1. Magdalena Mendel, PR Manager, Opcom
2. Sandra Steinmetz, Specjalista ds. PR i Marketingu, PR Calling
3. Marcel Płoszczyński, PR manager w agencji interaktywnej KERRIS
4. Adam Mitura, właściciel inPlus Media
5. Monika Pigan, PR Specialist, They.pl
6. Karolina Szapiro, Menedżer ds. Komunikacji i CSR w firmie Sanofi
7. Michał Grzebyk, PR Manager, Content House
8. Karolina Bałaban, freelancer, Dune Public Relations/INB Digital
9. Jonasz Wiercioch, PR Manager, Brave Brain
10. Jacek Dembicki, senior public relations specialist, SAROTA PR
Drugą część artykułu przeczytasz tu>
Trzecią część artykułu przeczytasz tu>
Czwartą część artykułu przeczytasz tu>
Zobacz pozostałe odcinki cyklu Kariera w marketingu>
Zobacz również
Magdalena Mendel
PR Manager, Opcom
Jak zostałaś PR-owcem?
Szybko i sprawnie. Na maturze z języka polskiego komisja egzaminacyjna wywróżyła mi przyszłość. „Zdasz na dziennikarstwo”, powiedzieli. Zdałam i zamarzyłam o byciu drugą Orianą Fallaci. Potem dokonałam przewrotu, wybierając specjalizację Public Relations, odbijając tym samym w drugą stronę. I bardzo dobrze się stało, o czym przekonałam się tuż po studiach, pracując już jako PR manager w startupie Ciufcia.pl. To tam, rzucona na głęboką wodę, metodami prób i błędów nauczyłam się tego, co w pracy PR-owca najważniejsze: docierania do odpowiednich osób, w odpowiedni sposób, cierpliwości i wiary w to, o czym się mówi. Po kilku latach współpracy przyszedł czas na zmiany. Dostałam propozycję pracy w jednej z krakowskich agencji reklamowych. I tak rozpoczęła się moja agencyjna przygoda, która w innej już firmie, ale trwa do dziś. Teraz, pracując w agencji reklamowej OPCOM wykorzystuję zdobyte do tej pory doświadczenie, szlifuję swoje umiejętności, eksperymentuję z nowymi zadaniami. Dokładając do tego fajną ekipę i klientów – mamy obraz PR-owca, któremu praca sprawia wielką frajdę.
#NMPoleca: Jak piękny design zwiększa konwersję w e-commerce? Tips & Tricks od IdoSell
Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Wspinaczka wygląda podobnie, jak w przypadku innych zawodów. Można zacząć od praktyk/stażu i wspinać się na stanowiska od specjalisty ds. public relations, przez PR managera, aż do dyrektora, łapiąc po drodze coraz więcej odpowiedzialności i poszerzając swoje kompetencje.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Co należy do obowiązków PR-owca?
Coraz więcej. Branża Public Relations szybko się przeobraża. Zmienia się rynek, zmieniają się odbiorcy i narzędzia, które wykorzystujemy w codziennej pracy. Zatem to oczywiste, że sam zawód też musi się zmieniać, a PR-owiec być w ciągłej gotowości. Niemniej wciąż jesteśmy odpowiedzialni za opowiadanie intrygujących, zapadających w pamięć historii oraz za szerzenie idei. No i oczywiście budujemy i dbamy o wizerunek firmy/marki/osoby, prowadzimy rzetelny dialog z różnymi grupami odbiorców i pielęgnujemy relacje z mediami. To tak w skrócie.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Ludzi komunikatywnych, otwartych, mających w sobie ciekawość do świata, potrafiących budować relacje. Przydają się też empatia, która pozwala dostrzegać potrzeby innych, umiejętność snucia historii, wyciągania wniosków i analizowania, a także akceptacja pracy pod presją czasu, lekkie pióro i szeroki uśmiech.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Możliwość bycia szarą eminencją ;), codzienny harmider i szansa na poznawanie bardzo ciekawych ludzi.
Jakie są największe trudności/minusy, a jakie plusy tej pracy?
I minusy i plusy zależą od nastawienia i indywidualnego podejścia. Praca PR-owca jest jak kalejdoskop. Jest kolorowa, różnorodna, nieprzewidywalna, dużo się w niej dzieje i sporo miesza. Dla mnie to plusy. Ale bywa też stresująca, pełna liczb, Excela i wciąż dzwoniącego telefonu.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Średnia wynagrodzeń na stanowisku specjalisty ds. PR wynosi wg jesiennego raportu AG Test HR 6158 zł brutto.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
PR-owiec ma dość szeroki wachlarz możliwości i może szukać pracy w startupach, agencjach PR i reklamowych, w prywatnych i państwowych firmach, wszelkich instytucjach. Dodatkowo PR-owców często potrzebują też politycy, celebryci czy organizatorzy imprez i wydarzeń kulturalnych. Jest w czym wybierać.
Co poleciłabyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Życzyłabym im pasji do tego, co robią. Dobrymi radami piekło jest wybrukowane. 😉
———————————————————–
Sandra Steinmetz
Specjalista ds. PR i Marketingu, PR Calling
Jak zostałaś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
PR-owcem zostałam trochę przez przypadek. W trakcie studiów pracowałam w agencji reklamowej i myślałam, że to z reklamą zwiąże się na stałe. Jednak trafiłam na bardzo fajną ofertę pracy w PR-ze, która pozwalała mi na kompleksowy rozwój kompetencji digitalowych, a na tym bardzo mi zależało. W związku z tym lekko się „przebranżowiłam” i od półtora roku jestem PR-owcem.
Jeżeli chodzi o klasyczną ścieżkę kariery, to z tego, co obserwuję, zazwyczaj zaczyna się od stażu bądź stanowiska asystenckiego, później, w zależności od agencji, zostaje się młodszym specjalistą, specjalistą, starszym specjalistą lub managerem, a w większych firmach można zostać dyrektorem działu.
Co należy do obowiązków PR-owca?
Zakres obowiązków PR-owca jest coraz szerszy i zależy od samej firmy, w której dana osoba pracuje. Nie jest to już tylko przygotowywanie i wysyłka informacji prasowych, media relations, prowadzenie biura prasowego, PR wewnętrzny czy też zarządzanie kryzysowe. W ten zakres często wchodzi także obsługa klienta w kanałach social media, content marketing, współpraca z influencerami, monitorowanie mediów, organizacja eventów, a także doradztwo strategiczne.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Najczęściej poszukuje się osób już z jakimś doświadczeniem w komunikacji. Jeżeli chodzi o umiejętności miękkie, to PR-owiec musi przede wszystkim lubić ludzi – być otwarty, komunikatywny i nastawiony na współpracę. Powinien mieć zdolności organizacyjne, dobrze zarządzać projektem i być odporny na stres, kreatywność też z pewnością mu się przyda. 😉
Co do umiejętności twardych, to ważne jest tzw. lekkie pióro – trzeba umieć pisać sprawnie i ciekawie, nie tylko o rzeczach fascynujących, ale też o tych zwyczajnych w sposób fascynujący. Bardzo dobra znajomość angielskiego również się przydaje, bo klienci ze swoimi produktami i usługami coraz częściej wychodzą na międzynarodowe rynki. Ponadto ważne są kompetencje analityczno-strategiczne oraz oczywiście wiedza w zakresie marketingu i komunikacji.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Różnorodność i możliwość rozwijania wielu kompetencji jednocześnie. Trudno jest się w tej pracy nudzić, ciągle pojawiają się jakieś nowe projekty, pomysły i wyzwania.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Największe trudności to oczywiście sytuacje kryzysowe bądź momenty dużej presji czasowej.
Największy plus to kontakt z ludźmi, możliwość realizowania ciekawych projektów i znajdowania kreatywnych rozwiązań.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Ciężko jest podać konkretną kwotę, bo zależy to od firmy, zdobytego doświadczenia i indywidualnych zdolności negocjacyjnych.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
W agencjach PR-owych oraz w firmach, które poszukują takich specjalistów. Poza szukaniem ogłoszeń na portalach z ofertami pracy warto śledzić tematyczne grupy na Facebooku i budować swoją siatkę networkingową poprzez uczestnictwo w wydarzeniach branżowych.
Co poleciłabyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Z mojego doświadczenia mogę powiedzieć, że warto jak najszybciej zacząć pracę w zawodzie, postawić na praktykę, być zdeterminowanym, proaktywnym i jak najwięcej uczyć się od innych. Patrząc na dynamiczny rozwój nowych kanałów komunikacji, nie można zostawać z tyłu – trzeba samemu się dokształcać, obserwować trendy i rozwijać analityczne myślenie.
Nie studiowałam PR-u, natomiast mogę powiedzieć, że doświadczenia z pracy w reklamie, studia psychologiczne i studia podyplomowe z marketingu internetowego bardzo pomagają mi w pracy w Public Relations. Warto postawić też na networking, poznawać ludzi na wydarzeniach i konferencjach oraz działać w kołach naukowych. Świat jest naprawdę mały i można się zdziwić, jak wiele osób poznanych na studiach czy spotkaniach branżowych zostaje później naszymi współpracownikami.
———————————————————–
Marcel Płoszczyński
PR manager w agencji interaktywnej KERRIS
Jak zostałeś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Już w liceum w Anglii wybrałem przedmioty ukierunkowane na media i produkcję filmową. Nie myślałem wtedy o pracy w PR. Bardziej ciągnęło mnie w kierunku dziennikarstwa i taki kierunek studiów obrałem po powrocie na stałe do Polski. Pierwszą styczność z PR-em miałem jako dziennikarz, pracując w magazynie Kikimora. Później koleżanka zaproponowala mnie pewnej agencji, gdzie odpowiadałem za event marketing i media relations – tak zaczęła się moja nieplanowana kariera PR-owca. Zaczynałem od młodszego specjalisty, byłem również konsultantem, a obecnie obejmuję stanowisko PR managera.
Co należy do obowiązków PR-owca?
Przede wszystkim tworzenie strategii komunikacji (wewnętrznej lub zewnętrznej) i ich realizacja, dbanie o wizerunek podmiotów, za które jest się odpowiedzialnym, budowanie relacji z mediami i tworzenie materiałów prasowych i artykułów eksperckich. Do zadań PR-owca należy organizowanie eventów promocyjnych czy prowadzenie kanałów w mediach społecznościowych oraz współpraca z influencami.
Zdarza się, że trzeba przygotować przemówienie lub przygotować kogoś do wystąpienia w mediach, co wiąże się ze zrobieniem researchu na określony temat. PR-owiec musi zawsze być na bieżąco z tym, co dzieje się w branży i śledzić to, czym żyją media. Powinien z definicji dbać o to, by zachować harmonię pomiędzy podmiotem, który reprezentuje, a jego otoczeniem. Wiąże się to z wyłapywaniem potencjalnych zagrożeń i umiejętnością spojrzenia na swojego pracodawcę oczami otaczającego go środowiska. Spostrzeżenia w ten sposób zdobyte potrafią uchronić przed niejednym kryzysem.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Przede wszystkim osoby dobrze zorganizowane o lekkim piórze, które dobrze czują się w kontaktach z innymi. Ten zestaw cech wystarczy, by rozpocząć pracę w PR pod okiem doświadczonego specjalisty. Know-how i znajomości przyjdą z czasem.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Najbardziej cenię sobie poczucie satysfakcji, które pojawia się, gdy podjęte przeze mnie działania przekładają się na wysoki wskaźnik AVE. Efekt publicity to coś, co tygrysy PR-u lubią najbardziej. Liczą się jednak te publikacje, które przedstawiają sprawę w sposób zgodny z naszymi założeniami. Model „Nieważne, co o mnie mówią, ważne, żeby poprawnie pisali nazwisko” sprawdza się co najwyżej w przypadku celebrytów.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Do plusów należą kontakt z ludźmi podczas realizacji ciekawych projektów i twórcze aspekty pracy PR-owca. Minusy to pojawiająca się od czasu do czasu monotonia i godziny spędzone przed komputerem.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Myślę, że zarobki kształtują się pomiędzy 2 500 a 12 000 zł – w zależności od doświadczenia i piastowanego stanowiska.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
W internecie nie brakuje ogłoszeń z ofertami pracy w PR. Polecam poświęcić trochę czasu na dopracowanie swojego CV tak, by było klarowne i sprofilowane pod interesujące nas stanowisko. Nie ograniczałbym się jednak do internetu. Wydrukowałbym curriculum vitae i udał się w tournée po agencjach – proaktywne podejście podoba się pracodawcom.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Dużo czytać i ćwiczyć pióro.
———————————————————–
Adam Mitura
właściciel inPlus Media
Jak zostałeś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Mój dziadek był maszynistą w PKP, można więc powiedzieć, że praca w komunikacji niejako była mi pisana i odgórnie rodzinnie narzucona. 🙂 A mówiąc poważnie: już na studiach wiedziałem, że chcę pracować w mediach. Na 3 roku zadebiutowałem najpierw na łamach jednego z najpopularniejszych dziś portali filmowych a następnie tygodnika opinii. Pamiętam, że za dwa tygodnie ciężkiej pracy (temat wymagał bardzo starannego researchu), dostarczenie tekstu na ponad 20 tysięcy znaków, otrzymałem wówczas 150 zł autorskiego honorarium. Nakazało mi to głębiej zastanowić się nad sensownością zawodowego wyboru. Na piątym roku złożyłem CV do agencji reklamowej, PR i ogólnopolskiego dziennika. Tak się złożyło, że pierwsza odpowiedź przyszła z agencji.
Co należy do obowiązków PR-owca?
Dziś niemal wszystko, co związane jest z komunikacją – począwszy od dobrego researchu, wykreowania interesującego tematu, przez tworzenie treści, kontakt z dziennikarzami, blogerami, influencerami, na strategii komunikacji i doradztwie kończąc. PR-owiec jest jak multiinstrumentalista. Nie musi być wybitny w jednej dziedzinie, ale musi być bardzo dobry w wielu obszarach.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Idealny PR-owiec to wulkan pomysłów, doskonale zorientowany w bieżącej tematyce społecznej, gospodarczej i politycznej, biegle posługujący się językiem mówionym i pisanym, zaangażowany, odpowiedzialny, potrafiący samodzielnie wykreować medialny temat i nietracący zimnej krwi podczas sytuacji kryzysowej. Znam jednak takich, którzy nie spełniali wszystkich tych kryteriów, a mimo to doskonale odnaleźli się w zawodzie. Warunek, by myśleć o pracy w PR jest niezmienny od lat. To „lekkie pióro”, umiejętności komunikacyjne i kreatywność.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Różnorodność i możliwość – ograniczonego wprawdzie, ale jednak – kreowania rzeczywistości. Tą pracą trudno się znudzić, ale tu zaznaczam, że patrzę przez pryzmat agencji, która obsługuje różnych klientów i ma rzeczywisty wpływ na to, w jaki sposób ci komunikują się z rynkiem.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Minus? To wymagająca intelektualnie praca pod presją czasu, która nie kończy się o 17-tej. Wymaga nieustannej uwagi, przetwarzania informacji, bo słuchając radia o 23 w nocy, można przecież wpaść na doskonały temat, który – choć pozornie niezwiązany z działalnością firmy, dla której pracujemy – może okazać się świetnym, medialnym punktem wyjścia, gdy spojrzymy na niego z innej perspektywy. Śledzisz Światowe Dni Młodzieży? Doskonale, ale będąc PR-owcem analizujesz warsztat całego przedsięwzięcia, patrzysz na scenariusz. Cały czas jesteś w pracy.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Bill Gates powiedział kiedyś, że świetny programista warty jest 10.000 razy więcej niż dobry programista. W PR jest podobnie. Zarobki na tym samym stanowisku mogą się dość istotnie różnić nie tylko pomiędzy agencjami, ale także i w ramach samej agencji. Wszystko zależy od talentu, predyspozycji i umiejętności, a także obsługiwanego budżetu. Generalnie: dobry PR-owiec nie powinien martwić się o spłatę raty kredytu mieszkaniowego.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
Początkującym PR-owcom sugeruję przede wszystkim pracę w agencji. To najlepsze miejsce, by sprawdzić się w boju, nauczyć dobrego warsztatu i spróbować jak smakuje chleb wypieczony w różnych piecach.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Ken Robinson, którego wykłady na TED obejrzało ponad 40 milionów osób, powiedział kiedyś tak: „jeśli nigdy nie żeglowałeś, nie próbowałeś gry na żadnym instrumencie, nie próbowałeś uczyć lub pisać opowiadania, to skąd wiesz czy masz do tego talent?”. Więc wszystkim polecam po prostu: spróbujcie. A nuż świetnie się w tym zawodzie odnajdziecie?
———————————————————–
Monika Pigan
PR Specialist, They.pl
Jak zostałaś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Wybór pracy PR-owca to wypadkowa moich zainteresowań i doświadczenia – ukończone studia dziennikarskie, praca w mediach, długoletnie doświadczenie w pracy z tekstem w wydawnictwie plus duża chęć pracy z ludźmi. Myślę, że szczeble kariery zależą od miejsca pracy – tego, czy odpowiadamy za PR w firmie czy instytucji, czy decydujemy się na pracę w agencji.
Co należy do obowiązków PR-owca?
Ja jako PR Specialist w They.pl zajmuję się kreowaniem wizerunku marki w internecie, kontaktem z mediami, tworzeniem strategii wizerunkowych oraz sprzedażowych. Zajmuję się też e-PR-em i content outreachem. Działając w ramach zespołu Contented by They.pl, współpracuję także z content designerami, by wspólnie tworzyć treści interesujące dla mediów.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Według mnie dobry PR-owiec powinien doskonale znać zasady panujące w mediach – to klucz do budowania działających strategii, ale też do prawidłowego kontaktu z dziennikarzami. Ja zdobywałam doświadczenie w różnych redakcjach, przeszłam też wspaniałą szkołę w newsroomie największego portalu internetowego w Polsce. Takie doświadczenie „drugiej strony” pokazuje nie tylko, „co się klika”, ale przede wszystkim buduje relacje na lata z dziennikarzami.
Umiejętności potrzebne w tym zawodzie to przede wszystkim komunikatywność, duża elastyczność i chęć porozumienia zarówno z mediami, jak i klientami, uzupełnione dużą dawką twardych kompetencji – zdolności do koordynacji kilku projektów na raz, odporności na stres i presję czasu (praca w newsroomie uczy tego na całe życie). Przyda się też dyplomatyczne wyczucie, wyraziste pióro i zdolności negocjacyjne.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Bardzo cieszy mnie możliwość obserwacji tego, jak projekt, który zaczyna się od kilku zapisanych pomysłów, nabiera rozpędu i wzbudza zainteresowanie. PR-owiec raczej nie powinien narzekać na nudę – nowe projekty, nowi ludzie, nowe pomysły są w tym zawodzie na porządku dziennym i to mnie bardzo cieszy.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Myślę, że trudność można przekuć w duży plus – najtrudniejszym i najciekawszym elementem pracy PR-owca jest budowa wartościowych dla obu stron relacji z mediami. Kiedy docieramy do właściwych osób z interesującymi je treściami – wygrywamy. To kwestia wyczucia, doświadczenia i kontaktów, które nabywa się z czasem.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Wysokość zarobków zależy przede wszystkim od doświadczenia, a także miejsca i charakteru pracy – tego, czy pracuje się na samodzielnym stanowisku czy w zespole, czy wybrało się pracę w agencji czy w PR-ze konkretnej firmy.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
Może to truizm, ale polecam dozę własnej inicjatywy i wysyłanie CV do agencji czy firm, w których chcielibyśmy pracować – nawet jeśli nie zakończy się to zatrudnieniem, zyskamy nowe kontakty. Poza tym warto czytać branżowe portale – tam codziennie pojawiają się dziesiątki ogłoszeń.
Co poleciłabyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Zacznij zdobywać doświadczenie jak najwcześniej, już na studiach – niekoniecznie stricte w PR-ze. Warto spróbować pracy w mediach, ćwiczyć pisanie, interesować się nowymi trendami w branży, która bardzo prężnie się rozwija. Na pewno trzeba być otwartym na nowe doświadczenia – nigdy nie wiadomo, jakie umiejętności i kontakty przydadzą się w pracy.
———————————————————–
Karolina Szapiro
Menedżer ds. Komunikacji i CSR w firmie Sanofi
Jak zostałaś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Zaczęło się zupełnie zwyczajnie. Od zawsze fascynowali mnie ludzie i ich historie. Spędzałam i dalej spędzam wiele czasu na lekturze wszystkiego, co wpadnie mi w ręce – książki, wiersze, prasa, reportaże… Dlatego gdy przyszedł czas wybrania kierunku studiów, nie zastanawiałam się długo i postawiłam na dziennikarstwo, a później specjalizację Public Relations. W moim przypadku droga kariery w PR była dosyć konwencjonalna – zaczęłam od stażu w agencji, gdzie później zostałam zatrudniona na stałe i awansowałam na kolejne stanowiska. Moje kompetencje dostrzegł headhunter, który poszukiwał osoby do zarządzania komunikacją spółki giełdowej z branży finansowej, gdzie spędziłam kilka kolejnych lat. Obecnie pracuję w Dziale Komunikacji firmy farmaceutycznej Sanofi, gdzie zajmuję się komunikacją wewnętrzną i zewnętrzną oraz działaniami z zakresu społecznej odpowiedzialności biznesu.
Co należy do obowiązków PR-owca?
Naszym obowiązkiem jest nieustanna analiza otoczenia, szukanie właściwych kierunków działań, realizacja ich zgodnie z przyjętą strategią oraz monitorowanie efektów. Mówiąc wprost, przekładamy działalność operacyjną firmy, jej cele i długofalową motywację na język zrozumiały dla interesariuszy, czyli wszystkich, od których zależy nasze powodzenie każdego dnia. Informujemy dziennikarzy o ważnych wydarzeniach, tłumaczymy pracownikom zmiany zachodzące w firmie, pomagamy klientom lepiej zrozumieć nasze produkty czy prowadzimy dialog z instytucjami, które regulują rynek.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Przede wszystkim poszukuje się osób, które potrafią połączyć dobry warsztat językowy z wiedzą i zrozumiem, jak działa przedsiębiorstwo lub instytucja, dla której pracują. Ważna jest również umiejętność podejmowania decyzji pod presją czasu, zdolność analitycznego myślenia i kreatywność. Dobry PR-owiec to taki, który lubi ludzi, umie z nimi rozmawiać, słuchać i wyciągać wnioski.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Zdecydowanie ludzie! To oni podążają ścieżką swoich wyborów, a my pomagamy im lepiej zrozumieć to, czym się zajmujemy. Lubię też dynamikę i zmienność mojej pracy – czasami nie wiem, jak skończy się dzień. Satysfakcję dają mi efekty zrealizowanych projektów oraz ciepłe słowa od koleżanek i kolegów z pracy i branży.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Nie wiem, czy to minusy i trudności, czy raczej jej specyfika. Dzisiejsza rzeczywistość jest bardzo dynamiczna – każdego dnia dzieją się ważne rzeczy, a te ze swojej natury są bardzo angażujące, co zabiera czas. Ze względu na tempo pracy, często pojawia się stres i zmęczenie. Warto mieć jakąś odskocznię, aby się nie wypalić i móc zrelaksować. U mnie jest to literatura i gotowanie.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Podobnie jak w całym sektorze wyspecjalizowanych usług – pracowici z ponadprzeciętnymi efektami są doceniani finansowo i zarabiają powyżej średniej, wynagrodzenia innych mieszczą się w określonych widełkach, które łatwo można znaleźć w internecie.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
Myślę, że na początku warto zastanowić się nad pracą po stronie agencji, która tworzy przestrzeń do możliwie szerokiego poznania zawodu, a dopiero później – po poznaniu narzędzi i zdobyciu pewnego doświadczenia, myśleć o specjalizacji – w zakresie dziedziny PR-u (np. komunikacja wewnętrzna, CSR, Public Affairs), czy branżowej (FMCG, sektory wrażliwe, itp.). Ogłoszenia o pracę w branży public relations są powszechnie dostępne na portalach branżowych, rekrutacyjnych i stronach agencji.
Co poleciłabyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Rozwijać się interdyscyplinarnie, bo nasz zawód za sprawą rewolucji informacyjnej wymknął się z utartych prawideł i wymaga bacznego przyglądania się biegowi wydarzeń. Mieć oczy i uszy szeroko otwarte, czytać, słuchać i bacznie obserwować. I nie bać się! Praca w PR jest ciekawym i satysfakcjonującym zajęciem, które ze swojej strony bardzo polecam.
———————————————————–
Michał Grzebyk
PR Manager, Content House
Jak zostałeś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Moje początki z szeroko pojętymi public relations były specyficzne. Mniej więcej w połowie studiów doszedłem do wniosku, że zgłębianie arkanów sztuki edytorskiej pod okiem wiekowych pasjonatów tej tajemnej wiedzy zdecydowanie mi nie służy. Szukałem swojej drogi i… rozpocząłem pracę w firmie consultingowej. Genialny zespół, wiele ciekawych projektów i potrzeba, by razem z zespołem zadbać o wizerunek firmy – to był strzał w dziesiątkę. Tam krok po kroku, często na własną rękę, uczyłem się podstaw fachu. Jako humanista, a czasami wręcz idealista, bardzo mocno interesowałem się również CSR-em, więc wybór PR-u jako ścieżki rozwoju był niemal naturalny.
Potem przyszedł czas na walkę na wielu frontach, czyli kolejne lata „szkoły życia”, zarówno po stronie agencji, jak i klienta. Lata pełne interesujących doświadczeń, sukcesów, ale i porażek, z których trzeba było wyjść obronną ręką.
Co należy do obowiązków PR-owca?
Jeśli powiem słynne „zależy…”, to nie skłamię. Jeśli dodam do tego jeszcze „budowanie relacji”, to będziemy nieco bliżej prawdy. A tak zupełnie poważnie – specjalista do spraw PR musi dbać o ludzi, z jakimi ma okazję, a często i nieskrywaną przyjemność, pracować. Wszystko inne, co dzieje się wokół budowania wiarygodnych relacji z otoczeniem, by wesprzeć się słowami profesor Wojcik, to „warsztat”, o którym można poczytać w książkach lub posłuchać na wykładach. Oczywiście z zastrzeżeniem, że i tak najwięcej przyniesie sama praktyka, weryfikująca nawet te najmądrzejsze definicje i wypracowane schematy działania.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Nie wiem, kogo „poszukuje się”, bo to zawsze „zależy”. 😉 Przede wszystkim od miejsca pracy i zespołu, do którego ma ów specjalista dołączyć. Wiem jednak, jakich PR-owoców znam i cenię. To przede wszystkim osoby bardzo otwarte na kontakt z innymi. Niekoniecznie muszą być ekstrawertykami z szybkostrzelnością tysiąca słów na minutę. Ważne, że potrafią rozmawiać, a przede wszystkim słuchać. To właśnie ta druga umiejętność pozwala, z celnością godną Wasilija Zajcewa (kto oglądał film „Wróg u bram”, wie, o kogo chodzi), trafiać wprost w serca wszystkich interesariuszy, z jakimi spotykają się wokół firm. Od prezesa wraz z działem marketingu, poprzez grafików i SEO-wców w agencji, a skończywszy na dziennikarzach oraz grupie docelowej działań. Wiele celów, a magazynek ograniczony, więc chirurgiczna precyzja jest jak najbardziej wskazana. Jeśli więc spotkasz specjalistę ds. PR z wielkimi, odstającymi uszami, to nie śmiej się z niego, tylko z nim porozmawiaj. On Cię wysłucha, a potem, co jest wielce prawdopodobne, powie coś mądrego o Tobie lub Twojej marce.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Kontakt z ludźmi, dzięki temu przed osobami zajmującymi się PR-em niemal codziennie pojawiają się nowe sytuacje do rozwiązania. Nie sposób się nudzić w tej branży.
Lubię góry, więc będzie metafora dotycząca jeszcze jednej ciekawej rzeczy w tej pracy – public relations to poszukiwanie kolejnych, jeszcze nieprzetartych szlaków, jakimi mogą wędrować marki i ludzie. A kto z nas nie lubi wycieczek poza ścieżką wydeptaną przez tysiące stóp?
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Ze względu na to, że w agencyjnym życiu cały czas coś się dzieje, czasami bardzo trudno jest złapać kilka chwil potrzebnych na wyciszenie się i zebranie biegających po głowie myśli. Nie tylko pieniądze lubią ciszę. PR-owcy też jej potrzebują, by poukładać rozliczne wątki i budować z nich spójne strategie działania.
Niewątpliwym plusem jest to, że poprzez udane działania można sprawiać ludziom radość. Niekoniecznie mówię tu o udanej akcji charytatywnej czy efektywnej kampanii dla kluczowego klienta, choć takie momenty zespołowego sukcesu są bezcenne. Wystarczy uśmiech specjalisty (i duma jego najbliższych), którego ekspercki artykuł ukazuje się w poczytnym medium branżowym. Takie chwile potrafią wynagrodzić godziny prac nad materiałem oraz wszystkie przygody, które czekają na drodze do publikacji.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Jest wiele zmiennych, które wpływają na zarobki na stanowiskach związanych z PR-em. Doświadczenie, niekoniecznie liczone stażem pracy, umiejętności oraz miejsce (agencja, praca po stronie klienta, miasto, w jakim żyjesz) – te składowe warunkują ostateczny rachunek. Z własnego doświadczenia wiem, że na pewno nie jest tak źle jak mogłoby wydawać się wszystkim inżynierom i tym o uzdolnieniach „technicznych”.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
Odpowiedź na to pytanie nie będzie zbyt przewrotna – na praktykach i stażach. Wiele złych słów można przeczytać i usłyszeć o tych formach zdobywania doświadczenia zawodowego. Jednak moim zdaniem, nie ma lepszego sposobu na rozpoczęcie kariery w tej niełatwej branży niż trafienie pod skrzydła doświadczonego specjalisty, który zechce podzielić się swoją wiedzą. W firmie myślącej o rozwoju, po odpowiednio wykorzystanym czasie na stażu można liczyć na angaż.
Jeśli nie uda się za pierwszym razem, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby szukać dalej i tym samym poznawać kolejnych ludzi z branży. Kontakty to przecież jeden z największych skarbów każdego PR-owca.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Czytać. Dosłownie wszystko, co wpadnie w ręce. Od serwisów branżowych po literaturę piękną i wiersze. Gwarantuję, że w każdym z tych miejsc można odnaleźć coś, co stanie się inspiracją do działań dla klientów.
Pisać. To sztuka, której można uczyć się całe życie i… nigdy nie być w niej doskonałym. No, ale do czegoś trzeba dążyć.
Obserwować. Przede wszystkim ludzi i relacje między nimi, bo to od nich w marketingu wszystko się zaczyna i na nich również ma swój koniec. Ta niesłychanie interesująca ścieżka pełna jest delikatnych łuków oraz wiraży rodem z WRC, więc podróż nigdy się nie nudzi.
———————————————————–
Karolina Bałaban
freelancer, Dune Public Relations/INB Digital (odpowiada za PR m.in. sieci Komfort, klubów fitness CityFit, międzynarodowego serwisu pracy Monster Polska)
Jak zostałaś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Drogi są różne. Ja wymyśliłam sobie PR w trakcie studiów (które wtedy dotyczyły finansów ;)) i dlatego zgłosiłam się na staż do agencji PR. I mnie wciągnęło. Potem były 2 inne agencje, w których przeszłam całą ścieżkę kariery i prawdziwą szkołę życia, a następnie fajna firma wnętrzarska, w której odpowiadałam za całość działań PR. Obecnie mam własną firmę. Pracuję dla kilku marek z różnych branż, sama zarządzam tymi działaniami i swoim własnym czasem.
Co należy do obowiązków PR-owca?
W dużym uproszczeniu jest to prowadzenie biura prasowego klienta. Czyli dbanie o to, aby firma była widoczna w mediach – tych, na których nam najbardziej zależy i oczywiście w pozytywnym kontekście. Czyli tworzenie i rozsyłanie informacji prasowych, odpowiadanie na pytania dziennikarzy, pisanie artykułów eksperckich, lokowanie produktów, organizowanie spotkań z mediami, ale też współpraca z blogerami czy zakup artykułów sponsorowanych. I codzienne monitorowanie wyników – czyli tego, jak o kliencie piszą i mówią.
To również stałe trzymanie ręki na pulsie i reagowanie na to, co się dzieje u klienta i na zewnątrz: wymyślanie i realizowanie akcji wizerunkowych, zapobieganie i zarządzanie mniejszymi i większymi kryzysami (czyli sytuacjami, w których reputacja marki jest zagrożona), śledzenie działań konkurencji, trendów rynkowych itd. To w końcu także współpraca z ambasadorami marki – czyli ta słynna praca z gwiazdami, dla której wiele osób zaczyna w branży. 😉
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Po pierwsze trzeba lubić ludzi, bo w tej pracy nie da się ich uniknąć. 😉 Poza tym przydaje się umiejętność szybkiego reagowania i robienia kilku rzeczy jednocześnie, kojarzenie faktów, odporność na stres, elastyczność, kreatywność i nieszablonowe myślenie. Trzeba być również dobrym negocjatorem i umieć znajdować kompromis między tym, czego oczekuje klient, a tym, co interesuje redakcję. I koniecznie dobre pióro, bo bez tego byłoby ciężko.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Brak monotonii. Pracuję dla kilku firm, dlatego moją codziennością są różne projekty, ludzie, branże. Jednego dnia zapraszam dziennikarzy na otwarcie nowego klubu fitness, następnego piszę artykuł o budowie deski warstwowej i nagrywam wypowiedź ekspercką na temat trendów w rekrutacji. Trudno się nudzić. 🙂
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Trzeba sobie uświadomić, że to nie jest praca „od-do”. Bo oczywiście możesz sobie zaplanować, że ponieważ wczoraj pracowałeś dłużej, to dzisiaj zrobisz sobie wolne popołudnie. Tylko, że zwykle akurat wtedy cały świat postanawia coś od ciebie chcieć na cito – dziennikarze zamykają numery i proszą o materiały na już, klient sobie o czymś przypomina w ostatniej chwili itd. Na szczęście technologia bardzo ułatwia życie i tak naprawdę możemy pracować z każdego miejsca z dostępem do internetu.
I właśnie tę wolność sobie bardzo cenię. Najchętniej pracuję w mojej ulubionej kawiarni, zwykle zaczynam bardzo wcześnie rano, zanim rozdzwonią się telefony. I dzięki temu często udaje mi się skończyć pracę nawet o 16.00. 🙂
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Jestem freelancerem, w moim przypadku jest to prosta matematyka: więcej klientów, więcej pracy, ale i większe wpływy na koniec miesiąca. Nie narzekam. 🙂
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
Od lat działam głównie z polecenia lub sama zgłaszam się do firm z propozycją współpracy. Mam również sprawdzonych partnerów (inni freelancerzy i agencje o różnych kompetencjach), z którymi budujemy zespoły projektowe i wspólnie startujemy w przetargach.
Co poleciłabyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
To jest świetna praca, ale mocno angażująca.
———————————————————–
Jonasz Wiercioch
PR Manager, Brave Brain
Jak zostałeś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
Totalnie z przypadku. Zawsze chciałem pracować przy eventach, ale od strony organizacyjnej, a nie komunikacyjnej – być może dlatego, że moja pierwsza poważna praca była związana właśnie z organizacją wydarzeń i sprawiało mi to dużą satysfakcję. Z czasem siłą rzeczy wylądowałem w agencji PR, która po części zajmowała się także eventami, a że od jednego do drugiego był mały krok, to w pewnym, niespostrzeżonym momencie zacząłem się również zajmować PR-em.
Jeśli chodzi o PR-owców to wyróżnia się kilka podstawowych stanowisk: PR Assistance, PR Executive, PR Specialist, Senior PR Specialist, aż po PR Manager. Dobrze jednak wiemy, że to nie tytuł przesądza o tym, kto faktycznie jest dobry w swoim fachu i nie jest powiedziane, że trzeba przejść po kolei każdy z nich, by objąć kluczowe stanowisko.
Co należy do obowiązków PR-owca?
Najłatwiej powiedzieć, że PR-owiec powinien zajmować się wszelką komunikacją, która doprowadzi do zwiększenia rozpoznawalności marki wśród grupy docelowej. Zatem to do PR-owca będzie należeć wymyślenie konkretnych działań, które pozwolą zaistnieć marce w świadomości konsumenta, a następnie odpowiednio je skomunikować. Odpowiedzialny zatem jest za relacja pomiędzy marką i konkretnym produktem a odbiorcą.
Po drugiej stronie stoi odpowiedzialność za prowadzenie komunikacji z mediami. To zadaniem PR-owca jest jak największe rozdystrybuowanie informacji o konkretnym wydarzeniu, akcji, działaniach, które mogą zainteresować konkretnych dziennikarzy, a przez to dotrzeć do jak najszerszej grupy odbiorców.
Często się zdarza, że PR-owiec jest osobą, która prowadzi także samodzielnie całe projekty, ustala harmonogram działań, koordynuje pracę partnerów, kontaktuje się z klientem, poszukuje sponsorów, a nawet organizuje całe wydarzenia.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
PR-owiec to osoba, która musi wykazać się wszechstronnością. Można powiedzieć, że powinien być prawdziwym humanistą, a do tego posiadać wiedzę z różnych sektorów rynku i umieć ją przekonywująco oraz oryginalnie zakomunikować. Powinien zatem z łatwością posługiwać się językiem, czyli jak to mówił nasz Wieszcz „Chodzi mi o to, aby język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa” – oczywiście czasami lepiej jednak ugryźć się w język. Tu dochodzimy do kolejnej bardzo wartościowej umiejętności – opanowanie i takt.
Prawdziwie dziarski PR-owiec musi skutecznie pracować pod presją czasu i w sytuacjach stresowych, gdzie podejmowane decyzje wymagają szybkiej, ale też koncepcyjnej analizy sytuacji – ta umiejętność bardzo często przydaje się w tej branży.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Lubię tę pracę, ponieważ wymaga wielu umiejętności z całkiem różnych dziedzin, przez co trudno o nudę. Ponadto PR jest narzędziem, które musi mocno ewoluować, by móc dalej być atrakcyjną formą w świecie marketingu. To gdzie finalnie zmierza jest niezwykle ciekawe. Adaptacja do nowych mediów wymusza na nas (PR-owcach), by nieustannie poszukiwać nowych, coraz bardziej kreatywnych rozwiązań. Ta pogoń w poszukiwaniu ciekawszych, bardziej angażujących, a tym samym skuteczniejszych form komunikacji, jest mocnym motorem napędowym, zapewniającym ciągły rozwój – a to uważam za największy atut tej pracy.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
Minusem jest duży stres związany z wdrożeniem strategii komunikacji, której sukces często zależny jest od wielu czynników zewnętrznych. Ponadto obecnie coraz trudniej współpracuje się z mediami, które niechętnie publikują teksty PR-owe. Praca ta jest ciągłym procesem, działania PR-owe zawsze powinny być prowadzone długofalowo, w związku z tym na ich finalne efekty często czeka się bardzo długo. PR-owiec musi być przygotowany na wyrzeczenia. Organizacja eventów czy też obsługa medialna różnych wydarzeń, wiąże się z częstymi delegacjami i pracą po kilkanaście godzin dziennie.
Z drugiej strony, gdy pewien projekt/strategię doprowadza się do końca, satysfakcja i radość z sukcesu jest nie do opisania. Nagle wszelkie poświęcenia tracą znaczenie i liczy się to ostatnie, pozytywne uczucie dumy, że zrobiło się coś naprawdę fajnego. Życzę wszystkim takich odczuć w ich pracach.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
W branży PR przede wszystkim liczy się doświadczenie, tutaj wszystko od niego zależy. Jeśli mamy mały staż, ale pracowaliśmy przy naprawdę wymagających i ciekawych projektach, zakończonych sukcesem, śmiało można walczyć o bardzo dobre wynagrodzenie. Ponadto, tak jak w każdym innym zawodzie, przede wszystkim liczy się świadomość swoich umiejętności, która też przekłada się na zarobki.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
Na początek proponowałbym pracę w agencjach PR-owych, reklamowych, marketingowych, głównie z uwagi na duży wachlarz klientów. W takich miejscach można nabyć bardzo fajnego i wartościowego doświadczenia i sprawdzić co tak naprawdę nas kręci. Praca w wewnętrznym dziale PR dużej firmy może bardzo szybko znudzić i zniechęcić do tego zawodu.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Żeby mieli twardą skórę i tanio jej nie sprzedawali. Jest to podstawa w tej branży. Praca w PR często jest bardzo niewdzięczna, PR-owcy zwykle działają jako tzw. „shadow team”, który wykonuje najtrudniejszą robotę. Przez to, że praca ta zakłada bardzo bliską współpracę z ludźmi, trzeba się uzbroić w cierpliwość, czasami reakcje i sposób myślenia ludzi naprawdę może zaskoczyć. 🙂 Ponadto dużo czytaj, analizuj, wgryzaj się w tematy związane z branżą, to też wiele wyjaśni i poszerzy horyzonty.
———————————————————–
Jacek Dembicki
Senior public relations specialist, SAROTA PR
Jak zostałeś PR-owcem? Jak wyglądają szczeble kariery na tym stanowisku?
PR-owcem zostałem zgłaszając się w 2011 roku na staż do agencji SAROTA PR, w której zresztą pracuję do dziś. Byłem wówczas studentem socjologii na AGH w Krakowie. Biorąc pod uwagę fakt, że SAROTA PR to agencja o specjalizacji technologicznej, wydawało mi się to idealne miejsce pracy.
Jeżeli chodzi o szczeble kariery to nomenklatura stanowisk może się różnić w zależności od konkretnego miejsca pracy. Ja przeszedłem drogę od asystenta do starszego specjalisty public relations.
Co należy do obowiązków PR-owca?
Do klasycznych obowiązków PR-owca należy nawiązywanie i utrzymywanie relacji z dziennikarzami oraz tworzenie materiałów dla prasy zgodnych z linią komunikacyjną firmy, dla której prowadzi się usługi.
Świadomie użyłem słowa „klasycznych”, ponieważ rola PR-owca zmienia się wraz z technologiami, które pozwalają prowadzić komunikację i budować wizerunek. Dobry PR-owiec powinien np. być dziś biegły w prowadzeniu działań w mediach społecznościowych. Jest to jeden z tych zawodów, który wymaga tego, by „być na bieżąco”.
Kogo poszukuje się na to stanowisko? Jakie umiejętności miękkie i twarde są potrzebne?
Poszukuje się przede wszystkim osób z dobrym i piórem i łatwością w nawiązywaniu kontaktów. Należy też mieć dobre wyczucie w selekcjonowaniu i obrabianiu informacji oraz umiejętność ich skutecznego przekazywania. Praca w PR wymaga również wszechstronności i umiejętności radzenia sobie z zadaniami z krótkimi terminami wykonania.
Co do twardych umiejętności to na pewno konieczna jest sprawna obsługa różnego rodzaju narzędzi, które służą komunikacji. Technologie są bardzo pomocne w pracy PR-owca i wiedza na temat funkcjonowania np. serwisów internetowych potrafi być użyteczna.
Co jest najciekawsze dla Ciebie w pracy PR-owca?
Najciekawsza jest wszechstronność zadań i możliwość uzyskania wiedzy na bardzo różne tematy. Pracując w agencji o specjalizacji technologicznej mamy styczność z najnowszymi trendami technologicznymi i pracować z ludźmi, którzy je tworzą. Myślę, że wiele osób by się zdziwiło, jak wielu rzeczy można się nauczyć i spróbować, pracując w public relations.
Satysfakcjonująca jest też z pewnością możliwość kształtowania opinii publicznej czy to za pośrednictwem pracy z mediami, czy prowadząc komunikację przy pomocy własnych kanałów. Z tego często przychodzą bardzo namacalne korzyści i dla klienta, i dla odbiorców.
Jakie są największe trudności/minusy a jakie plusy tej pracy?
O plusach trochę już napisałem powyżej. Dodam może jeszcze, że cenię sobie w SAROTA PR możliwość pracy w międzynarodowym środowisku prowadząc działania dla zagranicznych firm. Pozwala to na szerokie spojrzenie na wiele aspektów biznesowych, komunikacyjnych i nie tylko.
To, co może być trudnością dla niektórych, to nierzadko konieczność pracy pod presją czasu oraz sprawnego zarządzania wieloma otwartymi tematami jednocześnie. Na mnie jednak taka adrenalina działa raczej pobudzająco, a efekty osiągane w trudnych okolicznościach są dodatkowo satysfakcjonujące.
Jak kształtują się zarobki na tym stanowisku?
Trudno mi się wypowiadać o całej branży, bo od początku swojej kariery pracuję w jednej agencji i mogę powiedzieć, że tutaj zarobki są satysfakcjonujące i adekwatne do wykonywanej pracy. Polecam przejrzenie np. raportów Proto.pl o zarobkach w branży PR.
Gdzie szukać pracy jako PR-owiec?
Na portalach branżowych, w serwisach z ogłoszeniami o pracę lub bezpośrednio na stronach agencji PR lub firm prowadzących własne komórki PR. Na oferty pracy można też natrafić śledząc media społecznościowe.
Co poleciłbyś osobom, które zamierzają w przyszłości zostać PR-owcami?
Dużo czytajcie, śledźcie media oraz szlifujcie swój warsztat pisarski. Miejcie oczy i uszy otwarte na to, o czym się mówi. Nie bójcie się używać nowych form komunikowania – sprawdzajcie je i testujcie. Starajcie świadomie się komunikować i podpatrujcie jak robią to inni.
Drugą część artykułu przeczytasz tu>
Trzecią część artykułu przeczytasz tu>
Czwartą część artykułu przeczytasz tu>