Przeczytaj wprowadzenie do cyklu o nowej męskości na NM Insights >>>
Aby lepiej zrozumieć ten aspekt, jak i wiele innych zachowań i tożsamości polskich mężczyzn powstał kompleksowy raport „Looking at the Man – Mężczyźni o mężczyznach”.
Zobacz również
Pieniądze są ważne
Mężczyźni postrzegają sferę zarabiania pieniędzy głównie jako swój obowiązek. Samodzielność i niezależność finansowa są dla nich ważne – dają poczucie siły i sprawstwa. Dla mężczyzny ważniejsze jest to, ile zarabia, a nie to, czy ma tytuł prezesa albo dyrektora. Na to nakłada się sytuacja, kiedy mężczyzna zarabia nie tylko na siebie, ale także na rodzinę i dzieci. Umiejętność zarabiania dużych pieniędzy to dla 62 proc. badanych cecha idealnego mężczyzny. Rzeczywistość jest jednak prozaiczna i zaradność finansową widzi u siebie zaledwie 39 proc. z nich.
P02. Proszę ocenić na podanej skali, na ile poniższe cechy są istotne dla ideału mężczyzny. T2B (5 –
zdecydowanie istotne, 4 – raczej istotne). Baza: mężczyźni N=1029
P03. Proszę ocenić na podanej skali, na ile posiada pan następujące cechy. T2B (5 – zdecydowanie
posiadam, 4 – raczej posiadam). Baza: mężczyźni N=1029
Nie jest tak kolorowo
Takie postrzeganie siebie przenosi się na ogólną ocenę własnej sytuacji finansowej. Polscy mężczyźni oceniają ją niezbyt dobrze – na skali od 1 do 10 na 5,8. Przy czym ważne jest też, że aż 1/4 z nich uważa swoją sytuację finansową za złą lub bardzo złą.
#PolecajkiNM cz. 32: czego szukaliśmy w Google’u, Kryzysometr 2024/25, rynek dóbr luksusowych w Polsce
M10: Jak oceniasz sytuację finansową swojego gospodarstwa domowego? Grupa celowa: wszyscy mężczyźni (N=1006)*
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Zaledwie 1/3 polskich mężczyzn podczas samooceny sytuacji materialnej deklaruje, że wystarcza im na wszystkie wydatki. Aż 62 proc. badanych często marzy o tym, żeby mieć więcej pieniędzy.
Polscy mężczyźni nie wiedzą, jak gospodarować swoimi pieniędzmi
Niski poziom edukacji finansowej w szkołach, brak lekcji z przedsiębiorczości czy nauki zarządzania budżetem domowym ostatecznie przekłada się na postawę, w której tylko 42 proc. mężczyzn zdeklaruje, że bardzo dobrze gospodaruje swoimi pieniędzmi. W pozostałych przypadkach umiejętność gospodarowania ogranicza się do kilku intuicyjnych kroków, takich jak odkładanie na czarną godzinę, oszczędności (raczej „w skarpecie”, bo tylko co trzeci korzysta z produktów oszczędnościowych), a podczas zakupów szukanie produktów tańszych, przecenionych (52 proc.).
Mężczyzna odpowiedzialny i główny żywiciel
Bardzo ważnym punktem odniesienia prawie wszystkich polskich mężczyzn jest rodzina. Według wyników badania aż 96 proc. badanych deklaruje, że obowiązkiem idealnego mężczyzny jest odpowiedzialność za rodzinę i utrzymanie jej, przy czym blisko 1/4 z nich ma poczucie, że nie jest w stanie sprostać tym wymogom. W wielu polskich domach budżet jest wspólny, pracują zarówno mężczyzna, jak i kobieta i obydwoje do niego dokładają. Jednak utrzymanie rodziny wciąż pozostaje główną odpowiedzialnością mężczyzn. Mimo iż wiele się mówi o równouprawnieniu, mężczyźni odczuwają, że to oni powinni stanąć na wysokości zadania i utrzymać rodzinę. Niesie to ze sobą bardzo silny lęk i poczucie zagrożenia. W sytuacji utraty pracy i trudności ze znalezieniem nowej mężczyźni zaczynają się uważać za słabych i niezaradnych życiowo.
Budżet domowy to męska sprawa
Niezależność finansowa jest dla polskich mężczyzn bardzo ważna, świadczy o męskości. Większość mężczyzn nie wyobraża sobie, że mieliby być utrzymywani przez partnerkę. Nie akceptują sytuacji, kiedy to kobieta w gospodarstwie domowym zarabia więcej. Na poziomie deklaracji większości mężczyzn taka sytuacji nie przeszkadza, o ile nie trwa długo, jednak w konfrontacji z innymi mężczyznami (otwarta krytyka postawy i poczucie utraty męskości) i w dłuższym czasie taki stan nie jest akceptowany i może być przyczyną poważnego kryzysu w związku lub nawet rozpadu małżeństwa.
Ojcostwo – nowa odpowiedzialność
Badani uważają, że obowiązkiem idealnego mężczyzny jest bycie odpowiedzialnym za rodzinę nie tylko finansowo, ale i emocjonalnie. Pragną spędzać więcej czasu z dziećmi. Dzisiejszy mężczyzna chce być ojcem, który na bieżąco i na co dzień uczestniczy w życiu dzieci, ma dla nich czas, bawi się z nimi, zabiera je na wycieczki, do kina, chodzi na rower, rolki czy wspólnie z nimi biega. 88 proc. badanych uważa, że idealny mężczyzna opiekuje się dziećmi.
Jak to pogodzić
Aktywne ojcostwo jest obecnie jedną z najważniejszych potrzeb w życiu polskich mężczyzn, jest to też postawa oczekiwana i akceptowana przez matki. Ma jednak bardzo mocne ograniczenia, co wywołuje frustrację. Trudno jest pogodzić odpowiedzialność za dom i zaangażowanie w dzieci przy jednoczesnym realizowaniu zadania polegającego na zarabianiu na rodzinę, utrzymaniu jej i zapewnieniu odpowiedniego poziomu życia. Można zaobserwować napięcie, z którym do tej pory mierzyły się (i mierzą nadal) kobiety aktywne zawodowo – odpowiedzialność za dom i praca. Te dwa aspekty trudno ze sobą pogodzić, co często prowadzi do rezygnacji z jednego obszaru na rzecz drugiego.
Urlop tacierzyński
To właśnie budżet rodzinny i postawa mężczyzn może przesądzić o tym, kto zostanie w domu: mniej zarabiająca mama czy więcej zarabiający tata. Luka płacowa, na którą narzekają kobiety, ma swoją drugą stronę – upośledza mężczyzn w dostępie do urlopu tacierzyńskiego. Mężczyźni zarabiają więcej na godzinę, wykonują lepiej płatne zawody, realizują więcej godzin odpłatnej pracy i są mniej narażeni na bezrobocie niż kobiety. Wszystkie te czynniki razem wzięte powodują, że różnica w ogólnych zarobkach kobiet i mężczyzn w Polsce determinuje decyzję o konieczności rezygnacji przez mężczyzn z urlopu tacierzyńskiego.
Rozproszona męskość
Choć dla polskich mężczyzn zaradność finansowa, odpowiedzialność za dom i nowe ojcostwo są niezwykle istotne tożsamościowo, to zrealizowanie tych zadań jednocześnie napotyka na wiele przeszkód i wymaga bardzo dużego wysiłku, ponieważ na jednej szali trzeba położyć obowiązki, odpowiedzialność i potrzebę samorealizacji. Dlatego między innymi obecnie walka o męską tożsamość jest tak trudna w realizacji, wręcz rozproszona2 i wielu aspektach wymaga wsparcia i szukania nowych rozwiązań i definicji męskości.
Wyniki w artykule pochodzą z badania „Looking at the Men – Mężczyźni o mężczyznach” zrealizowanego w 2023 roku na reprezentatywnej próbie mężczyzn w wieku 16-65 lat, mieszkańcach dużych, średnich, małych miejscowości i wsi.
Raport „Looking at the Man – Mężczyźni o mężczyznach” składa się modułu głównego opisującego sytuacje i tożsamości polskich mężczyzn, a także z modułów dodatkowych szczegółowo opisujących ich zachowania i model postępowania w obszarach: finansowych, na zakupach, w internecie, męskie zdrowie fizyczne i psychiczne, a także komunikację i świat męskich potrzeb.
1 Home – Towards Gender Harmony (ug.edu.pl)
2 Termin „Rozproszona męskość” został użyty przez jednego z ekspertów badania Pana Michał Boniego i w interpretacji autorów raportu jest zdecydowanie silniejszym i sprawczym określeniem niż powszechnie używane określenie „Kryzys męskośći”.
Zdjęcie główne: Freepik
PS: Upoluj wejściówkę na Konferencję Młodzi Dorośli 2024 [KONKURS]
Czy mamy do czynienia z kryzysem dobrostanu pokolenia Młodych Dorosłych? Na te i wiele innych pytań odpowiedzą eksperci podczas Konferencji Młodzi Dorośli 2024, która odbędzie się już 20 maja w Warszawie.
