fot. depositphotos.com
Nie minęło wiele czasu od kiedy kryptowaluty zrewolucjonizowały sposób postrzegania płatności, a na rynku pojawił się nowy, zagadkowy skrót – NFT. Oba terminy często występują razem i oparte są na tej samej technologii (blockchain), jednak nie oznacza to, że powinno się używać ich zamiennie. Czym jest NFT i jaki ma związek z kryptowalutami? Jak można wejść w posiadanie NFT i dlaczego w ogóle warto? Gdzie znaleźć NFT i jak je tworzyć? W jaki sposób marketing dóbr luksusowych wykorzystuje NFT? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie w dalszej części tekstu.
Zobacz również
Co to jest NFT?
NFT to skrót od non-fungible token – jest to unikalna postać cyfrowych danych utworzona za pośrednictwem technologii blockchain, która posiada niezmienny dowód własności. Jeśli ta definicja wydaje się nieco skomplikowana, zastanówmy się, jak to wygląda w świecie sztuki. Istnieje tylko jedna Mona Lisa, mimo że tak naprawdę każdy z nas może zamówić sobie jej wydruk, zdjęcie, itp. Oryginał jest jeden. Z NFT jest podobnie – istnieje tylko jeden cyfrowy oryginał danego NFT.
Spójrzmy na inny przykład. Jeżeli mamy jeden banknot o wartości 100 zł, ma on dokładnie taką samą wartość jak inny banknot o tym nominale. Sytuacja jest taka sama w przypadku kryptowalut. Nasz bitcoin ma taką samą wartość co bitcoin kolegi. Z NFT jest inaczej, ponieważ każdy taki zestaw danych posiada unikalną wartość równą tyle, ile ktoś jest skłonny zapłacić. NFT ze znanej serii Bored Ape Yacht Club nie może zostać wymienione na taki sam egzemplarz, ponieważ nie istnieją dwa takie same NFT.
Nawet jeżeli ktoś zrobi zrzut ekranu danego obrazka NFT, każdy taki pakiet danych posiada unikalny element uwierzytelniający, który służy jako dowód własności.
#PolecajkiNM cz. 32: czego szukaliśmy w Google’u, Kryzysometr 2024/25, rynek dóbr luksusowych w Polsce
Jaki jest zatem związek pomiędzy NFT a kryptowalutami? Po pierwsze, większość serwisów, na których można kupić lub sprzedać te cyfrowe towary, wykorzystuje kryptowalutę jako główną metodę płatności (zazwyczaj jest to Ethereum, ale czasem są również inne). Po drugie, zarówno NFT jak i kryptowaluty oparte są o technologię blockchain.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Wykorzystanie NFT do tworzenia unikalnych projektów i usług
Skoro poznaliśmy już definicję NFT, zobaczmy, jak w praktyce można stosować tę technologię, aby podnosić wartość i unikatowość dóbr i usług.
NFT to nowa furtka dla wielu artystów do monetyzowania swojej sztuki. Jako że każdy zbiór danych w formie NFT jest unikalny i zawiera potwierdzenie autentyczności, artyści mogą wykorzystać te cechy dla swojej korzyści i rozpowszechniania sztuki. Projektanci graficzni, malarze, muzycy – wszyscy mogą przekuć swoje dzieła na NFT w celu sprzedaży. Stosowanie tokenów to dla nabywców przepustka do posiadania ekskluzywnego produktu na wyłączność. Istnieje nawet możliwość przekształcenia fizycznych przedmiotów na NFT.
Ceny niektórych NFT są oszałamiające, poniżej kilka przykładów:
- Popularny .gif Nyan Cat został sprzedany za 600 000 $
- Lindsay Lohan utworzyła i sprzedała swój portret w postaci NFT za 50 000 $
- Mike Winkelmann (pseudonim Beeble) pobił rekord sprzedając swój obraz NFT „Everydays: The First 5000 Days” za ponad 69 000 000 $
- Grimes sprzedała swoje muzyczne filmiki za łączną wartość 6 000 000 $
- Znany mem „Disaster Girl” sprzedał się jako NFT za 180 Ether (odpowiednik 500 000 $ w dniu sprzedaży)
- Film przedstawiający zdobywającego punkt Jamesa Lebrona sprzedał się za około 200 000 $
- Obrazek małpy nazwany CryptoPunk sprzedał się za ponad 1 500 000 $
- Muzyk 3LAU sprzedał kolekcję limitowanych NFT za ponad 3 600 000 $
Są to oczywiście skrajne przypadki. Większość artystów nie osiąga tak wysokiego pułapu, ale kilkaset dolarów za cyfrową sztukę to wystarczająca zachęta dla wielu twórców, którzy dzięki NFT zyskali nową możliwość zarabiania na swoich dziełach.
NFT można również wykorzystać jako fundament systemu tworzenia biletów. Jeżeli zdarza Ci się pójść na koncert, wiesz zapewne, że są osoby, które kolekcjonują bilety. Niektórzy organizatorzy sprzedają również specjalne kolekcjonerskie edycje biletów z tego właśnie powodu. NFT wynoszą ten pomysł na kolejny poziom oferując unikalne cyfrowe bilety. Potwierdzenie autentyczności zawarte w NFT pomaga w rozwiązaniu problemów z oszustwami, które były plagą tradycyjnego systemu sprzedaży biletów. Dzięki NFT można ustawić odpowiednią opcję, by uniemożliwić ich dalsze odsprzedawanie. Dla klientów, którzy po prostu chcą pójść na koncert, jest to ogromna zaleta. Nie muszą już bowiem walczyć z botami wykupującymi bilety, które chwilę później pojawiają się na rynku po znacznie zawyżonych cenach.
Jeżeli chodzi o organizatorów wydarzeń, NFT redukują koszty – nie trzeba bowiem ani drukować, ani przesyłać biletów, które dodatkowo łatwo jest zweryfikować, jako że wszystkie dane przechowywane są w oparciu o blockchain. Tego typu bilety tworzy się szybko – plik NFT może być gotów na sprzedaż w mniej niż minutę. Ponadto, jeżeli bilety mają mieć możliwość odsprzedawania, organizatorzy mogą otrzymywać prowizję za każdym razem, kiedy taki bilet przechodzi z rąk do rąk.
Tokeny NFT z powodzeniem mogą być również wykorzystywane w logistyce i łańcuchach dostaw, gdzie używa się ich do potwierdzania autentyczności produktów i weryfikacji ich pochodzenia. Projekt o nazwie OneCredible proponuje rozwiązanie oparte o blockchain, którego celem jest śledzenie łańcucha dostaw. Autentyczność danych w łańcuchu zapewniona jest dzięki niezmienności i przejrzystości blockchain. OneCredible przechowuje dane, monitoruje procesy i zapobiega fałszowaniu informacji.
Blockchain i NFT są doskonałym rozwiązaniem dla marek, dla których istotna jest autentyczność produktów i wiedza o tym, skąd pochodzą. NFT mogą również dostarczać danych na temat poszczególnych elementów luksusowych produktów, np. drogich pojazdów. Nie tylko pomagają kontrolować koszty, ale w zasadzie wyeliminowują problem podróbek. Upraszczając, dzięki technologii blockchain każdy zainteresowany zakupem dobra luksusowego z łatwością może poznać jego drogę od samego początku aż do półki sklepowej.
NFT – rozwój platform D2A
Mogłoby się wydawać, że gry wideo są idealnym gruntem dla NFT, jednakże społeczność graczy przyjęła to rozwiązanie co najmniej chłodno. Producenci gier nie dają jednak za wygraną. Firmy, które wydały takie hity jak seria Worms, Castlevania, Ghost Recon czy nadchodzący Stalker 2, próbują wykorzystywać NFT. Osiągają jednak mieszane rezultaty, jeśli chodzi o wyniki finansowe i spotykają się z silną niechęcią graczy.
W grach wideo technologia ta zazwyczaj służy do tworzenia i nabywania (D2A – Direct to Avatar) unikalnych przedmiotów dostępnych w trakcie rozgrywki, awatarów, skórek, itp., aniektórzy eksperymentują też z innymi pomysłami.
NFT – ogranicza nas tylko wyobraźnia
Nie na wszystkie cyfrowe elementy musi być kategoria. Niektóre NFT potrafią zaskoczyć. CEO platformy społecznościowej Twitter sprzedał swojego pierwszego tweeta za niecałe 3 mln $. Alex Ramirez-Mallis, twórca filmów z Nowego Jorku, sprzedał 52 minutowe nagranie wzdęć za 420 $. Obraz przedstawiający kartę podobną do tych z serii Magic the Gathering z wizerunkiem łączącym Homera Simpsona ze znaną z memów żabą Pepe został kupiony za 320 000 $. Pewna firma produkująca papier toaletowy sprzedała NFT prezentujące swoje produkty za setki, a niekiedy i tysiące dolarów. ESL, największy organizator turniejów esportowych na świecie, wydał linię kolekcjonerskich kart NFT. W dniu, w którym pisano ten tekst, niektóre z zestawów nie były już dostępne.
Rynki NFT
Najpopularniejszym miejscem na sprzedaż i zakup tego typu cyfrowych towarów jest rynek/giełda NFT. Poniżej znajduje się lista niektórych popularnych serwisów:
Kupno/Sprzedaż NFT
Proces kupna NFT jest nieco bardziej skomplikowany niż typowe zakupy online. Chociaż niektóre rynki NFT dopuszczają możliwość kupna za pośrednictwem standardowych walut, aby mieć większy wybór, lepiej zainwestować w kryptowalutę.
Gdy kupujemy niewymienialny token, w niektórych przypadkach transakcja zakończona jest natychmiast, a w innych bierzmy udział w licytacji, na której zakończenie musimy poczekać. Jeżeli nasza oferta była najwyższa, NFT zostanie nam przetransferowane do portfela kryptowalut.
Tworzenie (tzw. minting) i sprzedaż NFT
Aby przekształcić zestaw danych takich jak obraz czy film w NFT, należy przeprowadzić proces po angielsku zwany minting. Trzeba przy tym pamiętać, by posiadać prawa do tych danych zanim rozpoczniemy cały proces. W przeciwnym wypadku prędzej czy później pojawią się problemy prawne.
Minting przeprowadzamy na wybranym przez nas rynku. Najczęściej procedura ta wymaga przesłania danego pliku i opłacenia kosztów usługi (często rozliczanej w kryptowalucie). Gdy już proces dobiegnie końca, NFT zostaje zarejestrowane na nasz portfel kryptowalut i otrzymujemy też wszelkie potrzebne informacje. Od teraz, możemy swobodnie zarządzać naszym NFT.
Jeśli zdecydujemy się sprzedać nasze NFT, wybieramy interesujący nas rynek, a następnie poznajemy warunki transakcji (np. jakie są opcje sprzedaży, jakie opłaty). Gdy już sprzedamy NFT, pliki wymienione zostają na walutę i cały proces dobiega końca.
Podsumowanie
NFT to fenomen, który ciągle się rozwija. Ostatnie lata pokazały też, że stale zyskuje na popularności. Pliki NFT zrewolucjonizowały cyfrowe środowisko poprzez rozpowszechnienie unikalności danych, co otworzyło nowe możliwości zarówno dla przemysłu, kolekcjonerów, marek luksusowych, jak i klientów indywidualnych, którzy pragną wyróżniać się i często budują swoją unikatowość poprzez rzeczy, które posiadają.