostępnianie jedynie informacji o swojej lokalizacji i godzinach otwarcia. Umieszczenie napisów o charakterze reklamowym groziło zaś karą nałożoną przez Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego.
– Polska wskazywała, że zniesienie całkowitego zakazu reklamy aptek będzie prowadziło do nadmiernej podaży leków na skutek reklamy. Drugi obszar dotyczył zachowania niezależności zawodu farmaceuty. Chodziło o to, że jeżeli apteki mogłyby się reklamować, to wówczas kierownicy aptek mogliby nakazywać farmaceutom reklamę leków, których w standardowych warunkach nie zalecaliby pacjentom. Oczywiście Trybunał uznał, że oba te aspekty są nieudowodnione, dlatego że reklama leków jest regulowana innymi przepisami. Co więcej, przepisy i polskie, i europejskie dopuszczają reklamę leków kierowaną do pacjentów pod pewnymi warunkami. Natomiast niezależność zawodu farmaceuty zapewniają i gwarantują inne przepisy ustaw zawodowych – wyjaśnia dr Anna Banaszewska, radczyni prawna i magister farmacji.
Naczelna Rada Aptekarska apeluje do ministra zdrowia
Naczelna Rada Aptekarska już zaapelowała do ministra zdrowia o pilne uregulowanie sytuacji prawnej. Jej przedstawiciele argumentują, że brak jednoznacznych przepisów może prowadzić do chaosu. Wśród obaw wysuwanych przez NRA znalazła się m.in. rywalizacja cenami leków pomiędzy aptekami, a w efekcie nadmierna komercjalizacja usług farmaceutycznych.
Jak wskazuje NRA, chodzi o konieczność precyzyjnego uregulowania granicy między reklamą a informacją o aptece, ponieważ brak jednoznacznych przepisów dotyczących reklamy faworyzuje duże podmioty kosztem aptek indywidualnych.
Co ważne, wyrok TSUE nie jest równoznaczny z automatycznym uchyleniem zakazu reklamy, ponieważ organ ten nie ma takich kompetencji, a ostateczny obowiązek dostosowania przepisów spoczywa na państwie członkowskim UE. Jednocześnie, choć wyrok nie jest jeszcze prawomocny, to jest już wykonalny, co oznacza, że Polska musi go respektować niezależnie od ewentualnego odwołania. W przeciwnym wypadku TSUE może nałożyć na nasz kraj kary finansowe w wymiarze dziennym lub ryczałtowym.
Zdjęcie główne: Depositphotos