Jak reklama wpływa na inicjację alkoholową dzieci i młodzieży w Polsce [RAPORT ICŚ]

Jak reklama wpływa na inicjację alkoholową dzieci i młodzieży w Polsce [RAPORT ICŚ]
Instytut Człowieka Świadomego przygotował raport „Inicjacja alkoholowa dzieci i młodzieży w Polsce. Diagnoza problemu, przyczyny i konsekwencje". Poruszono w nim m.in. wpływ dozwolonych w Polsce reklam piwa na spożycie alkoholu przez nieletnich.
O autorze
3 min czytania 2024-10-04

Publikacja dotyczy jednego z najważniejszych problemów zdrowotnych Polaków, jakim jest nadmierne i szkodliwe picie alkoholu. Znajduje się ono na trzecim miejscu w Europie wśród czynników, które mają wpływ na ryzyko zdrowotne. Nadmierne spożycie alkoholu przyczynia się do 12 proc. (u mężczyzn) i 2 proc. (u kobiet) przedwczesnych zgonów oraz niesprawności.

Instytut Człowieka Świadomego w raporcie skupia się na przyczynie problemów zdrowotnych, wynikających ze szkodliwej i nadmiernej konsumpcji alkoholu, czyli inicjacji alkoholowej dzieci i młodzieży w Polsce.

Publikacja powstała we współpracy z ekspertami, którzy omówili wpływ alkoholu na rozwój młodego człowieka, a także przeanalizowali czynniki ryzyka picia napojów alkoholowych przez osoby niepełnoletnie.

Najważniejsze wnioski z raportu

  • Istnieją trzy główne czynniki, które mają wpływ na wczesną inicjację alkoholową: rodzina, grupa rówieśnicza i reklama piwa (w przypadku Polski jest to jedyna prawnie dozwolona reklama). Te czynniki normalizują obecność napojów alkoholowych, a szczególnie piwa w życiu młodych ludzi od najmłodszych lat.
  • Nie ma znaczenia, pod jaką postacią nieletni piją alkohol. Każdy napój niskoprocentowy jest szkodliwy dla ich zdrowia psychicznego i fizycznego.
  • Najczęściej pierwsza styczność nieletnich z alkoholem ma miejsce w ich domu, za wiedzą i zgodą rodziców, w wieku 10-12 lat. Problem ten dotyczy 85% badanych młodych. Natomiast drugi etap to próby, które mają miejsce poza domem, w gronie rówieśników. W tym przypadku mediana wieku to 16 lat.
  • Polska młodzież lokuje się w grupie krajów europejskich o średniej wartości wskaźników (ESPAD), czyli takich, które mówią o wieku pierwszej inicjacji oraz innych wskaźników spożycia alkoholu, np. częstotliwość picia, wielkość spożycia, częstotliwość picia nadmiernego lub upijania się.

LinkedIn logo
Na LinkedInie obserwuje nas ponad 100 tys. osób. Jesteś tam z nami?
Obserwuj

  • Pierwszy alkohol, po który sięgają niepełnoletni to piwo (alkoholowe lub bezalkoholowe). Aż 78% badanych miało okazję spróbować go za zgodą rodziców. Jest to więcej niż̇ w przypadku wszystkich innych rodzajów alkoholu razem wziętych (68%).

Słuchaj podcastu NowyMarketing

NowyMarketing logo
Mamy newsletter, który rozwija marketing w Polsce. A Ty czytasz?
Rozwijaj się
  • Piwo dominuje we wzorze picia polskiej młodzieży, co jest popularne także w większości krajów uczestniczących w badaniu ESPAD.

  • 64% badanych nieletnich uważa, że mają oni łatwy dostęp do alkoholu – najłatwiejszy do piwa, kupowanego przez 66% niepełnoletnich z uwagi na niską cenę (59%) i dobrą dostępność w sklepach (52%).

  • 77% respondentów doszło do wniosku, że kiedy byli nieletni, spotkali się po raz pierwszy z reklamami piwa. Główny sposób oddziaływania reklam na niepełnoletnich to nie sam produkt, ale kreowane w reklamie pozytywne emocje, styl życia i atrakcyjny świat, których spoiwem staje się piwo.

  • Uczestnicy badania nie potrafili stwierdzić, jaka zawartość alkoholu jest w kieliszku wina (150 ml), kieliszku wódki (50 ml) i kuflu piwa (500 ml).
  • Badani ocenili, że reklamy piwa mają na nich wpływ. 28% uważa, że przyczyniają się do zwiększenia spożycia alkoholu. 22% uważa, że zachęcają młodzież do picia piwa. 26% jest zdania, że nie powinny być dostępne dla niepełnoletnich.

  • Spożywanie piwa, również przez nieletnich, ma większe społeczne przyzwolenie niż spożywanie innych napojów alkoholowych, nawet w przestrzeni publicznej. 62% dorosłych Polaków ocenia, że picie piwa w miejscach publicznych jest bardziej społecznie akceptowane niż mocniejszych alkoholi.

W opracowaniu wykorzystano dane epidemiologiczne z międzynarodowych badań HBSC (Health Beaviours in School-aged Children), European School Survey Project on Alcohol and Drugs (ESPAD) oraz tych, zrealizowanych na zlecenie Instytutu ilościowych i jakościowych badań postaw i opinii dotyczących różnych napojów z procentami i inicjacji alkoholowej, przeprowadzonych na grupie młodych dorosłych w wieku 18-22 lata.

Pełny raport dostępny na stronie.

źródło: ICŚ, opracowanie: Agata Drynko

PS Ponad 100 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa nielegalnej reklamy i promocji napojów alkoholowych [WYWIAD]

Kto i w jaki sposób może walczyć z reklamami alkoholu w telewizji oraz digitalu? Czy przepisy dotyczące reklamowania alkoholu online powinny zostać zaostrzone? Między innymi na te pytania odpowiada dr n. społ. Marta Zin-Sędek, główna specjalistka w Dziale Badań, Monitorowania i Współpracy Międzynarodowej z KCPU. Sprawdź wywiad.

PS2 Alkohol to problem, który dotyczy także dzieci. Wnioski z debaty u Rzecznika Praw Dziecka

Komisja Ekspertów ds. Zdrowia przy Rzeczniku Praw Obywatelskich zorganizowała debatę o konsekwencjach zdrowotnych, społecznych oraz rodzinnych problemu alkoholowego w kontekście polityki państwa.

PS3 Presja podziałała: producent „alkoholowych saszetek” Voodoo Monkey wycofuje produkt z rynku

Pod wpływem fali krytyki i presji, spółka OLV, która niedawno wypuściła na rynek tzw. alkoholowe saszetki, wydała oświadczenie, w którym „przeprasza za zaistniałą sytuację” i wycofuje całą partię produktu Voodoo Monkey.