Zdecydowana większość Polaków uważa, że klimat się ociepla i potrzebujemy wsparcia, by zmienić nasze nawyki. Startupy mogą odegrać kluczową rolę w zwiększaniu dostępności przyjaznych dla środowiska produktów i usług, ale same też potrzebują wsparcia, bo dla inwestorów i konsumentów rachunek ekonomiczny jest ważniejszy niż misja, a aż 58% badanych founderów i founderek stwierdziło, że bycie startupem zrównoważonego rozwoju nie ma żadnego, lub ma wręcz negatywny wpływ, na ich szanse pozyskania finansowania – to główne wnioski z badań Ipsos oraz Startup Academy, przeprowadzonych na zlecenie ING Banku Śląskiego.
Wyniki badania przeprowadzonego wśród dorosłych mieszkańców Polski przez Ipsos na zlecenie ING Banku Śląskiego wskazują, że zdecydowana większość ankietowanych (84%) dostrzega ocieplanie się klimatu. Wbrew stereotypom, świadomość zmian rośnie wraz z wiekiem – najniższa jest w grupie 18-34 lat (80%), a najwyższa w grupie 45-65 lat (87%).
Wraz z wiekiem rośnie popularność zachowań służących oszczędzaniu zasobów, czy recyklingowi. Uczestnicy badania byli pytani między innymi o proekologiczne zmiany, jakie wprowadzili w swoim życiu.
Wśród trzech najpopularniejszych znalazły się:
- ograniczanie zbędnych zakupów (57%),
- naprawianie zepsutych rzeczy (53%)
- oraz dbanie i naprawianie odzieży, by starczała na dłużej (46%).
Jak się okazało, jeśli chodzi o deklarowane zachowania, nie było istotnych różnic między ludźmi w trudnej oraz dobrej sytuacji materialnej, ani między mieszkańcami miejscowości różnej wielkości.
Konsumenci potrzebują wsparcia, edukacji, motywacji i pieniędzy
Badacze Ipsos zapytali również Polaków o obszary, w których przydałoby im się wsparcie, żeby podejmowali kolejne działania proekologiczne. Najwięcej odpowiedzi wskazało na obszary, wymagające specjalistycznej wiedzy lub doświadczenia, jak:
- alternatywne źródła energii,np. panele fotowoltaiczne, pompy ciepła (31%),
- naprawa zepsutych rzeczy (29%)
- oraz energooszczędny sprzęt AGD (29%).
Dla porównania, na potrzebę wsparcia w zastąpieniu produktów mięsnych lub nabiałowych roślinnymi alternatywami wskazało już tylko 14% badanych.
– Polacy wierzą w swoją sprawczość. Prawie trzy czwarte badanych uważa, że gdybyśmy wszyscy wprowadzili niewielkie zmiany, mogłoby to mieć duży wpływ na przeciwdziałanie zmianie klimatu. Potrzebują jednak wsparcia ze strony instytucji państwa i biznesu, bo wciąż poważnymi barierami są koszty oraz brak wiedzy i motywacji – mówi Anna Maria Stawiska, Senior Project Manager w Ipsos.
Zdaniem respondentów najpowszechniejszą barierą, utrudniającą ludziom życie w bardziej zrównoważony sposób był brak pieniędzy (53 proc.), a dopiero później badani wskazywali brak wiedzy oraz chęci (po około 45 proc. odpowiedzi).
Polacy oczekują od firm pracy nad proekologicznymi rozwiązaniami
Zestawienie odpowiedzi na pytania o to, kto powinien pracować nad rozwiązaniami na rzecz klimatu oraz komu zaufaliby Polacy pokazuje rozdźwięk w oczekiwaniach. Z jednej strony ponad połowa Polaków (52%) uważa, że to instytucje państwowe powinny pracować nad rozwiązaniami, ale tylko 32% zaufałoby rozwiązaniom tych instytucji na tyle, by się z nimi przynajmniej zapoznać.
Nieco wyższym zaufaniem cieszyły się znane globalne firmy (37%). Znacznie lepiej wypadają natomiast znane polskie firmy (47%) i startupy, w przypadku których poziom zaufania jest bardzo zbliżony do przekonania, że to te podmioty powinny tworzyć rozwiązania na rzecz ochrony środowiska.
Startupy – są innowacyjne, ale brak im rozpoznawalności i doświadczenia
Za mocne strony startupów najwięcej badanych wskazało innowacyjność (57%), nieszablonowe myślenie (54%), motywację na sukces (51%) oraz poczucie misji (51%).
Jako największe słabości wymieniano kolejno:
- małą rozpoznawalność (41%),
- krótki czas przebywania na rynku (35%),
- oraz brak poczucia, że “można im ufać” (31%).
Partnerstwo dużych biznesów ze startupami naturalnym kierunkiem rozwoju
Badanie pokazuje, że współpraca dużych firm ze startupami może stanowić nową wartość dla konsumentów. Duże firmy, dzięki swojej rozpoznawalności i szerokiemu zasięgowi, umożliwiają dotarcie do szerszego grona konsumentów, budując zaufanie do wprowadzanych produktów i usług. Startupy natomiast wyróżniają się innowacyjnym podejściem i elastycznością, co pozwala im tworzyć rozwiązania idealnie dopasowane do potrzeb konsumentów.
– Polacy oczekują, że biznes będzie dostarczał rozwiązania wspierające zrównoważony rozwój. Obok znanych firm polskich i tych globalnych, wysoko oceniają także startupy, u których cenią innowacyjność, ale obawiają się ich niestabilności. Współpraca dużych firm ze startupami może zatem przynieść korzyści wszystkim stronom. Startupy mogą skorzystać na wiarygodności dojrzałego partnera, z kolei firmy na innowacyjności i zwinności startupu, a konsumenci na większej dostępności produktów i usług – mówi Małgorzata Jarczyk-Zuber, Chief ESG Innovation Officer w ING Banku Śląskim.
Startupy zrównoważonego rozwoju oczekują wsparcia
Równolegle z badaniem postaw Polaków przeprowadzono także badanie startupów z obszaru zrównoważonego rozwoju. We współpracy z ING Bankiem Śląskim zrealizowała je organizacja Startup Academy, prowadząc pogłębione wywiady z przedstawicielami 39 spółek.
Założycieli tych startupów łączy bardzo często przekonanie, że ich działalność przyczynia się do pozytywnej zmiany społecznej lub środowiskowej. Główną motywacją do założenia startupu zrównoważonego rozwoju jest chęć zmiany świata na lepsze. Ponad połowa rozmówców wskazała to jako pierwszy i najważniejszy powód ich aktywności.
59% badanych startupów uważa, że bycie startupem zrównoważonego rozwoju nie ma żadnego, lub ma wręcz na negatywny wpływ na ich szanse pozyskania finansowania na rynku. Jak twierdzą rozmówcy, nawet dla funduszy wspierających tego typu biznesy, analiza ekonomiczna i szybkość wzrostu wartości startupu są ważniejsze niż wskaźniki pozytywnego wpływu, tymczasem dla takich startupów konkurencja rynkowa bywa często utrudniona ze względu na wyższe koszty działalności, a jak pokazuje badanie Ipsos, polscy konsumenci nie są skłonni płacić więcej niż kilka-kilkanaście procent za produkty przyjazne środowisku.
– Aby zaspokoić potrzeby finansowe startupów zrównoważonego rozwoju, konieczne może być zwiększenie znaczenia wskaźników impaktowych przy przydzielaniu wsparcia finansowego oraz uproszczenie procedur grantowych, szczególnie dla projektów o stosunkowo niewielkich kosztach początkowych – wskazuje Michał Misztal, CEO Startup Academy.
Badanie Startup Academy pokazało również, że największe potrzeby startupów w obszarze zrównoważonego rozwoju obejmują: finansowanie (82%), budowę partnerstw strategicznych (31%), rozwój zasobów ludzkich (20%), a także wsparcie w zakresie sprzedaży i marketingu oraz doradztwo prawne (po 13%).
Startupy te, operujące na wysokim poziomie ryzyka i w dynamicznym otoczeniu, potrzebują zarówno stabilnego kapitału, jak i dostępu do specjalistycznej wiedzy i kontaktów. Zaspokojenie tych potrzeb mogłoby znacząco przyspieszyć ich rozwój, zwiększyć zdolność do skalowania działalności oraz poprawić ich konkurencyjność na rynku krajowym i międzynarodowym.
Startupy zrównoważonego rozwoju patrzą w przyszłość z dużym optymizmem
Pomimo wielu barier i trudności, aż 84% ankietowanych founderów ocenia perspektywy rozwoju startupów z sektora zrównoważonego rozwoju optymistycznie, 8% neutralnie, a tylko kolejne 8% negatywnie. Optymizm ten wynika przede wszystkim z rosnącej świadomości społecznej oraz coraz większego zapotrzebowania na innowacyjne rozwiązania z obszaru zrównoważonego rozwoju. Founderzy dostrzegają również potencjał w partnerstwach z dużymi firmami. Dzięki współpracy z nimi mogą się skalować oraz osiągać jeszcze większy zasięg.
Z pełnymi wynikami badań możecie zapoznać się poniżej:
Postawy konsumentów wobec zrównoważonego rozwoju – Pobierz badanie Ipsos
Rynek start-upów zrównoważonego rozwoju w Polsce – Pobierz badanie Startup Academy
O badaniach
Badanie Ipsos
Badanie przeprowadzone na panelu Ipsos.Digital na ogólnopolskiej próbie liczącej N = 1000 osób. Reprezentatywna próba Polaków w wieku 18-65 lat, reprezentatywność ze względu na płeć, wiek, region. Termin realizacji: 25–29 października 2024 r. Metoda: CAWI.
Badanie Startup Academy
Badanie zostało przeprowadzone z zastosowaniem jakościowej i częściowo ilościowej metodologii badawczej, opartej na pogłębionych wywiadach z przedstawicielami startupów działających w obszarze zrównoważonego rozwoju w Polsce. Do badania wybrano 39 startupów z różnych branż związanych ze zrównoważonym rozwojem. W tej grupie uwzględniono projekty, które oprócz celów biznesowych, uwzględniają również cele zrównoważonego rozwoju, wpisując się w tworzenie sprawiedliwego społeczeństwa, wzmacniające zdrowie człowieka, czy dbające o naszą planetę.
Publikacja powstała we współpracy z ING Bankiem Śląskim.