Obecnie od kilkudziesięciu lat na świecie najczęściej używanym sposobem znakowania i identyfikacji produktów są tzw. kody kreskowe, zwane też inaczej paskowymi. Biorą one swoją nazwę od wyglądu, składają się bowiem z grupy biało-czarnych elementów tworzących znaki w kształcie popularnego szlaczka. Do ich identyfikacji niepotrzebna jest obecność człowieka i odbywa się ona automatycznie.
Co oznacza kod kreskowy 590?
Kod kreskowy 590 stosowany jest dla produktów, które teoretycznie są pochodzenia polskiego.
Zobacz również
Warto wiedzieć, iż kod kreskowy to graficzna forma informacji o danym produkcie zawarta poprzez kombinację ciemnych i jasnych elementów. Są one ułożone zgodnie z regułami stworzonymi dla takich kodów i mogą być odczytywane za pomocą czytników elektronicznych poprzez ich skanowanie.
Aby odczytać kod kreskowy, światło z czytnika przesuwane jest poprzez wzór złożony z czarnych i białych pasków. Te ciemne są silniejszymi sygnałami elektrycznymi, podczas gdy jaśniejsze stanowiące przerwy pomiędzy ciemnymi czytnik odbiera jako słabsze. Dzięki zapisowi czasu trwania poszczególnych impulsów zawarte zostają informacje przekładane przy pomocy dekodera na litery i cyfry, które zostają przesłane do komputera.
Początek kodów kreskowych miał miejsce w roku 1948 na Politechnice Drexel w Filadelfii. Był on pomysłem dwóch doktorantów Bernarda Silvera i Normana Woodlanda. Jednak nie został on użyty w handlu aż do roku 1966. Wtedy to amerykańska organizacja NAFC (The National Association of Food Chains) wykazała potrzebę usprawnienia procesów sprzedaży poprzez stworzenie systemu, który pozwalałby na znakowanie produktów.
#PolecajkiNM cz. 32: czego szukaliśmy w Google’u, Kryzysometr 2024/25, rynek dóbr luksusowych w Polsce
W trzy lata później formę kodu kreskowego, która jest używana do dziś, wprowadziła na rynek firma IBM, rozwijając wcześniejszy projekt Woodlanda i Silvera, w którym początkowe trzy cyfry kodu, czyli prefiks oznaczają kraj, w którym dany produkt wyprodukowano lub region gospodarczy, do którego należy producent danego produktu. Prefiks 590 oznacza Polskę, kolejne cztery cyfry stanowią kod producenta, a następnych pięć identyfikuje sam produkt.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Czy kod kreskowy 590 oznacza, że produkt został wytworzony w Polsce?
Niestety, jak się okazuje, nie zawsze kod polskich produktów oznacza faktyczny kraj ich produkcji. Choć istnieje wiele akcji, promujących kupowanie artykułów oznaczonych kodem 590 na produkcie, takich jak „Wybieram 590” „590 powodów, dla których warto kupować polskie produkty”, sugerujących, że każdy artykuł oznaczony kodem 590 powstał w firmie z polskim kapitałem, rzeczywistość wygląda nieco inaczej.
Systemem znakowania kodów kreskowych zarządza międzynarodowa organizacja GS1, z siedzibami w Princeton w Stanach Zjednoczonych oraz w Brukseli w Europie. Zgodnie z nim, aby używać na produktach kodów kreskowych z konkretnym prefiksem, ich wytwórca musi się zarejestrować w oddziale GS1 wyznaczonym na dany kraj, z którego ów prefiks pochodzi. Stąd początek kodu kreskowego 590 na danym produkcie jest jedynie dowodem, że firma, która go wyprodukowała lub dystrybuowała, zarejestrowała się w oddziale GS1 danego kraju, a nie że to jest kraj produkcji tego artykułu.
Prefix 590 nie oznacza więc, że oznakowany nim produkt został wytworzony w Polsce, ale jedynie, że firma, oznaczająca swoją marką ten produkt zarejestrowała się w polskim oddziale organizacji GS1.
Najczęściej zdarza się, że firmy rejestrują się w oddziale GS1 ze swojego kraju, dlatego też przeważnie kod produktów 590 oznacza firmę zarejestrowaną w Polsce. Niemniej jednak artykuł oznaczony kodem kreskowym 590 mógł być równie dobrze wyprodukowany za granicą lub kupiony w innym państwie, a w Polsce nastąpiło jedynie jego przepakowywanie.
Może być również odwrotnie. Produkt posiadający kod zaczynający się od cyfr innych niż kod 590 mógł być wyprodukowany w Polsce, chociaż firma, sprzedająca go pod swoją marką, zarejestrowała się w innym oddziale GS1.
Choć większość produktów posiadających kod kreskowy Polska została wytworzona w naszym kraju, nigdy nie możemy mieć co do tego ostatecznej pewności. Chcąc więc upewnić się, czy naprawdę kupujemy polski produkt, nie można sugerować się jedynie polskim kodem kreskowym, ale trzeba poszukać na jego temat dodatkowych informacji.
Również zamieszczony na produkcie logotyp „Teraz Polska” nie zapewnia polskiego pochodzenia danego produktu, ponieważ laureatami tego konkursu często zostają spółki zagraniczne, które prowadzą swoją produkcję na terenie naszego kraju.
Jak zyskać pewność, że produkt został wytworzony w Polsce? – Co można sprawdzić poza kodem kreskowym?
Chcąc rozpoznać prawdziwe pochodzenie produktu, warto zainstalować sobie aplikację pozwalającą na sprawdzenie informacji o producencie za pomocą skanowania jego kodu. W niektórych dostępnych obecnie programach nie trzeba nawet go skanować — wystarczy, wpisać nazwę produktu, marki lub firmy. W celu sprawdzenia, czy dany produkt jest pochodzenia polskiego, można skorzystać również z serwisu Polskiemarki.info.
Aby zyskać pewność, że produkt został wytworzony w Polsce, warto też dokładnie czytać etykiety i sprawdzać dane teleadresowe podane przez producenta.
Oprócz kodu 590 potwierdzeniem polskiego pochodzenia produktu jest napis „made in Poland” lub „wyprodukowano w Polsce” oraz symbole graficzne takie jak: polska flaga, mapa Polski, logotyp programu „Polski ślad”.
Warto również wiedzieć, że duże zagraniczne korporacje stosują tzw. optymalizację podatkową, zawiązując w innych krajach tak zwane „spółki córki”. Charakteryzują się one zamieszczaniem oprócz nazwy własnej dopisku w postaci nazwy kraju, do którego eksportują produkty. Jeśli więc producent artykułu ma w swojej nazwie słowo „POLSKA” jest to „spółka córka” zagranicznej firmy, a nie polski wytwórca, nawet jeśli posiada kod polskich produktów.
Dlaczego warto stawiać na polskie produkty?
Zakup lokalnych produktów jest dużo korzystniejszy dla środowiska. Kupując je, wspierasz lokalne biznesy. Polskie produkty spożywcze napędzają gospodarkę kraju, dając zysk dla każdego mieszkańca. Ważną zaletą kupowania lokalnych produktów spożywczych jest fakt emitowania dużo mniejszej ilości CO2 do atmosfery podczas ich transportu. Zakupione polskie produkty spożywcze nie były na ogół mrożone ani nie leżały długo w magazynach. Owoce i warzywa, z innych krajów, często mają także mniej wartości odżywczych, ze względu na sztuczne warunki ich hodowli.
Planowanie zakupów tak, aby kupować przede wszystkim polskie produkty, wspiera przedsiębiorców i rolników, wpływając na podatki płacone w naszych gminach i miastach oraz budżety lokalnych samorządów, a tym samym umożliwia budowę dróg, szkół, przedszkoli. Kupując polskie produkty, mamy również wpływ na przychody i zyski dla firm działających w Polsce, które dają prace naszym rodakom. Nabywamy również produkty, które zostały przetworzone na terenie kraju i nie musiały podróżować do nas przez tysiące kilometrów, powodując zwiększoną emisję gazów i wymagając stosowania wielu środków konserwujących.
Stawiając na polskie produkty, podejmujemy świadome decyzje zakupowe w duchu patriotyzmu konsumenckiego. Dlatego bardzo istotne jest, aby nasza lista zakupów je zawierała.
Artykuł powstał we współpracy z ALDI.