Na te i inne pytania dotyczące technicznych aspektów organizacji webinarów odpowiadamy na bezpłatnym szkoleniu z cyklu Akademia ClickMeeting.
Nasi eksperci, Marta Eichstaedt oraz Dariusz Tadrała z firmy Webcomm, na co dzień zajmują się szkoleniem osób chcących profesjonalnie prowadzić spotkania online.
Zobacz również
Marta i Darek na zmianę opowiadają w trakcie webinaru o tym, na co trzeba zwrócić uwagę, organizując spotkanie online oraz jaki sprzęt sprawdzi się najlepiej od strony technicznej.
W trakcie webinaru można na żywo sprawdzić widok nadawanego obrazu z ClickMeeting oraz live streaming i w jaki sposób je ciekawie połączyć.
Jeśli wolisz przeczytać, o czym rozmawialiśmy z naszymi ekspertami na pierwszym spotkaniu z cyklu Akademia ClickMeeting, poniżej znajdziesz pełną relację i prezentację.
#NMPoleca: Jak piękny design zwiększa konwersję w e-commerce? Tips & Tricks od IdoSell
Prelegenci i lokalizacja – pierwszy krok do właściwego doboru sprzętu
Rodzaj sprzętu do prowadzenia webinarów i spotkań online będzie zależał przede wszystkim od tego, kto i z ilu lokalizacji nadaje.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Możemy prowadzić webinar w pojedynkę̨ z domu czy biura lub łączyć się z kilkoma prelegentami znajdującymi się w różnych lokalizacjach o różnym poziomie natężenia dźwięku dookoła.
Od określenia, jaki mamy setup, zależy dobór odpowiedniego sprzętu i liczba potencjalnych problemów, z jakimi możemy się spotkać w czasie transmisji na żywo.
Z jakimi sytuacjami mamy do czynienia najczęściej?
- Jeden prelegent w jednej lokalizacji, który prowadzi webinar samodzielnie.
- Pierwszy prelegent w jednej lokalizacji oraz dwójka dodatkowych prowadzących w dwóch różnych lokalizacjach, np. dwóch różnych miastach.
- Pierwszy prelegent w jednej lokalizacji oraz dwójka dodatkowych prowadzących w jednej lokalizacji, np. wspólnie w sali konferencyjnej.
Każda z tych opcji wymaga nieco innego sprzętu. W dalszej części podzielimy się informacją, który sprzęt najlepiej sprawdzi się w danej sytuacji.
Wyzwania z dźwiękiem – jako pokonać echo?
Niezależnie od ustawienia najczęstszym problemem w trakcie prowadzenia spotkania online na żywo jest pogłos / echo. Jak sobie z nim poradzić? Rozważmy różne przypadki.
Przypadek 1
Prelegent 1 mówi, korzystając ze sprzętu w komputerze bez dodatkowych słuchawek i mikrofonu, prelegent 2 słucha pierwszego również bez dodatkowych sprzętów.
W tej sytuacji mikrofon z laptopa zbiera dźwięk z głośników. Dźwięk się zapętla. Tworzy się echo i pogłos. Uczestnicy w tej chwili często piszą: „niestety, słyszę pogłos”, „źle słychać prowadzących”, „jest echo”.
Jest na to proste rozwiązanie: słuchawki.
Niestety opieranie webinaru jedynie na laptopie skutkuje częstym sprzężeniem dźwięku. Użycie jakichkolwiek słuchawek sprawi, że problem zniknie: mikrofon nie odbiera dźwięku z głośników i go nie transmituje.
Na rynku można znaleźć duży wybór słuchawek i już te najprostsze, które kosztują kilkanaście złotych, sprawią, że problem nie będzie się pojawiać. Prowadzący będzie mieć odsłuch w uchu, a głośniki komputera nie „zbiorą” głosu.
Przypadek 2
Tutaj mamy 2 prelegentów w jednym pomieszczeniu oraz 1 prelegenta w innej lokalizacji. Obie strony korzystają z mikrofonów zewnętrznych i głośników w laptopie. Głos z laptopa jest rejestrowany przez mikrofon i dalej zbierany przez mikrofon.
Jak sobie z tym poradzić? Tutaj również z pomocą przychodzą słuchawki. Jednak stajemy przed dodatkowym wyzwaniem: jak zapewnić dobry odsłuch dwójce prelegentów w tej samej lokalizacji?
Odpowiedź jest prosta: w takiej sytuacji najlepiej użyć miksera audio lub rekordera dźwięku.
To rozwiązanie na początku wydaje się skomplikowane technicznie. Mikser ma wiele przycisków i funkcji, które nie są oczywiste przy pierwszym użyciu. Jednak, po zapoznaniu się ze sprzętem okazuje się, że jest on naprawdę prosty w obsłudze. Osoby początkujące może też odstraszać dodatkowy koszt. Warto go jednak rozważyć w przypadku regularnych webinarów z prowadzącymi w różnych lokalizacjach.
Mikser audio jest dobrym rozwiązaniem w przypadku, kiedy prowadzimy więcej spotkań online, w których uczestniczy kilku gości. Do miksera można podpiąć dwa odsłuchy i w ten sposób zlikwidować problem echa.
Rekorder dźwięku dodatkowo pozwala nam na nagrywanie ścieżki dźwiękowej.
Warto rozważyć oba rozwiązania.
Jaki mikrofon wybrać do transmisji online?
Oferta mikrofonów na rynku jest bardzo szeroka. Łatwo znaleźć sprzęty w różnym przedziale cenowym. To, co trzeba podkreślić w przypadku sprzętu do prowadzenia webinarów, to cena naprawdę idzie w parze z jakością.
Jakie rozwiązanie jest wybierane najczęściej? Mikrofon w laptopie. Czy jest ono dobre? Nie.
Mikrofon wbudowany do laptopa nie sprawdzi się np. w sytuacji zdalnego nauczania, kiedy prowadzimy zajęcia jednocześnie dla uczniów w klasie oraz uczniów w domach. Taki mikrofon zbiera dźwięk z całego pomieszczenia i osoby będące poza salą lekcyjną będą słyszeć wszystkie szumy, a nie tylko wypowiedzi osoby prowadzącej zajęcia.
Co wybrać zamiast mikrofonu wbudowanego w laptopa?
1. Słuchawki z mikrofonem
Przykładowo te dedykowane pracy w call center. Świetnie zbierają tylko dźwięk z bliska, ignorując szumy. Jabra ma bardzo dobre modele, których cena zaczyna się już od 200 zł. Trochę droższe Jabra Evolve 40 Stereo kupimy za ok. 350 zł, droższe – ale najlepsze – Jabra Bis to wydatek ok. 500 zł.
Słuchawki z mikrofonem to naprawdę proste i najlepsze rozwiązanie do prowadzenia szkoleń, zajęć i spotkań online.
Poniżej możecie zobaczyć testy słuchawek przeprowadzone przez Martę:
Warto rozważyć słuchawki mono z jedną słuchawką i „wolnym uchem”. To rozwiązanie sprawdzi się szczególnie przy długich spotkaniach online. Z firm można tu wymienić Jabra (ok. 200 zł) oraz Sennheiser Chat 2 (ok. 150 zł).
2. Kamera z wbudowanym mikrofonem
Proponujemy markę Logitech. To rozwiązanie warto rozważyć, ale ostrożnie! Jest ono dedykowana przede wszystkim spotkaniom w salach konferencyjnych i dość cichych biurach. Zbiera dźwięk z całego pomieszczenia, więc nie sprawdzi się np. w klasie z uczniami.
3. Mikrofony krawatowe przewodowe, wpięte do ubrania
Mikrofony krawatowe stają się coraz bardziej popularne, można je łatwo podpiąć przez USB do komputera. Można je kupić już za kilkanaście złotych, ale – po raz kolejny – cena naprawdę idzie tu w parze z jakością. Warto zainwestować więcej.
Sprawdzą się one, kiedy chcemy mieć swobodę ruchów, ale nie mamy opcji zakupu mikrofonu bezprzewodowego.
Jeśli webinar prowadzi dwójka prelegentów w jednej lokalizacji, to mikrofony krawatowe dobrze sprawdzą się w duecie z Saramonic LavMicro UC, który daje możliwość podpięcia dwóch tego typu urządzeń.
W Internecie można spotkać się z wpisami polecającymi mikrofony marki RODE dedykowanymi do smartfonów. Trzeba jednak podejść do nich z pewną rezerwą, ponieważ podłączone do komputera mogą zbierać sporo szumów. Mogą działać świetnie, ale nie w każdej sytuacji. Polecamy kupić sprzęt służący stricte podłączeniu do komputera.
Rynek zmienia się bardzo szybko i znikają mikrofony krawatowe z podpięciem na USB, a pojawiają się modele podpinane na USB-C. Starszy sprzęt komputerowy może nie być z nimi kompatybilny.
I na koniec jedna ważna uwaga o mikrofonach krawatowych, przypinanych do ubrania – trzeba uważać na zapięcia. Producenci często oszczędzają na ich jakości i łatwo je złamać lub uszkodzić.
4. Mikrofony pojemnościowe zewnętrzne, podpinane przez USB
To bardzo popularny rodzaj mikrofonu. W tym szkoleniu online mikrofon tego typu ma przed sobą Tomek prowadzący nasze spotkanie w ramach Akademii ClickMeeting.
Dlaczego mikrofon pojemnościowy to dobry wybór?
Mikrofon pojemnościowy sprawdzi się dobrze przy dwóch osobach prowadzących w jednej lokalizacji. Sam sprzęt wygląda atrakcyjnie i można urozmaicić tło webinaru, ponieważ technicznie nadaje się do podwieszenia. Inną zaletą jest stabilny statyw, który zmniejsza ryzyko wywrócenia się w czasie transmisji. Nie zbiera wielu szumów z tła, szczególnie jeśli ma wbudowaną regulację typu „Gain”.
Cenowo nie są to drogie rozwiązania. Warto zwrócić uwagę na to, czy taki mikrofon ma odsłuch, czyli wejście na słuchawki. RODE, BOYA, NOVOX to marki produkujące mikrofony pojemnościowe na USB, które warto rozważyć. Na slajdzie znajdziecie kilka opcji.
5. Mikrofon bezprzewodowy, tzw. mikroport
Mikrofony bezprzewodowe zapewniają pełną swobodę ruchu. Dobrze sprawdzają się w sytuacji, kiedy prezentujemy dane lub rozpisujemy coś na flipcharcie. Kiedy mamy kilku prelegentów każdy dostaje własny mikroport i nie ma problemu z plątaniem się kabli ani konieczności przekazywania sobie sprzętu.
Wadą bezprzewodowych mikrofonów są szybko rozładowujące się baterie, a właściwie brak wskaźnika ich rozładowania. Możemy więc być zaskoczeni, że przestają działać zupełnie bez ostrzeżenia. Trzeba mieć w pogotowiu dodatkowy zestaw zapasowych baterii.
Rynek mikroportów opanowany jest przez firmę Saramonic. Ich mikrofony to koszt 1100 – zł 1700 zł w zależności od opcji: dla jednej lub dwóch osób. To dość przystępna cena za tego typu, dobrej jakości, mikrofon. Podobny, bardziej profesjonalny, ale i droższy sprzęt produkuje Sennheiser.
6. Recordery dźwięku – podpinane do wejścia mikrofonowego w laptopach
Wśród rekorderów dźwięku możemy szczególnie wyróżnić sprzęt marki Zoom (nie mylić z popularnym oprogramowaniem do webinarów). Zoom H4n Handy Recorder sprawdzi się zarówno jako mikrofon, jak i sprzęt nagrywający.
Warto go rozważyć, jeśli potrzebujemy ścieżki dźwiękowej do późniejszej postprodukcji. Nagrywa i miksuje dźwięk.
7. Kiedy przy webinarze potrzebny jest mikser audio
Mikser audio to sprzęt, który ułatwia życie organizatora webinaru, kiedy mamy wielu prelegentów w jednym miejscu, np. na dużej sali konferencyjnej czy sali gimnastycznej.
W takim ustawieniu trzeba szybko reagować i wyciszać odpowiednie mikrofony, przełączać się między nimi, a mikser to umożliwia i stopuje sprzężenie dźwięku. Niektóre miksery audio pozwalają na nagrywanie ścieżki dźwiękowej, a to pozwala na późniejszą postprodukcję.
Na slajdzie widać kilka dostępnych opcji mikserów z aktualnymi cenami.
8. Mikrofony do spotkań w salach konferencyjnych
W tej kategorii prym wiodą Jabra i Logitech. Mikrofony ustawione na biurku, dostępne dla wszystkich obecnych w sali, działają jednocześnie jako mikrofon i głośnik.
Taki mikrofon gwarantuje dobrą jakość, ponieważ rozpoznaje, który dźwięk dobiega z głośnika i nie „zbiera” go do transmisji.
Kamera – jak nie przepłacić i wybrać optymalny sprzęt?
O kamerach będziemy mówić więcej w module szkoleniowym Akademii ClickMeeting poświęconemu pracy z kamerą. Serdecznie zapraszamy.
Jeśli dopiero zaczynamy prowadzić webinary lub spotkania online, ważne jest przede wszystkim odpowiednie ustawienie kamery w stosunku do dostępnego nam oświetlenia. Jeśli mamy taką opcję – światło dzienne będzie zawsze dobrym wyborem. Jeśli nie, to potrzebujemy dodatkowego oświetlenia, o którym przeczytacie za chwilę.
Poniżej Darek pokazuje prawidłowe i nieprawidłowe ustawienie kamery względem oświetlenia:
Niekwestionowanym liderem w kategorii kamer jest niezmiennie od lat firma Logitech. Na slajdzie poniżej widać specjalnie przez nas przygotowane zestawienie kamer internetowych Logitech:
Czy warto płacić za droższy sprzęt? Do webinarów prowadzonych z domu lub biura tańsze kamery w zupełności wystarczą. Przy spotkaniach online w większych grupach kamery droższe, szczególnie z serii C, sprawdzą się bardzo dobrze z powodu możliwości potrójnego kąta widzenia.
Warto uważać na droższe kamery z mikrofonem. Jak już wcześniej mówiliśmy, część z nich jest dostosowana do w miarę cichego środowiska pracy i zbiera dźwięk dookoła, a to może oznaczać dodatkowy szum w transmisji.
Używając kamer Logitech, zdecydowanie warto zainstalować LOGITECH CAPTURE – darmowy program do łączenia kamer, zmiany ujęć i miksowania. Warto skorzystać z tego oprogramowania, ponieważ można poprawiać obraz od strony technicznej np. zmienić balans bieli. Żeby nasz obraz był nieskazitelny, warto rozważyć też statyw.
Jak podłączyć aparat / zewnętrzną kamerę do programu do webinarów?
W miarę rozwoju naszych webinarów używamy coraz bardziej profesjonalnego sprzętu. Możemy więc stanąć przed wyzwaniem, jak podłączyć do komputera przez USB kamerę lub aparat, łącząc go z sygnałem HDMI.
Z pomocą przychodzą nam tu przejściówki – karty przechwytujące. Mogą być podłączane po kablu, mieć postać podobną do dysku USB lub być przeznaczone do wpięcia do komputera stacjonarnego.
Karty podpinane jak dysk flash/USB łatwo uszkodzić i złamać. Karty do komputera stacjonarnego są przeznaczone głównie do organizacji dużych wydarzeń online. Te wpinane na kabel w zupełności wystarczą do prowadzenia webinaru sprzedażowego lub szkoleń online.
Takie karty bez problemu działają z ClickMeeting.
Kiedy potrzebujemy miksera wideo?
Mikser wideo jest potrzebny, kiedy chcemy podłączyć więcej kamer i swobodnie się między nimi przełączać. Cena takiego sprzętu dla początkującego użytkownika może być dość wysoka, a wydatek nieuzasadniony.
Kiedy nasze webinary będą już bardziej zaawansowane i profesjonalne to zakup miksera wideo może się nam opłacić. Ciekawą opcją – i w dość przystępnej cenie – jest widoczny na slajdzie mikser Blackmagic ATEM Mini.
W tym miejscu warto też wspomnieć o kamerach zewnętrznych podłączanych przez HDMI. To już bardzo profesjonalny sprzęt, który pomoże nam osiągnąć efekt „telewizyjny”. Ceny i przykłady niezłego sprzętu z tej kategorii widać na slajdzie poniżej:
Kamera zewnętrzna zmusza nas do użycia odpowiedniego oprogramowania. Jest ono niezbędne. Dobrze znanym i powszechnym wśród youtuberów i streamerów oprogramowaniem jest darmowy soft OSB, który daje wiele możliwości edycji obrazu. Dla bardziej zaawansowanych użytkowników warto rozważyć program typu vMix (koszt to ok. 1000 zł).
Kamera zewnętrzna wymaga statywu. Dobry statyw to spory wydatek. Jest on uzasadniony, jeśli nasze duże spotkanie online ma mieć bardzo profesjonalną oprawę. I znów – cena wiąże się z jakością. Droższy sprzęt jest trwalszy, dłużej nam posłuży, jest bardziej komfortowy w użytkowaniu i ogólnie łatwiejszy w obsłudze. Warto jednak zadać sobie pytanie, czy skala naszych działań jest tak rozbudowana, żeby uzasadnić ten wydatek.
Oświetlenie – niezbędny sprzęt do transmisji online
Widzieliśmy już wcześniej przykład różnicy w jakości obrazu z dobrym oświetleniem i bez niego. Światło dzienne jest najlepsze i najbardziej naturalne. Jeśli nie mamy dobrego oświetlenia naturalnego lub pracujemy w warunkach, gdzie go nie ma, możliwości na poprawę jest bardzo wiele.
Na slajdzie widać bardzo dobry sprzęt w przystępnej cenie, który jest zdecydowanie wart rozważenia. Panele LED np. Yongnuo YN-300II to koszt ok. 350 zł i w zupełności wystarczą do przeprowadzenia webinaru lub szkolenia online. Statyw do oświetlenia będzie konieczny, ale nie jest to duży wydatek.
Podczas webinaru, o którym czytacie, używamy profesjonalnego podwieszanego oświetlenia studyjnego z 7 lampami. Jest to spore wyzwanie, jednak nie potrzeba aż tak zaawansowanego sprzętu, żeby w warunkach domowych osiągnąć dobry efekt.
Podsumowując – o tym, jakiego sprzętu użyć do technicznej realizacji webinaru można opowiadać bardzo długo. Wiedza zawarta w tej części Akademii ClickMeeting ma pomóc rozjaśnić zawiłości i aspekty techniczne. Dzięki temu wybór sprzętu w sklepie będzie łatwiejszy i szybciej zdecydujemy, która z opcji będzie najlepszym rozwiązaniem w konkretnej sytuacji. Mamy nadzieję, że ta wiedza ułatwi podjęcie odpowiedniej decyzji.