Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów wziął udział w corocznym przeglądzie sprzedażowych stron internetowych i aplikacji mobilnych organizowanym przez Międzynarodową Sieć Ochrony Konsumentów (ICPEN). Tegoroczne Sweep days (od angielskiego wymiatania – w tym przypadku złych praktyk marketingowych) odbyły się w dniach od 29 stycznia do 2 lutego. Wzięło w nich udział 26 instytucji chroniących konsumentów.
Globalny przegląd internetu, w ramach którego zbadano strony internetowe i aplikacje mobilne 642 przedsiębiorców, wykazał, że:
Zobacz również
- 75,7 proc. z nich stosowało co najmniej jeden dark pattern,
- 66,8 proc. dwa lub więcej.
Z kolei wyniki Sweepa, przeprowadzonego przez UOKiK, pokazały, że:
- na połowie z 10 przebadanych stron internetowych znaleziono przynajmniej jedną niedozwoloną praktykę,
- najczęstszymi praktykami były: preselekcja, czyli wybranie i zaznaczenie za konsumenta jednej z możliwych opcji, np. najdroższej oraz adnotacje „najczęściej wybierany” (social proof).
Warto wiedzieć, że określeniem dark patterns, nazywane są praktyki, które przedsiębiorcy wykorzystują do manipulowania działaniami konsumentów w przestrzeni wirtualnej. Najczęściej są nimi liczniki odmierzające fikcyjny czas do końca promocji lub praktyki polegające na niezgodnym z rzeczywistością informowaniu, ile osób zainteresowanych jest daną ofertą lub która z nich jest najczęściej wybierana.
– Internet to miejsce, w którym globalizacja jest wręcz namacalna. W sieci nie ma granic, a jedynym sposobem na skuteczną ochronę praw konsumentów jest ścisła współpraca między instytucjami z różnych krajów. UOKiK od wielu lat jest mocno zaangażowany w rozwijanie i zacieśnianie współpracy międzynarodowej na rzecz wypracowania uniwersalnych standardów ochrony konsumenckiej i zwalczania złych praktyk sprzedażowych, m.in. w e-commerce. Skoordynowane działania monitorujące, takie jak Sweep days prowadzony przez członków międzynarodowej sieci ICPEN, to jeden z ważnych elementów tej współpracy – wyjaśnia Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.
#PrzeglądTygodnia [09-15.09.2025]: minimalizm w kampanii OOH Braci Sadowników, fundacja Igi Świątek, Grupa Arche na rzecz demografii
Sztuczna inteligencja w służbie konsumentom
W obszarze zwalczania dark patterns, UOKiK realizuje m.in. projekt „Wykrywanie i zwalczanie dark patterns z użyciem Sztucznej Inteligencji”, który ma pomóc w przygotowaniu narzędzia, wykorzystującego rozwiązania sztucznej inteligencji. Program będzie automatycznie wykrywać niedozwolone praktyki stosowane na stronach internetowych świadczących usługi e-commerce.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
W ramach projektu powstała też Biała Księga, w której Urząd prezentuje, jak można wykorzystać sztuczną inteligencję do ochrony praw konsumentów i usprawnienia egzekwowania prawa. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
źródło: UOKiK, opracowanie: Agata Drynko
PS DUKA z zarzutami od UOKiK. Sklep dodawał do koszyka niezamówione produkty
Popularna sieć sklepów z wyposażeniem do domów znalazła się na celowniku Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów po tym, jak do koszyka zakupowego dodawano produkty bez zgody klientów.
PS2 KIG: e-handel w Polsce w kwietniu 2024 [RAPORT]
W kwietniu 2024 roku Polacy kupili w internecie towary o wartości 7,011 mld zł, co oznacza wzrost o 9,2% w stosunku do marca i aż 14,2% w porównaniu z rokiem ubiegłym.