Z jednej strony pandemia, zwłaszcza w pierwszych miesiącach 2020 roku, ograniczyła częstotliwość robienia zakupów. Z drugiej strony rzadsze robienie zakupów przyczyniło się do gromadzenia większych zapasów żywności – według badania Federacji Polskich Banków Żywności prawie połowa badanych konsumentów zaczęła gromadzić większe zapasy żywnościowe.
Zbliża się 29 września, który właśnie w 2020 roku ONZ wyznaczyło jako Światowy Dzień Walki z Marnowaniem Jedzenia. Decyzja o ustanowieniu Międzynarodowego Dnia Świadomości o Stratach i Marnowaniu Żywności miała związek z alarmującymi danymi dotyczącymi ilości wartościowych produktów spożywczych i posiłków, które trafiają do kosza. Problem ten stale rośnie – obecnie aż 1/3 wyprodukowanego jedzenia zostaje zmarnowana.
Zobacz również
Marnowanie występuje na wszystkich etapach łańcucha dostaw żywności – od produkcji, przez pakowanie i dystrybucję, aż po konsumpcję. Wyrzucanie wartościowej, gotowej do spożycia żywności pociąga za sobą również niekorzystne skutki dla środowiska i globalnych zmian klimatu. Zredukowanie marnotrawienia żywności może wpłynąć na obniżenie emisji gazów cieplarnianych, co obecnie wpisuje się w misję działań wielu firm.
Z uwagi na to, jak wiele w kwestii marnowania żywności mogą zmienić sami konsumenci, marki coraz częściej przyczyniają się do działań zwiększających świadomość w tym obszarze. Firmy starają się prowadzić działania zmierzające do ograniczenia wyrzucania żywności, organizując przeróżne kampanie promocyjne i akcje edukacyjne. Przede wszystkim jednak marki oferują różne narzędzia czy aplikacje służące do walki z marnowaniem jedzenia. Niektóre z nich spotykają się z dużym zainteresowaniem użytkowników, podczas gdy innym nie udaje się skutecznie wpłynąć na decyzje zakupowe konsumentów.
Too Good To Go
Dzięki aplikacji Too Good To Go konsumenci mogą uratować nadwyżki jedzenia z pobliskich sklepów, restauracji, kawiarni, piekarni.
#PolecajkiNM cz. 32: czego szukaliśmy w Google’u, Kryzysometr 2024/25, rynek dóbr luksusowych w Polsce
Słuchaj podcastu NowyMarketing
Po pobraniu aplikacji i zalogowaniu się na konto, użytkownik wybiera miejsce z usługami gastronomicznymi bądź sklep spożywczy, z którego chce uratować różne produkty spożywcze lub gotowe dania. To, co zostanie przekazane konsumentowi za określoną sumę, pozostaje niespodzianką. Paczki są przygotowywane przez pracowników sklepów czy lokali i składają się z produktów o krótkim terminie przydatności do spożycia lub z dań, których lokal danego dnia nie zdołał sprzedać. W aplikacji należy zarezerwować paczkę i odebrać ją w wybranym punkcie. W ten sposób wartościowe produkty, zamiast lądować w koszu, trafiają w ręce konsumenta, który za niższą cenę otrzymuje paczkę niespodziankę.
Klienci podczas odbioru paczki powinni zabierać własną torbę i tym sposobem jeszcze bardziej zadbać o środowisko.
Jak podaje marka na swojej oficjalnej stronie internetowej – dzięki aplikacji udało się już uratować 1680185 posiłków, a poza obsługą aplikacji mobilnej, w 2019 roku uruchomiła globalny Ruch Przeciwko Marnowaniu Żywności. Ma on na celu inspirowanie i motywowanie 50 mln ludzi do podejmowania działań przeciwko marnowaniu jedzenia. W tym celu ruszyła oficjalna strona internetowa, na której publikowane są najważniejsze wiadomości, porady, przepisy i wskazówki w formie artykułów i filmów, dotyczące marnowania żywności.
Dodatkowo, według danych na stronie marki, aż 59 365 restauracji w całej Europie zgłosiło się do walki z marnotrawieniem żywności wspólnie z konsumentami za pośrednictwem aplikacji, co przełożyło się na 31 703 961 uratowanych posiłków i ponad 79 260 ton zaoszczędzonego CO2.
W 2019 roku 26 999 supermarketów, 24 480 piekarni i 1972 europejskich hoteli podjęło współpracę z Too Good To Go, aby wspomóc walkę z marnowaniem jedzenia. Wśród firm, które podjęły współpracę są m.in. Lidl, Carrefour, Biedronka, Costa Coffee, Starbucks, Hilton, Scandic czy BP.
Z okazji pierwszego Międzynarodowego Dnia Walki z Marnowaniem Jedzenia Too Good To Go włączyła się w kampanię „1/3 się marnuje. Uratuj ją!” zwiększającą świadomość w kwestii marnowania jedzenia. Na reklamach umiejscowionych w największych miastach w Polsce pojawiały się zdjęcia posiłków, których 1/3 części została „zmarnowana”. Do promowania akcji włączyli się także influencerzy. W swoich mediach społecznościowych udostępniali materiały kampanii i informacje na temat marnowania 1/3 żywności. Znane marki takie jak Starbucks, Pizza Hut, BP czy Nort Fish zaangażowały się, zakrywając 1/3 swoich logotypów.
Marka, przekonując, że niemarnowanie jest sztuką, przygotowała też akcję „Jedzenie jak z obrazka”, która polegała m.in. na dystrybucji plakatów zachęcających do wyrzucania jedzenia… ale tylko do garnka. W ramach tegorocznej kampanii zorganizowanej z okazji Światowego Dnia Ochrony Środowiska powstała seria prac wydrukowanych na papierze pochodzącym z resztek jedzenia. Dochód ze sprzedaży plakatów został przeznaczony na rzecz Światowego Programu Żywnościowego ONZ – organizacji humanitarnej walczącej z problemem głodu na świecie.
Do akcji charytatywnej włączyło się 15 artystów z całego świata, którzy w serii kreatywnych plakatów nawiązali do problemu marnowania żywności.
fot.toogoodtogo.com
Lidl
O tym, że niemarnowanie jest sztuką, przekonuje także Lidl. Jednym z ostatnich działań sieci w walce z marnotrawstwem jest kampania „Sztuka niemarnowania”. Lidl podkreśla, że artystą – czyli konsumentem, który nie marnuje – może i powinien być każdy.
Jak podaje sieć, w Polsce aż 9 mln ton żywności rocznie zostaje wyrzucana, co oznacza, że na jedną osobę przypada aż 247 kg żywności, która ulega zmarnowaniu.
– 377 tys. ton pomidorów każdego roku trafia do śmietnika. To tak jakby zmarnować 90 km2 ziemi uprawnej, 57 mld litrów wody oraz 7 mln godzin pracy. Pozbywając się tych warzyw emitujemy 312 tys. ton gazów – to tyle co 55 tys. aut w ciągu roku (dane EPRS) – podaje Lidl.
fot. lidl.pl
W ramach kampanii powstało specjalne podsumowanie działań Lidla, w którym znajdują się informacje na temat podjętych przez firmę kroków na rzecz walki z marnotrawieniem żywności. Lidl przekonuje, że dąży do zoptymalizowania łańcucha dostaw w taki sposób, aby na półkach sklepowych znajdowało się tylko tyle produktów, ile potrzebują konsumenci.
Akcja stanowi także zbiór porad dotyczących działań, jakie mogą podjąć sami konsumenci, chcący ograniczyć wyrzucanie żywności. W ramach kampanii Lidla powstał e-book, w którym znalazło się około dwudziestu przepisów kulinarnych na dania less i zero waste.
Akcję edukacyjną Lidla „Sztuka niemarnowania” wsparła Federacja Polskich Banków Żywności oraz Caritas Polska.
Sieć sklepów Lidl zobowiązała się do prowadzenia działań zgodnie z przyjętą ideą „W trosce o lepsze jutro”, według której, wprowadzając szereg zmian, przyczynia się do ograniczenia swojego negatywnego wpływu na środowisko.
Lidl podaje, że aż 34 % głównych przyczyn marnotrawienia żywności ma swoje źródło w przeoczeniu terminu przydatności do spożycia. Sieć, chcąc ograniczyć marnowanie produktów na półkach sklepowych, wprowadziła projekt „Kupuję, nie marnuję”, w ramach którego zachęca klientów do nabywania produktów ze zbliżającym się terminem przydatności do spożycia, ale wciąż w pełni wartościowych. Ceny produktów objętych akcją są zmniejszone o 70%, co ma dodatkowo zachęcić konsumentów do „uratowania” żywności przed zmarnowaniem.
Foodsi
Aplikacja, która ma na celu walkę z marnowaniem żywności i jednocześnie wspieranie właścicieli lokali to Foodsi. Jej działanie opiera się na tej samej zasadzie, co Too Good To Go – właściciele punktów gastronomicznych, którzy chcą sprzedawać nadwyżki jedzenia, mogą zgłosić się mailowo do właścicieli aplikacji, aby ustalić warunki partnerstwa.
fot.foodsi.pl
Użytkownicy aplikacji mają do wyboru listę lokali w okolicy, z których rezerwują i odbierają paczki niespodzianki w cenie niższej o min. 50% niż cena podstawowa. Zestawy zawierają produkty i dania, które nadają się do spożycia, jednak nie zostały w danym dniu sprzedane.
Taste and Share
Marka Electrolux wraz z Electrolux Food Foundation postanowiły podjąć kroki w celu zminimalizowania marnowania jedzenia. Wykorzystując popularność narzędzi mobilnych, stworzyły aplikację, która ma na celu umożliwienie dzielenia się żywnością. Narzędzie działa jak tablica ogłoszeń, na której pojawiają się oferty posiłków gotowych do przekazania za darmo innym użytkownikom.
Zbyt duże, nieprzemyślane zakupy, zmiany planów czy zapasy jedzenia zgromadzone w związku z przyjęciami często skutkują tym, że wartościowe posiłki zostają zmarnowane. Dzięki aplikacji Taste & Share można skontaktować się z osobami zainteresowanymi danym posiłkiem i uratować go przed zmarnowaniem.
– Nasza aplikacja to prosty sposób na zaoferowanie nadmiaru żywności komuś, kto z radością ją wykorzysta. Wystarczy zrobić zdjęcie tego co chcemy oddać i zamieścić je w aplikacji – mówiła Dominika Kosman, head of corporate communications CEE.
Taste & Share powstało, aby dać możliwość rezerwowania i oceniania produktów oraz kontaktowania się z innymi użytkownikami na czacie. Marka postanowiła promować swoją aplikację na wydarzeniach kulinarnych takich jak piknik Najedzeni Fest w Krakowie czy Targ Śniadaniowy na warszawskim Żoliborzu. Ostatecznie jednak aplikacja nie zyskała tylu zainteresowanych, co konkurencyjna Foodsi czy Too Good To Go.
Oprócz aplikacji, Electrolux z Electrolux Food Foundatiomn stworzyły broszury Taste & Share, która zawiera zbiór porad dotyczących przemyślanych zakupów, przechowywania żywności, a także przepisy na posiłki przygotowywane z resztek jedzenia.
Save to Date
Próba walki z globalnym problemem marnowania żywności zaowocowała także stworzeniem polskiej aplikacji Save to Date w 2017 roku. Narzędzie miało łączyć sklepy spożywcze z konsumentami chcącymi uratować produkty spożywcze ze zbliżającym się terminem przydatności do spożycia. Aplikacja na podstawie tych dat pokazywała rabaty, które miały zachęcić użytkowników do zrobienia tańszych zakupów. Korzystanie z aplikacji dla konsumentów było bezpłatne, natomiast sklepy miały płacić 49 zł miesięcznie za korzystanie z usług Save to Date.
Jako jedna z pierwszych firm, współpracę z Save to Date podjęła firma Infinite, właściciel systemu eHurtownia. Ostatecznie aplikacja skierowana głównie do małych i średnich osiedlowych sklepów spożywczych nie spotkała się jednak z dużym zainteresowaniem i obecnie nie trafia już do żadnych użytkowników.
Okazuje się, że większa popularnością cieszą się aplikacje, które oferują konsumentom zakup w niższej cenie paczek z nieznaną zawartością. Być może wpływ na to mają produkty popularnych marek, które mogą znaleźć się w zestawach. A co z obniżkami cen za nieidealnie wyglądające produkty? Ich wartość zostaje obniżona nawet do 80%, a duże sieci handlowe jak Auchan, Lidl, Biedronka czy Intermarche chętnie decydują się na obniżenie cen produktów, które – od tych w regularnej cenie – różnią się jedynie wyglądem. Okazuje się, że dla nawyków konsumentów ogromne znaczenie mają kwestie wizualne. Ponad połowa Polaków przyznaje, że nigdy nie kupuje produktów gorzej wyglądających lub zdeformowanych. Klienci sklepów często odrzucają produkty wyłącznie ze względu na ich gorszy wygląd, nawet jeżeli cena jest bardzo atrakcyjna.
Czy zmiana złych nawyków konsumentów prowadzących do marnotrawienia żywności jest możliwa za sprawą kreatywnych kampanii edukacyjnych? Wielu uważa, że skutecznym sposobem na redukcję marnowania żywności staną się postępujące podwyżki cen, podczas gdy inni twierdzą, że marki potrzebują jeszcze trochę czasu, aby skutecznie zwiększyć wrażliwość konsumentów w kwestii świadomego dokonywania zakupów.
PS
Carrefour, Too Good To Go oraz Lidl uratowały „nieidealne” marchewki, jabłka i buraki, które konsumenci odrzucili ze względu na inny niż standardowy wygląd.
PS 2
Too Good To Go podjęło współpracę z Manufakturą Czekolady Chocolate Story, aby uratować rzemieślnicze wyroby czekoladowe.
PS 3
IKEA zaprezentowała kampanię świąteczną, w której zwraca uwagę na problem marnowania jedzenia, zwłaszcza w okresie bożonarodzeniowym i zachęca do podejmowania bardziej świadomych wyborów podczas Świąt.
PS 4
Firma Whirlpool w ramach autorskiego, międzynarodowego projektu edukacyjnego „Nie marnujmy chwil” promowała wśród dzieci i młodzieży walkę z marnowaniem żywności.