W tym odcinku cyklu #OdKulis przedstawiamy kampanię „Puszcza Białowieska bez sequela”, nawiązującą do klasyków kinowych, w ramach której województwo podlaskie zachęcało do udziału w konsultacjach społecznych w sprawie ochrony Puszczy Białowieskiej.
Jak narodził się pomysł?
Puszcza Białowieska to najstarszy zachowany las pierwotny Europy. To również jedyny w Polsce obiekt przyrodniczy wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. W lipcu br. Instytut Ochrony Środowiska uruchomił konsultacje społeczne dotyczące planu zarządzania tym unikatowym ekosystemem. Wtedy pojawiło się pytanie: jak zainteresować ludzi tematem konsultacji, który brzmi „urzędniczo” i odlegle?
– Puszcza Białowieska leży na terenie Województwa Podlaskiego – dlatego szczególnie zależało nam na dotarciu, poruszeniu emocji, aby przypomnieć, że Puszcza to nasza wspólna sprawa – wszystkich mieszkańców regionu, Polski, Europy, świata. To dziedzictwo, którego nie da się niczym zastąpić – mówi Łukasz Nazarko, wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Podlaskiego, inicjator akcji.
Kto odpowiada za akcję?
Za strategię i realizację odpowiadała agencja White Bits. Liderką projektu była Katarzyna Stempniak. Kampania została zainicjowana i sfinansowana przez Urząd Marszałkowski Województwo Podlaskie. Kreacje stworzył Patryk Łodygo na bazie fotografii autorstwa, m.in. Pawła Tadejko, Zdzisława Folgi, Jana Walencika, Piotra Tałałaja.
Przebieg i realizacja kampanii
Powstała prosta, ale niestandardowa idea: opowiedzmy o Puszczy, jak o dziele kultury, które musi pozostać w „repertuarze świata”. W ten sposób narodziła się linia kreatywna inspirowana klasykami kina: „Puszcza Białowieska. Jedyna taka premiera. Bez sequela.”.
Jasne było, że komunikat musi być emocjonalny i od razu powinien przyciągać uwagę. Stąd decyzja, by sięgnąć po filmowe plakaty, ponieważ język wizualny znany jest każdemu. W ten sposób powstał cykl siedmiu kreacji stylizowanych na afisze kultowych tytułów: „Niekończąca się opowieść”, „Wielkie piękno”, „Dzikość serca”, „Avengers: Endgame”, a nawet… „Obcy”.
Każdy z plakatów akcentował inny aspekt Puszczy Białowieskiej – od bioróżnorodności, przez piękno i unikatowość ekosystemu, po długowieczność lasu.
Kampania trwała od 23 lipca do 18 sierpnia 2025 r. Opublikowano ją w kanałach social media województwa podlaskiego (Facebook, Instagram, LinkedIn). Równolegle do publikacji, prowadzono również działania PR-owe.
Jakie były największe wyzwania i jak udało się im sprostać?
– Najtrudniejsze było znalezienie języka, który połączy powagę tematu konsultacji społecznych z angażującą formą. Rozwiązaniem okazał się film – uniwersalny kod kulturowy, który ma siłę oddziaływania emocjonalnego, działania na wyobraźnię i błyskawicznego przywoływania pozytywnych skojarzeń – podkreśla Katarzyna Stempniak z White Bits.
Ważnym wyzwaniem była też warstwa wizualna. Mimo stylizacji na afisze kinowe, twórcom zależało, by zawrzeć na nich realne obrazy Puszczy. Dlatego bazą stały się prawdziwe zdjęcia białowieskiej natury.
Niespodzianki i nieplanowane sytuacje
Największą niespodzianką okazała się skala zaangażowania – użytkownicy spontanicznie wchodzili w konwencję i proponowali własne „filmowe tytuły”, m.in. „Przeminęło z wiatrem” czy „Forest Gump”.
Pojawiły się także głosy docenienia faktu, że twórcy nie poszli na łatwiznę: kreacje nie zostały wygenerowane przez AI, a opierają się na realnych fotografiach wykonanych w Puszczy Białowieskiej. W czasach, gdy sztuczna inteligencja jest nadużywana i dawno przestała budzić (pozytywne) emocje, analogowa geneza kreacji została zauważona i doceniona.
„Przepiękna opowieść! Obyśmy nigdy nie usłyszeli o niej: ,,tylko w kinach.”
„Pomysłowo i miło, że bez AI! Czekam na kolejne tytuły.”
„Genialne zaproszenie do zwiększenia swojego udziału w życiu społecznym.”
Efekty i kolejne kroki
Choć działania opierały się wyłącznie na zasięgu organicznym, kampania dotarła do dziesiątek tysięcy osób. A co z celem – wsparciem udziału w konsultacjach?
– Przyjęto około 1000 zgłoszeń – dla porównania – proces konsultacyjny poprzedniej wersji Planu Zarządzania w 2023 r. spotkał się z niemal 10-krotnie mniejszym zaangażowaniem. W takich działaniach to duży sukces frekwencyjny oraz dowód, że społeczeństwo chce współdecydować o sposobach użytkowania terenów przyrodniczo cennych – podsumowuje Łukasz Nazarko.