21 lipca do Rady Reklamy została zgłoszona skarga, którą skierowała RPD Monika Horna-Cieślak.
– Składam skargę na reklamę sieci handlowej Media Expert poświęconą akcji promocyjnej „Płacimy za oceny” wyemitowaną przez środki masowego przekazu w dniach 26 i 27 czerwca 2025 r. oraz wnoszę o zajęcie stanowiska przez Radę w tej sprawie i stwierdzenie, iż akcja promocyjna naruszyła m.in. przepisy prawa odnoszące się do zakazu dyskryminacji, w szczególności w kontekście praw dziecka i społecznego oddziaływania marketingu – napisała Monika Horna-Cieślak.
Akcja reklamowa sieci handlowej
Firma Media Expert ponownie, jak i w ubiegłych latach, uruchomiła akcję „Płacimy za oceny”, w której proponuje zniżkę uzależnioną od uzyskanych na świadectwie ocen. Przykładowo: 6 zł za każdą szóstkę na świadectwie, 5 zł za piątkę, 6 zł za ocenę wzorową z zachowania, 5 zł za ocenę bardzo dobrą z zachowania itp. W przypadku świadectw opisowych (klasy I–III), jeżeli dziecko uzyskało promocję do następnej klasy, przyznawana była stała zniżka w wysokości 20 zł.
Dyskryminujące treści
Zdaniem Moniki Horna-Cieślak, promocja sieci handlowej uprzywilejowuje uczniów z najwyższymi ocenami. Reklama pośrednio sugeruje, że wartość ucznia zależy od jego ocen. To z kolei może wpływać na psychikę małoletnich i tworzyć niepotrzebną oraz nadmierną presję. Zwłaszcza u tych dzieci, które nie uzyskały na swoich świadectwach szkolnych ocen najwyższych lub nie mogły ich uzyskać z uwagi na inny system oceniania, związany z niepełnosprawnością.
Opinia konsultant krajowej w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży
RPD wskazała na opinię Aleksandry Lewandowskiej, Krajowej Konsultant w Dziedzinie Psychiatrii Dzieci i Młodzieży. W ocenie ekspertki, praktyki polegające na nagradzaniu dzieci wyłącznie za osiągnięcia szkolne w formie ocen mogą w istocie pogłębiać istniejące nierówności edukacyjne i społeczne. Wyniki oceniania w polskim systemie edukacji są bowiem kształtowane przez wiele czynników pozostających poza kontrolą ucznia.
#NMInsights: Polskie podcasty o marketingu i e-commerce warte słuchania
Reklamy kierowane do dzieci i młodzieży
RPD w swojej skardze do Rady Reklamy wskazała na zapisy Kodeksu Etyki Reklamy, zgodnie z którymi „reklamy skierowane do dzieci lub młodzieży muszą uwzględniać stopień ich rozwoju oraz nie mogą zagrażać ich fizycznemu, psychicznemu lub moralnemu dalszemu rozwojowi, co oznacza, iż reklama nie może wywoływać poczucia niższości”.
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Dodatkowe naruszenia obejmują przepisy z Karty Ochrony Dzieci w Reklamie. Sygnatariusze tego dokumentu deklarują, że reklamy, których odbiorcami ze względu na treść, formę, kanał komunikacji i sposób ich prezentowania, są dzieci, nie będą zawierać w szczególności treści dyskryminujących.
Rzeczniczka zauważyła, że reklamy stanowią wszechobecny element życia dzieci, który może mieć poważne konsekwencje dla ich rozwoju psychicznego i emocjonalnego. Dlatego odpowiedzialność reklamodawców powinna obejmować także uwzględnienie różnorodności i unikanie komunikatów, które mogą prowadzić do dyskryminacji.
źródło: Rzecznik Praw Dziecka, opracowanie: Agata Drynko